Page 48 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2565

46

คดีกำรกระท�ำทรมำนและกำรบังคับบุคคลให้สูญหำย

ฤทธิรงค์ ชื่นจิตร บิลลี่ พอละจี รักจงเจริญ สุรัช เผือกพันธ์ด่อน อับดุลเลำะ อีซอมูซอ วันเฉลิม สัตย์ศักดิ์สิทธิ์ มำวิน ธนะพัฒน์
2552 2557 2562 2562 2563 2564

ควำมคืบหน้ำทำงคดีในปี 2565

ศาลแพ่งกรุงเทพใต้พิพากษา อส. ได้มีค�าสั่งฟ้อง ศาลจังหวัดกาญจนบุรี ผลการพิจารณาไต่สวนการตาย อยู่ในขั้นตอนการสืบสวน ศาลอาญาคดีทุจริตและ
ให้ ตร. ชดใช้ค่าสินไหมทดแทน อดีตหัวหน้า มีค�าพิพากษา ยกฟ้องนายสุรัชฯ ระบุว่าพยานหลักฐานต่าง ๆ ของศาลกรุงพนมเปญ ประพฤติมิชอบกลางได้พิพากษา
แก่นายฤทธิรงค์ ชื่นจิตร อุทยานแห่งชาติแก่งกระจาน เนื่องจากเห็นว่าพยานหลักฐาน ที่ทนายฝ่ายญาติของผู้เสียชีวิต โดยยังไม่ปรากฏความคืบหน้า อดีต ผกก. สภ. เมืองนครสวรรค์
เหยื่อการซ้อมทรมาน ในคดีซึ่งถูกกล่าวหาว่า โจทก์ในคดีนี้มีเพียงค�าเบิกความ เสนอต่อศาลนั้นไม่เพียงพอ ที่ส�าคัญ ในความผิดฐานร่วมกันฆ่าผู้อื่น
ด้วยการถูกคลุมถุงด�า ฆาตกรรมบิลลี่ ของพยานโจทก์ที่มาเบิกความ ต่อการบ่งชี้ได้ว่า โดยทรมานหรือโดยกระท�า
และท�าร้ายร่างกาย ยืนยันในลักษณะขัดแย้งกัน นายอับดุลเลาะฯ เสียชีวิต ทารุณโหดร้าย
เพื่อให้รับสารภาพ เป็นพิรุธให้สงสัย ปราศจากพยาน จากการถูกท�าร้ายร่างกาย ตามประมวลกฎหมายอาญา
หลักฐานอื่นใด เกี่ยวกับ
การสืบสวนว่าจ�าเลยมีส่วน มาตรา 289 (5)
เกี่ยวข้องกับการจ�าหน่ายยาเสพติด
หรือไม่ อีกทั้งเจ้าหน้าที่
ชุดที่เข้าจับกุมไม่ปฏิบัติตามขั้นตอน
ของกฎหมายโดยพบว่า นายสุรัชฯ
ถูกซ้อมทรมานอาการสาหัส

ภาพที่ 3.5 : ความคืบหน้าคดีการกระท�าทรมานและการบังคับบุคคลให้สูญหายที่ส�าคัญ

กำรประเมินสถำนกำรณ์สิทธิมนุษยชน ให้เกิดความทุกข์ทรมานอย่างร้ายแรงนั้น ยังไม่มีการก�าหนด
นิยามเกี่ยวกับขอบเขต รูปแบบ หรือลักษณะการกระท�า
การประกาศใช้ พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปราม ที่ชัดเจน ซึ่งอาจส่งผลให้มีปัญหาเรื่องการตีความของ
การทรมานและการกระท�าให้บุคคลสูญหาย พ.ศ. 2565 ผู้บังคับใช้กฎหมาย นอกจากนี้ ภายหลังจากที่กฎหมาย

ถือเป็นความก้าวหน้าที่ส�าคัญของรัฐในการป้องกันและ ฉบับดังกล่าวมีผลบังคับใช้ ยังต้องติดตามการบังคับใช้
แก้ไขปัญหาการกระท�าทรมานและการบังคับบุคคล กฎหมายของเจ้าหน้าที่ในทางปฏิบัติเพื่อให้เป็นไปตาม
ให้สูญหาย ซึ่งจะช่วยให้ประเทศไทยด�าเนินการตาม เจตนารมณ์ของกฎหมาย และติดตามผลว่าจะสามารถ
พันธกรณีในอนุสัญญา CAT ที่ประเทศไทยเข้าเป็นภาคี ป้องกัน แก้ไข หรือลดปัญหาเกี่ยวกับการกระท�าทรมาน
ได้มีประสิทธิภาพและประสิทธิผลยิ่งขึ้น โดย กสม. เห็นว่า และการบังคับบุคคลให้สูญหายได้มากน้อยเพียงใด ทั้งนี้

บทบัญญัติส่วนใหญ่ของ พ.ร.บ.ฯ มีความสอดคล้องกับ ที่ประชุมสมัชชาสิทธิมนุษยชน เมื่อวันที่ 1 - 2 กันยายน
สาระส�าคัญของอนุสัญญา CAT และ CPED การประกาศ 2565 กสม. และทุกภาคส่วนได้มีข้อมติร่วมกัน
ใช้กฎหมายฉบับดังกล่าวเป็นการด�าเนินการซึ่งสอดคล้อง ในการขับเคลื่อนการบังคับใช้กฎหมายว่าด้วยการป้องกัน

143
กับข้อเสนอแนะของคณะกรรมการประจ�ากติกา ICCPR และปราบปรามการทรมานและการกระท�าให้บุคคล
144
ข้อเสนอแนะจากกระบวนการ UPR และแผนสิทธิมนุษยชน สูญหาย ในการพัฒนากระบวนการยุติธรรมเพื่ออ�านวย
แห่งชาติ ฉบับที่ 4 อย่างไรก็ดี ยังมีข้อห่วงกังวลต่อ พ.ร.บ. ความยุติธรรมให้ประชาชนอย่างมีประสิทธิภาพและบรรลุ
145
ฉบับดังกล่าวในประเด็นต่าง ๆ ได้แก่ การนิรโทษกรรม ตามเจตนารมณ์ของกฎหมาย 146
หรือยกเว้นโทษให้ผู้กระท�าความผิดตาม พ.ร.บ. โดยเห็นว่า

ไม่ควรให้มีการนิรโทษกรรม หรือยกเว้นความรับผิดใด ๆ การประกาศใช้ พ.ร.บ. ป้องกันและปราบปราม
จากการกระท�าของเจ้าหน้าที่ของรัฐ เนื่องจากการกระท�า การทรมานและการกระทำาให้บุคคลสูญหาย
ดังกล่าวถือเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างร้ายแรง พ.ศ. 2565 ถือเป็นความก้าวหน้าที่สำาคัญของรัฐ

และการตีความกรณีการกระท�าด้วยประการใดให้ผู้อื่น
เกิดความเจ็บปวดหรือความทุกข์ทรมานอย่างร้ายแรง ในการป้องกันและแก้ไขปัญหาการกระทำาทรมาน
แก่ร่างกายหรือจิตใจ ซึ่งพฤติการณ์ที่เป็นการกระท�า และการบังคับบุคคลให้สูญหาย

001-234 V9 CS6.indd 46 3/14/23 8:40 PM