Page 245 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดทำข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ: กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ

โครงการศึกษาวิจัยเพื่อจัดท าข้อเสนอแนะนโยบายหรือมาตรการเพื่อคุ้มครองและส่งเสริมสิทธิของผู้สูงอายุ :1111
กรณีการเลือกปฏิบัติในผู้สูงอายุ | 187

การจ้างแรงงานสูงอายุได้กลายเป็นปัญหาสังคมในปัจจุบันและอนาคตของประเทศส่วนใหญ่

ดังนั้นในหลายประเทศ เช่น สหรัฐอเมริกา อังกฤษ แคนนาดา ญี่ปุ่น และสิงคโปร์ จึงได้มีมาตรการทาง
กฎหมายเพื่อคุ้มครองแรงงานสูงอายุที่สอดคล้องกับสภาพแวดล้อมทางเศรษฐกิจและสังคมในประเทศ รวมทั้ง
ในประเทศไทยมีมาตรการทางกฎหมายเพื่อป้องกันและแก้ไขเยียวยาปัญหาการจ้างแรงงานผู้สูงอายุทั้งภาครัฐ
และภาคเอกชน ซึ่งก่อนที่จะกล่าวถึงในส่วนของมาตรการทางกฎหมายนั้น จะอธิบายในส่วนของค านิยามค าว่า
แรงงานสูงอายุ ดังนี้

ค าว่า แรงงานสูงอายุ ตรงกับภาษาอังกฤษว่า aging workers หรือ older workers ซึ่งได้มีผู้
อธิบายความหมายของแรงงานสูงอายุ ในทางการแพทย์ว่า หมายถึง ผู้ท างานที่มีอายุในช่วงเวลาของการ
เปลี่ยนแปลงทางภายภาพและจิตใจอย่างมากซึ่งส่งผลเกี่ยวกับการท างานโดยเฉพาะในประเด็นสมรรถนะของ

การท างาน ในตลอดช่วงอายุการท างานทั้งหมด ในมิติทางชีวอนามัยจึงได้ก าหนดเกณฑ์แรงงานสูงอายุ
226
คือ แรงงานที่มีอายุ 40-45 ปี ขึ้นไป
แรงงานสูงอายุ มีความหมายกว้างกว่าแรงงานที่เกษียณอายุ เพราะแรงงานเกษียณอายุ
หมายถึง แรงงานที่พ้นจากการท างานเมื่อครบอายุที่ก าหนดไว้โดยกฎหมายหรือโดยข้อบังคับการท างานของ
สถานประกอบการ หรือที่เรียกว่า การเกษียณภาคบังคับ (Mandatory retirement) แต่หากยังคงท างานอยู่

ต่อไปหรือกลับเข้ามาสู่ตลาดแรงงานอีก ย่อมถือว่าเป็นแรงงานสูงอายุ
ดังนั้นจึงอาจกล่าวโดยสรุปได้ว่า แรงงานสูงอายุ คือ แรงงานที่มิใช่แรงงานหนุ่มสาว แต่เป็น
แรงงานที่พ้นวัยหนุ่มสาวแต่ยังอยู่ในตลาดแรงงาน ซึ่งรวมถึงแรงงานที่เกษียณอายุแล้วกลับมาสู่ตลาดแรงงาน

รายละเอียดเกี่ยวกับมาตรการทางกฎหมายและกลไกในการส่งเสริมการจ้างแรงงานสูงอายุ
จะได้น าเสนอในหัวข้อต่อไปนี้

4.1.1.2 มาตรการทางกฎหมายที่เกี่ยวข้อง

(1) ยุทธศาสตร์และแผนพัฒนาที่เกี่ยวข้อง
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 มาตรา 65 ก าหนดให้รัฐพึงจัดให้มี
ยุทธศาสตร์ชาติ อันเป็นเป้าหมายในการพัฒนาประเทศอย่างยั่งยืนตามหลักธรรมาภิบาล เพื่อเป็นกรอบในการ

จัดท าแผนต่าง ๆ ให้สอดคล้องและบูรณาการกันเพื่อให้เกิดเป็นพลังผลักดันร่วมกันไปสู่เป้าหมายดังกล่าว ซึ่ง
ปัจจุบันได้มีการประกาศใช้ยุทธศาสตร์ชาติ 20 ปี ตั้งแต่ปี 2560-2579 เป็นที่เรียบร้อยแล้ว ซึ่งประกอบด้วย 6
ยุทธศาสตร์ชาติ
ยุทธศาสตร์ที่สอดคล้องและเกี่ยวข้องกับการแก้ปัญหาและรองรับสังคมผู้สูงอายุ โดยมี

สาระส าคัญที่ได้ก าหนดยุทธศาสตร์ของการพัฒนาและแก้ไขปัญหาการจ้างงานของผู้สูงอายุไว้ดังนี้

226 จาก “แรงงานสูงวัยและการคาดการณ์ผลกระทบจากการขยายก าหนดเกษียณอายุ” (น. 253-268), โดย เฉลิมพล
แจ่มจันทร์ และสวรัย บุณยมานนท์, วารสารประชากรและสังคม, 2554.