Page 19 - ข้อเสนอแนะการเข้าถึงความยุติธรรมของผู้หญิงมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้
P. 19
๘) รอฮานี : กรณีการวินิจฉัยให้เงินเยียวยาเป็นมรดกตามกฎหมายอิสลาม
รอฮานี เป็นหญิงมุสลิมที่สามีเสียชีวิตจากเหตุการณ์การสลายการชุมนุมตากใบ รอฮานีต้องเผชิญชีวิตอยู่อย่างยาก
ล�าบากในการเลี้ยงดูลูก ๔ คน ที่ก�าลังอยู่ในวัยเรียนและมีภาระหนี้สินที่ต้องชดใช้ รัฐบาลได้จ่ายเงินเยียวยาเบื้องต้นแก่ครอบครัว
ผู้เสียชีวิตสามแสนบาท (ไม่รวมค่าท�าศพและค่าท�าฮัจให้ผู้เสียชีวิต) แต่รอฮานีได้รับเงินเยียวยาทั้งสิ้นเพียงสามหมื่นเจ็ดพัน
บาท เนื่องจากดะโต๊ะยุติธรรมได้ให้ความเห็นว่าเงินเยียวยาเป็นมรดกจึงให้มีการแบ่งเงินให้กับทายาทผู้เสียชีวิตตามกฎหมาย
อิสลามว่าด้วยครอบครัวมรดก ซึ่งตกแก่ พ่อ พี่ชาย น้องชาย ของสามี รอฮานีได้พยายามขอให้ครอบครัวสามีช่วยชดใช้หนี้สิน
ที่สามีของเธอทิ้งไว้แต่ได้รับการปฏิเสธ
แม้ในที่ประชุมสัมมนาผู้รู้ทางศาสนาอิสลามทั่วประเทศจะมีความเห็นว่า “เงินเยียวยาจากรัฐ ไม่ใช่มรดก” และ
ระเบียบว่าด้วยการช่วยเหลือเยียวยาผู้ได้รับความเสียหายและผู้ได้รับผลกระทบจากการกระท�าของเจ้าหน้าที่รัฐ อันสืบเนื่อง
มาจากเหตุการณ์ความไม่สงบจังหวัดชายแดนภาคใต้ พ.ศ. ๒๕๕๕ ที่ออกในเวลาต่อมา” ก�าหนดนิยาม “ทายาท” ว่าหมายถึง
ทายาทตามประมวลกฎหมายแพ่งและพาณิชย์ (พ่อ แม่ บุตร ภรรยา หากไม่มีก็ให้จ่ายแก่ทายาทชั้นต่อไป) ปัจจุบัน การจ่าย
เงินเยียวยาในหลายพื้นที่ในจังหวัดชายแดนภาคใต้ยังคงมีการจ่ายตามหลักมรดกอิสลามตามความเห็นชอบของกรรมการ
เยียวยาที่แต่ละจังหวัดตั้งขึ้น
๙) กรณีถูกเจ้าหน้าที่ของรัฐแสวงหาประโยชน์ทางเพศ
๙.๑) ละห์:
“ฉันชื่อมีละห์ อายุ ๓๖ ปี ทุกคนบอกว่าฉันมีสติปัญญาที่ไม่ปกติเหมือนคนอื่น เมื่อฉันโตเป็นสาว ผู้ใหญ่บ้าน
ได้จับฉันแต่งงานกับคนจากหมู่บ้านใกล้เคียง เขาเองก็เป็นคนที่ไม่สมประกอบเหมือนกัน เราอยู่ด้วยกันจนมีลูกสองคน
สามีฉันไม่ชอบท�างาน และชอบหาเรื่องทะเลาะทุบตีฉันตลอดเวลา จนฉันทนไม่ไหวหนีกลับมาที่บ้านบอกพ่อแม่ว่า
จะไม่กลับไปอยู่กับสามีอีกแล้ว เพราะกลัวจะถูกทุบตีอีก จะขอเลี้ยงดูลูกด้วยตัวเอง ฉันมีรถเครื่องเก่าๆ คันหนึ่ง
ส�าหรับขับไปหางานรับจ้างกรีดยางเพื่อน�าเงินมาดูแลลูกๆ เพราะไม่อยากพึ่งพาขอเงินคนอื่น...
วันหนึ่งฉันขับรถเครื่องมาพบทหารคนหนึ่งที่เข้ามาประจ�าการแถวๆ หมู่บ้าน เขาใจดีมากให้ของกินแก่ฉัน
ไปฝากลูกๆ และเงินจ�านวนหนึ่ง ต่อมาฉันก็ได้พบกับเขาอีกหลายครั้ง และทุกครั้งเขาก็ให้อาหารและเงินแก่ฉันเพื่อ
ไปให้ลูกๆ เมื่อฉันไปกรีดยางเขาก็ตามไปเป็นเพื่อน เขาชอบถามฉันว่าเหงาไหม ชอบทหารไหม ทหารมีเงินเยอะนะ
ถ้าฉันยอมตามใจเขาฉันก็จะมีเงินไปให้ลูกๆ...
วันหนึ่งเขากอดฉันและบังคับให้หลับนอนด้วย โดยขู่ไม่ให้บอกใคร หลังจากนั้นเขาก็มาหลับนอนกับฉันอีก
จนฉันตั้งท้อง เขาก็ให้เงินไปซื้อยากินเพื่อเอาเด็กออก ทหารคนนี้ไม่ยอมเลิกหลับนอนกับฉัน...
ทุกครั้งที่ฉันไปกรีดยางเขาก็ตามไปด้วย จนฉันตั้งท้องครั้งที่สอง เขาก็ให้เงินไปซื้อยาเพื่อเอาเด็กออก แต่คราวนี้
ไม่ส�าเร็จฉันต้องไปท�าแท้งที่คลินิกแห่งหนึ่งในเมือง หลังจากท�าแท้งครั้งที่สองเขาก็กลับมามีความสัมพันธ์กับฉันอีก
ไม่นานนักฉันก็ท้องเป็นครั้งที่สาม และเขาก็ให้เงินไปท�าแท้งเหมือนเช่นเคย คราวนี้หมอปฏิเสธที่จะท�าแท้งให้
ฉันพยายามกินยาให้เด็กออก แต่ก็ไม่ส�าเร็จ ทุกคนในหมู่บ้านจึงรู้เรื่องความสัมพันธ์ของฉันกับทหาร ฉันถูกขับออก
จากหมู่บ้าน ไม่มีใครสนใจว่าฉันและลูกๆ จะมีชีวิตอยู่ต่อไปอย่างไร”
8 ข้อเสนอแนะ การเข้าถึงความยุติธรรมของผู้หญิงมุสลิมในจังหวัดชายแดนภาคใต้
