Page 30 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2560

บทสรุปเชิงผู้บริหาร

คุ้มครองบุคคลจากการถูกแสวงหาประโยชน์ทางเศรษฐกิจและทางเพศ เป็นต้น การค้ามนุษย์จึงขัดกับสิทธิมนุษยชน
ที่ประเทศไทยให้การรับรอง การค้ามนุษย์มีหลายรูปแบบ ทั้งการค้าประเวณีหรือขายบริการทางเพศ การบังคับใช้แรงงาน บทสรุป
การบังคับเป็นขอทาน และการเปลี่ยนถ่ายอวัยวะ เป็นต้น ในปี ๒๕๖๐ เกิดเหตุการณ์การค้ามนุษย์ในหลายกรณีและ
บางกรณีมีเจ้าหน้าที่ของรัฐเข้ามาเกี่ยวข้องจ�านวนมาก ซึ่งกระทรวงการต่างประเทศสหรัฐอเมริกาจัดระดับว่าประเทศไทย

ยังอยู่ในระดับ Tier 2 Watch List (ประเทศในกลุ่มที่ต้องจับตามอง) อย่างไรก็ตาม ประเทศไทยมีแผนสิทธิมนุษยชน
แห่งชาติ ฉบับที่ ๓ (พ.ศ. ๒๕๕๗ – ๒๕๖๑) และได้ออกกฎหมายและประกาศหลายฉบับที่ส่งผลให้เกิดการคุ้มครองและ
ป้องกันการค้ามนุษย์ เช่น พระราชบัญญัติปราบปรามการค้ามนุษย์ (ฉบับที่ ๓ ) พ.ศ. ๒๕๖๐ พระราชก�าหนดการบริหาร
จัดการการท�างานของคนต่างด้าว พ.ศ. ๒๕๖๐ และบางคดีศาลมีค�าพิพากษาลงโทษเจ้าหน้าที่ของรัฐ รวมทั้งหน่วยงาน

ที่เกี่ยวข้องได้ด�าเนินการเพื่อป้องกันและแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ในหลายประการ ทั้งในระดับภายในประเทศและความ
ร่วมมือระหว่างประเทศ
เมื่อเกิดเหตุการณ์การค้ามนุษย์ พบว่า บางกรณีมีเจ้าหน้าที่ของรัฐเข้าไปเกี่ยวข้องจ�านวนมากและบางกรณีเมื่อ
เข้าสู่กระบวนการยุติธรรมกลับไม่ได้รับสิทธิตามกระบวนการยุติธรรมที่เหมาะสมขัดกับสนธิสัญญาหลักด้านสิทธิมนุษยชน

ที่ประเทศไทยเป็นภาคี ดังนั้นหน่วยงานของรัฐจึงควรด�าเนินการตามแผนสิทธิมนุษยชนแห่งชาติอย่างจริงจัง มีการอบรม
ให้ความรู้แก่เจ้าหน้าที่ทุกระดับอย่างต่อเนื่อง น�าหลักเกณฑ์ที่มีการประกาศใช้แล้วมาบังคับใช้ในทางปฏิบัติ และกรณี
ที่เป็นพยานในคดีค้ามนุษย์ควรมีมาตรการดูแลที่เหมาะสม

สถานการณ์ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้

ปี ๒๕๖๐ มีสถิติเหตุการณ์ความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ลดลงเมื่อเทียบกับปี ๒๕๕๙ โดยเกิดเหตุการณ์
ความไม่สงบจ�านวน ๕๕๑ ครั้ง มีผู้เสียชีวิต ๒๓๕ ราย ผู้ได้รับบาดเจ็บ ๓๕๖ ราย ในขณะที่ปี ๒๕๕๙ มีเหตุการณ์เกิดขึ้น

๘๐๗ ครั้ง มีผู้เสียชีวิต ๓๐๗ ราย และผู้ได้รับบาดเจ็บ ๖๒๘ ราย โดยรัฐพยายามลดความรุนแรงในพื้นที่ซึ่งมีผลต่อ
สิทธิเสรีภาพในชีวิตและร่างกายของประชาชนผ่านกระบวนการพูดคุยสันติสุขและการสร้างความเข้าใจในพื้นที่ นอกจากนี้
รัฐได้ให้ความช่วยเหลือเยียวยาในด้านทรัพย์สินและการฟื้นฟูจิตใจแก่ผู้ได้รับผลกระทบจากเหตุการณ์ความไม่สงบ
อย่างไรก็ตาม ยังคงปรากฏสถานการณ์ที่น่าห่วงกังวลในประเด็นสิทธิในกระบวนการยุติธรรม โดยที่ กสม. ยังคงได้รับ

เรื่องร้องเรียนที่กล่าวอ้างว่ามีการกระท�าการอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนในระหว่างการควบคุมตัวผู้ต้องสงสัย
ในคดีความมั่นคงไปซักถาม ทั้งนี้ ในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ประเด็นสิทธิในกระบวนการยุติธรรมเป็นประเด็นที่มีจ�านวนเรื่องร้องเรียน
เข้ามายัง กสม. มากที่สุด นอกจากนี้ ยังมีข้อห่วงกังวลต่อผลกระทบในสิทธิในชีวิตและร่างกายของเด็กและสตรี การมีส่วนร่วมของสตรี
ในกระบวนการสันติภาพ รวมถึงภาวะทุพโภชนาการของเด็กในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้ ที่พบว่า จังหวัดนราธิวาส

ปัตตานี และยะลา ยังคงมีจ�านวนเด็กแรกเกิดถึงอายุ ๑๒ ปี ไม่ผ่านเกณฑ์ในการได้รับวัคซีนป้องกันโรคครบตามตาราง
สร้างเสริมภูมิคุ้มกันโรค สูงเป็นสามอันดับแรกของประเทศไทย และอัตราของเด็กอายุต�่ากว่า ๕ ปี ที่มีภาวะผอมแห้ง
หรือภาวะทุพโภชนาการเฉียบพลันในจังหวัดชายแดนภาคใต้ที่สูงกว่าค่าเฉลี่ยของประเทศ

ธุรกิจและสิทธิมนุษยชน

การด�าเนินธุรกิจก่อให้เกิดผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนหลายประการ ท�าให้ในปี ๒๕๕๔ คณะมนตรีสิทธิมนุษยชน
ของสหประชาชาติได้ให้การรับรองเอกสารหลักการชี้แนะแห่งสหประชาชาติว่าด้วยสิทธิมนุษยชนส�าหรับธุรกิจภายใต้กรอบ

“คุ้มครอง-เคารพ-เยียวยา” (United Nations Guiding Principles on Business and Human Rights: Implementing
the United Nations “Protect, Respect and Remedy” Framework : UNGPs) เป็นบรรทัดฐานการด�าเนินธุรกิจ
ที่เคารพสิทธิมนุษยชน และผลักดันให้ประเทศต่าง ๆ น�าหลักการ UNGPs ไปใช้ให้เกิดผลภายในประเทศ นอกจากนี้

คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ | 29