Page 75 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยแผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2562

รายงานฉบับสมบูรณ์ (Final Report)
แผนกลยุทธ์ด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชนของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. 2560-2562

สิทธิมนุษยชน เนื้อหาของหลักปฏิบัตินี้จ าแนกออกเป็น 3 ส่วน ส าหรับภาครัฐ ภาคเอกชน และกลไกการ

เยียวยา

ส าหรับกลไกการบังคับใช้ เนื่องจากหลักการชี้แนะนี้ใช้เป็นกรอบแนวคิดส าหรับองค์กรต่างๆ เพื่อ
จัดการความเสี่ยงจากผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชน และน าเสนอบรรทัดฐานส าหรับผู้มีส่วนได้เสียในการ

7
ประเมินการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนของภาคเอกชน โดยสมัครใจเท่านั้น จึงมิได้ก าหนดกลไกบังคับในการ
ปฏิบัติที่ชัดเจนแต่อย่างใด

อาจกล่าวได้ว่าหลักการชี้แนะนี้เปิดโอกาสให้บริษัทด าเนินธุรกิจอย่างมีความรับผิดชอบ โดยพิจารณา
ถึงผลกระทบขององค์กรต่อผู้มีส่วนได้ส่วนเสียต่างๆ อย่างไรก็ตาม มีข้อวิพากษ์วิจารณ์ว่า

1) ไม่ได้ระบุอย่างเฉพาะเจาะจงว่าบริษัทต้องปฏิบัติอย่างไร เพื่อแสดงความรับผิดชอบด้าน

สิทธิมนุษยชน เพียงแต่น าเสนอมาตรฐานที่ให้บริษัทน าไปปรับใช้เท่านั้น

2) ไม่รวมการก ากับดูแลอื่นๆ เช่น แนวปฏิบัติของ OECD หรือองค์การแรงงานระหว่างประเทศ
รวมทั้งการด าเนินการภายใต้กฎหมายของแต่ละประเทศเข้ามา ท าให้บริษัทไม่สามารถน าหลัก

ปฏิบัติชุดนี้ไปประยุกต์ใช้โดยล าพังอย่างเพียงพอ โดยเฉพาะอย่างยิ่ง หากมีกลไก การก ากับดูแลที่

ชัดเจนและกว้างขวางกว่า การอ้างว่าตนเองปฏิบัติตามหลักการนี้ ไม่สามารถปกป้องบริษัทจาก
การฟ้องร้องทางกฎหมาย หรือการวิพากษ์วิจารณ์ของสาธารณะได้

3) ไม่ได้ให้แนวปฏิบัติที่ชัดเจนส าหรับบริษัทแม่ ในกรณีที่บริษัทลูกถูกกล่าวหาว่าละเมิดสิทธิ

มนุษยชน นอกจากนี้ ยังมีค าถามถึงการด าเนินงานของบริษัทในพื้นที่ที่มีความขัดแย้ง หรืออยู่ใน

รัฐที่กดขี่ประชาชนซึ่งหลักการชี้แนะชุดนี้เพียงแต่ชี้ให้เห็นถึงประเด็นกฎหมาย ในประเทศที่
บริษัทต้องค านึงถึงเท่านั้น แต่มิได้พยายามจัดท าแนวทางเพื่อหลีกเลี่ยงความซับซ้อนของการ

ละเมิดสิทธิมนุษยชนได้ ดังนั้น บริษัทจึงต้องก าหนดทิศทางเหล่านี้เอง โดยไม่ได้รับค าแนะน ามาก

นักจากหลักปฏิบัติชุดนี้

4) แม้ว่าหลักปฎิบัตินี้จะได้ระบุถึงกลไกการเยียวยาที่หลากหลาย แต่สิ่งที่ขาดไป คือ การประยุกต์ใช้

8
กลไกต่างๆ ร่วมกัน ซึ่งกระบวนการจัดการปัญหาที่เกิดขึ้นมักใช้หลายวิธีการ

7
United Nations Human Rights Office of the High Commission. (2012). “The Corporate Responsibility
to Respect Human Rights: Interpretation Guide.” Geneva: United Nations.
8
Surya Deva. (2012). “Regulating Corporate Human Rights Violations: Humanizing Business.
”London: Routledge.

3-5