Page 60 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2565

58

ภาค 9 ควรพิจารณาก�าหนดแนวทางปฏิบัติในการตรวจเก็บ เป็นไปด้วยความราบรื่นและได้รับความร่วมมือจากประชาชน
DNA ทั้งในส่วนของวัตถุประสงค์ในการตรวจเก็บ ขั้นตอน มากยิ่งขึ้น ทั้งนี้ กสม. ยังมีความกังวลต่อกรณีการตรวจเก็บ
วิธีการจัดเก็บ การน�าข้อมูลไปใช้ การท�าลายหรือลบข้อมูล DNA จากเด็กและขอเน้นย�้าให้หน่วยงานความมั่นคง

รวมถึงการแจ้งสิทธิของประชาชนในการปฏิเสธให้ตรวจเก็บ ในพื้นที่พึงหลีกเลี่ยงการด�าเนินการดังกล่าว หากมี
DNA หากไม่ยินยอม โดยค�านึงถึงการสื่อสารที่เข้าใจได้ ความจ�าเป็นต้องด�าเนินการตามขั้นตอนที่ก�าหนดไว้ตาม
โดยละเอียด 190 กฎหมายอย่างเคร่งครัด

กำรประเมินสถำนกำรณ์สิทธิมนุษยชน ข้อเสนอแนะในกำรส่งเสริมและคุ้มครอง
สิทธิมนุษยชน
ปัญหาการตรวจเก็บ DNA จากเครือญาติของ
ผู้ต้องหาในคดีความมั่นคงเพื่อติดตามตัวบุคคลเป้าหมาย กสม. มีข้อเสนอแนะต่อรัฐบาล โดยหน่วยงาน
แม้ว่า กสม. จะเคยมีข้อเสนอแนะเพื่อเน้นย�้าการส่งเสริม ด้านความมั่นคงควรก�าชับให้เจ้าหน้าที่ที่เกี่ยวข้องในการ
และคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของประชาชนไปยังหน่วยงาน ด�าเนินการตรวจเก็บ DNA ปฏิบัติหน้าที่ให้เป็นไปตาม

ที่เกี่ยวข้องหลายกรณี แต่ยังพบเรื่องร้องเรียนในประเด็น กฎหมายและค�านึงถึงหลักสิทธิมนุษยชน รวมทั้งพิจารณา
ดังกล่าวเข้ามายัง กสม. และปรากฏเหตุการณ์ขึ้นอยู่เป็น ขนบธรรมเนียม ประเพณี และศาสนาในพื้นที่ซึ่งมี
ระยะสร้างความวิตกกังวลให้แก่ประชาชนในพื้นที่ ซึ่งเห็นว่า ความอ่อนไหวให้ถี่ถ้วน ทั้งนี้ ควรหลีกเลี่ยงการตรวจเก็บ DNA
หน่วยงานที่เกี่ยวข้องจ�าเป็นต้องท�าความเข้าใจ ผ่านการสื่อสาร ในเด็ก แต่หากมีความจ�าเป็นควรมีมาตรการในการด�าเนินการ

อย่างมีประสิทธิภาพ ด�าเนินการต่าง ๆ ภายใต้ความเป็นธรรม อย่างเหมาะสมตามที่กฎหมายบัญญัติอย่างชัดแจ้ง
และโปร่งใสเพื่อให้ประชาชนเกิดความเชื่อมั่น อันจะช่วยให้ เคร่งครัดและค�านึงถึงผลประโยชน์สูงสุดของเด็กตามที่ได้
การด�าเนินการต่าง ๆ ของรัฐและหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง รับรองไว้ในรัฐธรรมนูญ และอนุสัญญา CRC เป็นส�าคัญ

เสรีภำพในกำรแสดงควำมคิดเห็น เสรีภำพของสื่อมวลชน

และเสรีภำพในกำรรวมกลุ่ม

1. เสรีภำพในกำรแสดงควำมคิดเห็น พิพากษาว่ามีความผิด 27 คดี ในส่วนความผิดตาม
195
196
มาตรา 116 พบว่า มีแกนน�าผู้ชุมนุมถูกด�าเนินคดี
สถำนกำรณ์ ปัญหำหรืออุปสรรค จากการโพสต์ข้อความเชิญชวนให้ไปร่วมการชุมนุม
197
ในปี 2565 มีการด�าเนินคดีเกี่ยวกับการใช้ เมื่อปี 2564 และมีเด็กอายุต�่ากว่า 15 ปี ถูกด�าเนินคดี
เสรีภาพในการแสดงความคิดเห็นผ่านช่องทางต่าง ๆ จากการท�ากิจกรรมส�ารวจความคิดเห็นในหัวข้อเกี่ยวกับ
ทั้งในการชุมนุมสาธารณะและในสื่อสังคมออนไลน์ โดยมี ขบวนเสด็จฯ 198
191
คดีตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 112 ที่เข้าสู่ ดศ. ออกประกาศว่าด้วยการระงับการท�าให้
การพิจารณาของศาลยุติธรรมจ�านวน 87 คดี แบ่งเป็น แพร่หลายของข้อมูลคอมพิวเตอร์ฉบับใหม่ ซึ่งมีผลบังคับใช้
199
คดีสิ้นสุดแล้ว 15 คดี และอยู่ระหว่างการพิจารณาคดี 72 ในวันที่ 25 ธันวาคม 2565 ท�าให้เจ้าหน้าที่มีอ�านาจสั่งผู้ให้
คดี ในขณะเดียวกัน ศูนย์ทนายความเพื่อสิทธิมนุษยชน 193 บริการอินเทอร์เน็ตรวมถึงสื่อสังคมออนไลน์ต้องลบข้อมูล
192
รายงานสถิติผู้ที่ถูกด�าเนินคดีเฉพาะในปี 2565 จ�านวน เนื้อหาที่เป็นความผิดตาม พ.ร.บ. ว่าด้วยการกระท�าความผิด
61 คดี และบางคดีมีค�าพิพากษาของศาลชั้นต้นหรือ เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 และที่แก้ไขเพิ่มเติม

ศาลอุทธรณ์แล้วรวม 32 คดี เป็นกรณีที่ศาลยุติธรรม รวมถึงกรณีที่มีบุคคลทั่วไปร้องเรียนต่อผู้ให้บริการหรือ
194

001-234 V9 CS6.indd 58 3/14/23 8:40 PM