Page 150 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2559

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
๒๕๕๐ และพุทธศักราช ๒๕๕๗ (ฉบับชั่วคราว) ตลอดจน

ร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช
๒๗๐
๒๕๕๙ (ฉบับลงประชามติ) ได้ให้ความคุ้มครอง
ศักดิ์ศรีความเป็นมนุษย์ สิทธิ เสรีภาพ และความเสมอภาค
ของบุคคล โดยที่รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช ๒๕๕๐ ได้บัญญัติหลักการส�าคัญที่ให้การ

คุ้มครองสิทธิของประชาชนไว้หลายประการและร่าง
รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๙
(ฉบับลงประชามติ) ได้บัญญัติหลักการส�าคัญ ๆ เช่นเดียวกับรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๕๐ ไว้

อาทิ การคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย การห้ามการทรมาน ทารุณกรรม หรือการลงโทษ
๒๗๑
ด้วยวิธีการโหดร้ายหรือไร้มนุษยธรรม และการบัญญัติให้รัฐจัดระบบบริหารงานในกระบวนการยุติธรรมทุกด้านให้มี
ประสิทธิภาพ เป็นธรรม และไม่เลือกปฏิบัติและให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้โดยสะดวก รวดเร็ว และไม่เสีย
ค่าใช้จ่ายสูงเกินสมควร ๒๗๒

๕.๓.๒ สถานการณ์ทั่วไป สถานการณ์สิทธิมนุษยชนกรณีเฉพาะ

สถานการณ์ความไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นปัญหาที่สะสมมาเป็นระยะเวลานาน ปัจจุบันยังคงมี
เหตุการณ์ความไม่สงบเกิดขึ้นในพื้นที่จังหวัดยะลา ปัตตานี นราธิวาส และสงขลา (ในเขต ๔ อ�าเภอ ได้แก่ อ�าเภอจะนะ อ�าเภอ

สะบ้าย้อย อ�าเภอเทพา และอ�าเภอนาทวี) เหตุการณ์ความขัดแย้งในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้เกิดจากความคิดเห็นของกลุ่มคน
๒๗๓
ที่มีความแตกต่างกับระบอบการเมืองและมีทรรศนะในการมองที่ตรงข้ามกัน โดยรัฐมองว่าการต่อต้านต่าง ๆ ของกลุ่มบุคคล
ในพื้นที่นั้น กระท�าไปเพื่อวัตถุประสงค์ในการแบ่งแยกดินแดน ในขณะที่ กลุ่มคนในพื้นที่กลับมองว่าการเคลื่อนไหวการประท้วง
ต่อสู้ต่าง ๆ นั้น คือ การเรียกร้องความเป็นธรรมและสิทธิของพลเมืองที่รัฐจะต้องเคารพวัฒนธรรมความเชื่อของกลุ่มคน
โดยที่การต่อต้านในลักษณะต่าง ๆ ด�าเนินไปเพื่อความถูกต้องและเป็นธรรมตามศรัทธาและความเชื่อของกลุ่ม เหตุการณ์ความ บทที่
๕
ไม่สงบที่เกิดขึ้นตลอดระยะเวลาที่ยาวนานนั้น รัฐบาลมองว่าเป็นการสร้างสถานการณ์ของกลุ่มผู้ก่อความไม่สงบ และมีความเชื่อ
ด้วยว่ากลุ่มท้องถิ่น คู่แข่งทางธุรกิจหรืออาชญากรรมมีส่วนเกี่ยวข้องกับสถานการณ์ในพื้นที่ดังกล่าว เหตุการณ์ความ
๒๗๔
ไม่สงบในพื้นที่จังหวัดชายแดนภาคใต้เกิดขึ้นต่อเนื่องเรื่อยมา จนกระทั่งในปี ๒๕๔๗ รัฐบาลได้ก�าหนดให้การแก้ไขปัญหา

สถานการณ์จังหวัดชายแดนภาคใต้เป็นการท�าสงครามต่อต้านการก่อการร้ายในประเทศ ส่งผลให้ต่อจากนั้นมา รัฐมีการประกาศใช้
กฎหมายพิเศษด้านความมั่นคงในพื้นที่ ท�าให้มีการโต้ตอบจากกลุ่มผู้ก่อความไม่สงบรุนแรงขึ้น ผ่านการสร้างสถานการณ์
๒๗๕
ในรูปแบบต่าง ๆ เช่น การท�าร้ายประชาชน การลอบยิง การวางระเบิด การโจมตีฐานปฏิบัติการของเจ้าหน้าที่ และการลอบ
วางเพลิงสถานศึกษา เป็นต้น

ตั้งแต่วันที่ ๑ มกราคม ๒๕๔๗ ถึงวันที่ ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๙ รวมระยะเวลากว่า ๑๓ ปี มีเหตุการณ์ความไม่สงบเกิด
๒๗๖
ขึ้นทั้งสิ้น ๑๖,๑๘๒ ครั้ง มีผู้เสียชีวิตจ�านวน ๖,๘๕๐ ราย และผู้ได้รับบาดเจ็บจ�านวน ๑๒,๕๔๗ ราย เหตุการณ์ความไม่สงบ
๒๗๐ ปัจจุบันเป็นไปตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช ๒๕๖๐ ประกาศใช้เมื่อวันที่ ๖ เมษายน ๒๕๖๐
๒๗๑ มาตรา ๒๘ บุคคลย่อมมีสิทธิและเสรีภาพในชีวิตและร่างกาย การจับและการคุมขังบุคคลจะกระท�ามิได้ เว้นแต่มีค�าสั่งหรือหมายของศาล หรือมีเหตุอย่างอื่นตามที่กฎหมาย
บัญญัติ การค้นตัวบุคคลหรือกระท�าใดอันกระทบกระเทือนต่อสิทธิหรือเสรีภาพในชีวิต หรือร่างกายจะกระท�ามิได้ เว้นแต่มีเหตุตามที่กฎหมายบัญญัติ การทรมาน ทารุณกรรม หรือการลงโทษ
ด้วยวิธีการโหดร้ายหรือไร้มนุษยธรรม จะกระท�ามิได้
๒๗๒ มาตรา ๖๘ รัฐพึงจัดระบบการบริหารงานในกระบวนการยุติธรรมทุกด้าน ให้มีประสิทธิภาพ เป็นธรรม และไม่เลือกปฏิบัติและให้ประชาชนเข้าถึงกระบวนการยุติธรรมได้
โดยสะดวก รวดเร็ว และไม่เสียค่าใช้จ่ายสูงเกินสมควร รัฐพึงมีมาตรการคุ้มครองเจ้าหน้าที่ของรัฐในกระบวนการยุติธรรม ให้สามารถปฏิบัติหน้าที่ได้โดยเคร่งครัด ปราศจากการแทรกแซงหรือ
ครอบง�าใด ๆ รัฐพึงให้ความช่วยเหลือทางกฎหมายที่จ�าเป็นและเหมาะสมแก่ผู้ยากไร้ หรือผู้ด้อยโอกาสในการเข้าถึงกระบวนการยุติธรรม รวมตลอดถึงการจัดหาทนายความให้
๒๗๓ จาก ความเป็นมาของทฤษฎีแบ่งแยกดินแดนในภาคใต้ไทย, โดย ธเนศ อาภรณ์สุวรรณ, ๒๕๔๙, สืบค้นจาก www.southwatch.org/books.php?id=6
๒๗๔ จาก ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย, ๒๕๖๐, สืบค้นจาก https://th.wikipedia.org/wiki/ความไม่สงบในชายแดนภาคใต้ของประเทศไทย
๒๗๕ กฎหมายพิเศษด้านความมั่นคง ประกอบด้วยพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พระพุทธศักราช ๒๔๕๗ พระราชก�าหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน พ.ศ. ๒๕๔๘
และพระราชบัญญัติรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร พ.ศ. ๒๕๕๑
๒๗๖ จาก สถิติเหตุการณ์ชายแดนใต้ในรอบปี ๒๕๕๙, ๒๕๕๙, สืบค้นจาก http://www.deepsouthwatch.org/node/10008

รายงานผลการประเมินสถานการณ์ 149 ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี ๒๕๕๙