Page 116 - รายงานผลการปฏิบัติงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ประจำปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
P. 116
รายงานผลการปฎิบัติงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ 115
ประจ�าปีงบประมาณ พ.ศ. 2563
กระบวนการสรรหาคณะกรรมการและการขาดความเป็นอิสระ ราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 มีผลใช้บังคับตั้งแต่
ทางการเมือง ได้ชี้แจงว่าเหตุผลที่ GANHRI ลดสถานะของ วันที่ 17 กรกฎาคม 2548 ส่วนประกาศสถานการณ์ฉุกเฉิน
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ในปี 2558 มิได้มีเหตุผล ทั่วราชอาณาจักรมีผลใช้บังคับตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม 2563
เรื่องการขาดความเป็นอิสระทางการเมือง นอกจากนี้ มาตรการจ�ากัดเสรีภาพในการแสดงออกตามข้อก�าหนดออก
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ชุดปัจจุบันได้ด�าเนินการ ตามมาตรา 9 แห่งพระราชก�าหนดการบริหารราชการใน
เพื่อให้มีการแก้ไขกฎหมาย ท�าให้บทบัญญัติของพระราชบัญญัติ สถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ.2548 (ฉบับที่ 1) เป็นการห้ามเสนอข่าว
ประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน เกี่ยวกับสถานการณ์โรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 (COVID-19)
แห่งชาติ พ.ศ. 2560 ในส่วนเกี่ยวกับกระบวนการสรรหาและ ที่ไม่เป็นความจริงหรือมีเจตนาบิดเบือนข้อมูลข่าวสารที่อาจ
ความคุ้มกันในการปฏิบัติหน้าที่ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน ท�าให้ประชาชนเกิดความหวาดกลัวหรือเข้าใจผิด ซึ่งไปตาม
แห่งชาติ สอดคล้องกับข้อเสนอแนะของ GANHRI กรณีที่ แนวปฏิบัติขององค์การอนามัยโลกเกี่ยวกับการสื่อสาร
รายงานระบุว่า ประเทศไทยไม่ได้เป็นภาคีของอนุสัญญาผู้ลี้ภัย ในสถานการณ์แพร่ระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019
พ.ศ. 2494 (ค.ศ. 1951) หรือพิธีสารผู้ลี้ภัย พ.ศ. 2510 (ค.ศ. 1967) (COVID-19)
ทางการไทยยังคงปฏิบัติต่อผู้แสวงหาที่พักพิง รวมถึงผู้ที่ได้รับ บทที่
การยอมรับว่าเป็นผู้ลี้ภัยจากข้าหลวงใหญ่ผู้ลี้ภัยแห่ง 3.4.5 ค�าชี้แจงของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ 3
สหประชาชาติ (UNHCR) เสมือนผู้อพยพที่ผิดกฎหมายซึ่ง ที่ 4/2563 ลงวันที่ 1 กันยายน 2563 กรณีการรายงานด้าน
สามารถจับกุมและให้ออกนอกประเทศได้ และทางการไทย สิทธิมนุษยชนประจ�าปี 2562 ของกระทรวงการต่างประเทศ
ปฏิเสธที่จะให้ UNHCR ด�าเนินการก�าหนดสถานะผู้ลี้ภัยให้แก่ สหรัฐอเมริกา ได้ชี้แจง 6 ประเด็น ดังนี้
ชาวลาวม้ง กลุ่มชาติพันธุ์โรฮีนจาและชาวอุยกูร์ รวมทั้ง กรณีรายงานจ�านวนมากระบุว่ารัฐบาลหรือเจ้าหน้าที่
คนกลุ่มอื่น ๆ จากเมียนมาและเกาหลีเหนือซึ่งถูกกักตัวใน ของรัฐสังหารตามอ�าเภอใจหรือผิดกฎหมาย ส�านักการสอบสวน
สถานกักกันผู้ลี้ภัยอย่างไม่มีก�าหนด ได้ชี้แจงว่าในปี 2562 ไม่มี และนิติการ กระทรวงมหาดไทย รายงานว่าเจ้าหน้าที่ฝ่าย
การส่งผู้แสวงหาที่พักพิงและผู้ที่ได้รับการยอมรับว่าเป็นผู้ลี้ภัย ความมั่นคง ซึ่งได้แก่ ต�ารวจ ทหาร และเจ้าหน้าที่หน่วยงานอื่น ๆ
จาก UNHCR ออกนอกประเทศผ่านช่องทางที่เป็นทางการ ได้สังหารผู้ต้องสงสัย 39 ราย ขณะด�าเนินการจับกุมระหว่าง
ส่วนการก�าหนดสถานะผู้ลี้ภัยนั้นเป็นหน้าที่เบื้องต้นของรัฐ วันที่ 1 ตุลาคม 2561 ถึง 25 กันยายน 2562 อันเป็นจ�านวน
UNHCR อาจเข้าไปด�าเนินการได้ในกรณีที่รัฐไม่ได้เป็นภาคี ที่เพิ่มขึ้นจากปี 2561 ถึง 3 เท่า ทางการระบุว่า จ�านวนที่เพิ่มขึ้น
อนุสัญญาผู้ลี้ภัยและ/หรือไม่มีกระบวนการคุ้มครองผู้แสวงหา มีสาเหตุมาจากการปะทะกันอย่างรุนแรงระหว่างเจ้าหน้าที่
ที่พักพิงที่เป็นธรรมและมีประสิทธิภาพ ด้านความมั่นคงกับผู้ค้ายาติดอาวุธทางตอนเหนือของประเทศ
ซึ่งมักจะอยู่ตามแนวชายแดนพม่าได้ชี้แจงว่าการกล่าวอ้างว่า
3.4.4 ค�าชี้แจงคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ที่ มีการสังหารตามอ�าเภอใจหรือผิดกฎหมาย 39 ราย ในปี 2562
3/2563 ลงวันที่ 2 มิถุนายน 2563 กรณีรายงาน เรื่อง นั้น เป็นการอ้างสถิติโดยไม่มีรายละเอียดเพียงพอที่จะ
“มีคนจับตาดูอยู่จริง ๆ: ข้อจ�ากัดเสรีภาพในการแสดงออก น�าไปสู่ข้อสรุป กรณีรายงานระบุว่า รัฐธรรมนูญบัญญัติว่า
ออนไลน์ในประเทศไทย” ของแอมเนสตี้ อินเตอร์เนชั่นแนล “การทรมาน ทารุณกรรม หรือการลงโทษด้วยวิธีการโหดร้าย
คือกรณีรายงานระบุว่าพระราชก�าหนดการบริหารราชการ หรือไร้มนุษยธรรมจะกระท�ามิได้” อย่างไรก็ดี พระราชก�าหนด
ในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 ซึ่งประกาศใช้ครั้งแรก การบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548 ให้ความ
ในปี 2548 และประกาศใช้ตั้งแต่วันที่ 26 มีนาคม 2563 คุ้มครองเจ้าหน้าที่ฝ่ายความมั่นคงให้ไม่ต้องถูกด�าเนินคดี
เพื่อตอบสนองต่อการระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ตามกฎหมายจากการกระท�าในระหว่างปฏิบัติตามหน้าที่นับจนถึง
(COVID-19) ให้อ�านาจหน่วยงานของรัฐจ�ากัดเสรีภาพในการ เดือนกันยายน คณะรัฐมนตรีได้ขยายเวลาการบังคับใช้พระราช
แสดงออกและสิทธิมนุษยชนอื่น หากผู้ใดละเมิดข้อก�าหนด ก�าหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. 2548
ที่คลุมเครือของกฎหมาย ซึ่งชี้แจงว่าพระราชก�าหนดการบริหาร ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ต่อเนื่องมาตั้งแต่ปี 2548 ทั้งนี้
