Page 203 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัย เรื่อง การประเมินข้อมูลพื้นฐานระดับชาติด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชน : นโยบาย กฎหมาย และมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนของประเทศ

2) ปัญหาการทำ EIA ที่ยังขาดการติดตามสิ่งที่เกิดขึ้นหลังจากกระบวนการผ่านไปเรียบร้อยแล้ว โดยมี

กรณีเช่น สารพิษรั่วไหลจากเหมืองลงแหล่งน้ำหลังจากที่โครงการพัฒนาผ่าน EIA ไปแล้ว

3) ปัญหาการลงทุนข้ามแดน ก.ล.ต. ควรเข้ามามีบทบาทในการตรวจสอบการทำธุรกิจที่มีการละเมิด
เพราะในหลายกรณี บริษัทที่ดำเนินโครงการจะเป็นบริษัทที่จดทะเบียนในตลาดหลักทรัพย์

2. กลไกการมีส่วนร่วมของชุมชนอีกด้านหนึ่ง มีปัญหาคือชาวบ้านไม่มีความรู้ความเข้าใจในสิทธิและหลัก

กฎหมาย จึงเป็นผลให้ชาวบ้านมักถูกละเมิดหรือเอาเปรียบ

4. ภาคประชาสังคม (6 องค์กร)

ผู้ให้สัมภาษณ์ ภาคประชาสังคม องค์กรที่ 1

1. ปัญหาที่มีความถี่สูงในความเห็นของผู้ให้สัมภาษณ์คือ โครงการพัฒนาที่รุกเข้าไปในชุมชน ปัญหานี้ก่อให้เกิด

ปัญหาการแย่งชิงสิทธิในการเข้าถึงทรัพยากร ซึ่งมักปรากฏในรูปของการทำเหมืองแร่ การทำเขื่อน การสร้าง

โรงไฟฟ้า นอกจากนี้ กระบวนการการมีส่วนร่วมของชุมชนยังมีช่องว่างของความโปร่งใสและประสิทธิภาพ โดย
ผู้ให้สัมภาษณ์เห็นว่า กระบวนการมีส่วนร่วมของชุมชนที่กระทำอยู่ไม่มีความโปร่งใส หลายกรณีเป็นการเชิญ

เพียงผู้ที่เห็นด้วยกับโครงการเข้าร่วม และการประชาสัมพันธ์ข้อมูลรายละเอียดโครงการหลายกรณี เป็นการ

ประชาสัมพันธ์ข้อดีเพียงด้านเดียว

2. ปัญหาที่มีขนาดใหญ่ในความเห็นของผู้ให้สัมภาษณ์คือ โครงการพัฒนาที่รุกเข้าไปในพื้นที่ชุมชน ผลกระทบ

จากโครงการพัฒนาก่อให้เกิดความขัดแย้งแตกแยกขึ้นในชุมชน มีการข่มขู่คุกคาม กระทบต่อวิถีชีวิตและการ

ประกอบอาชีพ รวมถึงก่อให้เกิดปัญหาสภาพแวดล้อม

3. กระบวนการทำ EIA และ EHIA ยังมีช่องว่างของการบังคับใช้กฎหมายและจิตสำนึก ขณะเดียวกัน การไม่มี
ระบบบันทึกรายชื่อผู้กระทำการ (blacklist) ส่งผลให้ผู้ประกอบการสามารถดำเนินการกระบวนการ EIA และ

EHIA ได้เรื่อย ๆ โดยไม่ถูกลงโทษ มากไปกว่านั้น การที่กระบวนการทำ EIA และ EHIA ยังไม่มีการปรับตก

โครงการ ส่งผลให้ผู้ประกอบการสามารถแก้ไขได้เรื่อย ๆ จนกระทั่งผ่านการประเมิน

4. ผู้ให้สัมภาษณ์เห็นว่า กระบวนการทำ EIA และ EHIA ไม่มีการระบุเด่นชัดว่า กระบวนการแก้ไขเยียวยา

จะต้องทำอย่างไร ทั้งยังไม่ครอบคลุมไปถึงผลกระทบที่สามารถเกิดขึ้นได้หลังการตั้งโครงการ

5. ปัญหาอื่น ๆ สำหรับผู้ให้สัมภาษณ์ประกอบด้วย 1) แรงงานต่างด้าวหลายกรณียังไม่ได้รับการคุ้มครองและ

สวัสดิการที่เหมาะสม 2) ประเทศไทยควรจะมี alien tort act 3) หลักสิทธิมนุษยชนยังไม่ถือเป็นกฎหมาย จึง

มักถูกละเลย (ยกเว้นกรณีค้ามนุษย์)

143