Page 53 - รายงานการศึกษาวิจัยฉบับสมบูรณ์ สิทธิชุมชนในการจัดสรรทรัพยากรน้ำโดยใช้แนวทางสันติวิธี : กรณีศึกษาพื้นที่ต้นน้ำของประเทศไทย
P. 53
41
บทที่ 4
วิเคราะห์บริบทสิทธิชุมชนในการจัดสรรทรัพยากรน าตามแนวทางสันติวิธี
การศึกษาในบทนี้เป็นการน้าเสนอการวิเคราะห์บริบท (Contextual analysis) ที่เกี่ยวกับการ
จัดสรรทรัพยากรน้้า โดยมุ่งศึกษาบริบทที่เกี่ยวข้องสัมพันธ์กับการจัดสรรทรัพยากรน้้าแบบสันติวิธี
และสิทธิพึงมีของชุมชนในการมีส่วนร่วมต่อการจัดการทรัพยากรธรรมชาติของชุมชน ประกอบด้วย
(1) การสังเคราะห์สถานการณ์ นโยบาย กฎหมาย และมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการจัดการน้้าของ
ประเทศไทย (2) วิเคราะห์ข้อมูลเอกสารเกี่ยวกับสถานการณ์น้้าในประเทศไทยในช่วงระยะเวลา 5 ปี
หลัง (3) ศึกษาแนวปฏิบัติที่ดี (Best Practice) ของประเทศไทย 3 พื้นที่ เพื่อถอดบทเรียนในการพัฒนา
เครื่องมือการบริหารจัดการน้้าด้วยแนวทางสันติวิธี และ (4) วิเคราะห์ช่องว่างในการคุ้มครองและ
ส่งเสริมสิทธิของชุมชนด้านการจัดการน้้าที่เกิดขึ้นจากนโยบาย กฎหมาย มาตรการที่ใช้อยู่ในปัจจุบัน
เปรียบเทียบกับพันธกรณีระหว่างประเทศที่ไทยเป็นภาคีและมาตรฐานด้านสิทธิน้้าระหว่างประเทศ
รายละเอียดแต่ละประเด็นดังต่อไปนี้
4.1 นโยบาย กฎหมาย และมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการจัดการน าของประเทศไทย
4.1.1 รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560 กับทรัพยากรน า
รัฐธรรมนูญฯ พ.ศ. 2560 “หมวด 16 การปฏิรูปประเทศ” ได้ก้าหนดมาตราที่เกี่ยวข้องกับ
ทรัพยากรน้้าคือ “มาตรา 258 ให้ด้าเนินการปฏิรูปประเทศอย่างน้อยในด้านต่าง ๆ ให้เกิดผล โดย
ก้าหนดไว้ใน วรรค ช. ด้านอื่น ๆ (1) ให้มีระบบบริหารจัดการทรัพยากรน ้าที่มีประสิทธิภาพ เป็นธรรม
และยั่งยืน โดยค้านึงถึงความต้องการใช้น ้าในทุกมิติ รวมทั งความเปลี่ยนแปลงของสภาพแวดล้อมและ
สภาพภูมิอากาศประกอบกัน” ขณะเดียวกันหมวดดังกล่าวได้ก้าหนด “มาตรา 257 การปฏิรูป
ประเทศตามหมวดนี ต้องด้าเนินการเพื่อบรรลุเป้าหมาย ดังต่อไปนี (1) ประเทศชาติมีความสงบ
เรียบร้อย มีความสามัคคีปรองดอง มีการพัฒนาอย่างยั่งยืนตามหลักปรัชญาของเศรษฐกิจพอเพียง
และมีความสมดุลระหว่างการพัฒนาด้านวัตถุกับการพัฒนาด้านจิตใจ (2) สังคมมีความสงบสุข เป็นธรรม
และมีโอกาสอันทัดเทียมกันเพื่อขจัดความเหลื่อมล ้า และ (3) ประชาชนมีความสุข มีคุณภาพชีวิตที่ดี
และมีส่วนร่วมในการพัฒนาประเทศและการปกครอง” (ส้านักงานเลขาธิการสภาผู้แทนราษฎร,
2560)
