Page 178 - รายงานการประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในประเทศไทย ประจำปี 2558

รายงานการประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในประเทศไทย ปี ๒๕๕๘

ศาลปกครองสูงสุดได้มีค�าพิพากษาคดีหมายเลขแดงที่ อ. ๖๕๐/๒๕๕๗ ในวันที่ ๒๑ มกราคม ๒๕๕๘ ให้กรุงเทพมหานครจัดสร้าง
สิ่งอ�านวยความสะดวกส�าหรับคนพิการในระบบรถไฟฟ้าบีทีเอส ภายในระยะเวลา ๑ ปี โดยให้จัดท�าลิฟท์และอุปกรณ์
สิ่งอ�านวยความสะดวกในสถานีขนส่งทั้ง ๒๓ สถานี รวมถึงจัดท�าสิ่งอ�านวยความสะดวกบนรถไฟฟ้าบีทีเอส เช่น จัดให้มีที่ว่าง
ส�าหรับเก้าอี้เข็นคนพิการ และให้มีราวจับบริเวณทางขึ้นลง และติดสัญลักษณ์คนพิการไว้ทั้งในและนอกตัวรถคันที่จัดไว้
ส�าหรับคนพิการนั้น แต่ถึงอย่างไรก็ตาม การด�าเนินการตามค�าสั่งศาลปกครองสูงสุดยังไม่มีความคืบหน้าเท่าที่ควร
และไม่สามารถด�าเนินการให้แล้วเสร็จตามก�าหนดเวลาได้ทันทั้งหมดทุกสถานี ทั้งนี้ กรุงเทพมหานครได้ชี้แจงถึงสาเหตุ
ที่ไม่สามารถด�าเนินการให้แล้วเสร็จได้ตามก�าหนด เนื่องมาจากปัญหาการรื้อย้ายสาธารณูปโภคใต้ดิน รวมทั้งปัญหาการร้องเรียน
ต�าแหน่งติดตั้งลิฟท์จากเจ้าของอาคารที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียง และจากกรณีดังกล่าวเพื่อประโยชน์และเพื่อความสะดวกในการใช้ชีวิต
ของคนพิการ รัฐจึงควรติดตามเร่งรัดให้หน่วยงานที่รับผิดชอบปฏิบัติตามค�าพิพากษาศาลปกครองสูงสุดโดยเร็ว

สิทธิการได้รับบริการสาธารณสุข

คนพิการเป็นอีกกลุ่มที่ยังคงได้รับผลกระทบจากปัญหาความเหลื่อมล�้าระหว่างระบบประกันสุขภาพภาครัฐ เนื่องจากระบบประกันสุขภาพ
ของภาครัฐ ได้ก�าหนดสิทธิประโยชน์ให้แก่คนพิการ ซึ่งครอบคลุมประเภทความพิการไม่เท่าเทียมกันในระบบประกันสุขภาพของรัฐ
ทั้ง ๓ ระบบ โดยพบว่าหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าได้ครอบคลุมอุปกรณ์ส�าหรับช่วยเหลือคนพิการทุกประเภท ในขณะที่ระบบประกัน
สังคมครอบคลุมบริการน้อยที่สุด และเมื่อคนพิการเข้าสู่ระบบแรงงานจึงต้องเปลี่ยนจากระบบหลักประกันสุขภาพถ้วนหน้าไปเป็นระบบ
ประกันสังคม ท�าให้คนพิการที่อยู่ในระบบการจ้างงานต้องเสียสิทธิประโยชน์หลายประการจากการเข้าสู่ตลาดการจ้างงานดังกล่าว บทที่ ๕ สถานการณ์สิทธิมนุษยชนของกลุ่มเปราะบาง

๔ การประเมินสถานการณ์

สถานการณ์การคุ้มครองส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพชีวิตคนพิการ Treaty) เป็นต้น จะเห็นได้ว่าในเชิงกฎหมายและนโยบาย
ในปี ๒๕๕๘ นั้น ประเทศไทยในฐานะรัฐภาคีอนุสัญญาว่าด้วย ตลอดจนพันธกรณีระหว่างประเทศนั้นรัฐมีการด�าเนินการ
สิทธิของคนพิการ มีการด�าเนินการที่มีความก้าวหน้าในมิติของ ที่มีความก้าวหน้าเป็นอย่างมาก ซึ่งสะท้อนให้เห็นว่ารัฐได้ให้
รัฐภาคีอนุสัญญา กล่าวคือ รัฐได้ถอนถ้อยแถลงตีความของ ความส�าคัญในการส่งเสริมให้คนพิการมีคุณภาพชีวิตที่ดีและให้
อนุสัญญาว่าด้วยสิทธิของคนพิการ ข้อ๑๘ วรรค ๒ เกี่ยว คนพิการสามารถอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข แต่อย่างไร
กับสิทธิในการจดทะเบียนเกิด สิทธิในการมีชื่อ และสิทธิในการ ก็ตาม การแปรนโยบายไปสู่การปฏิบัติของหน่วยงานที่
ได้สัญชาติของเด็กพิการ เมื่อวันที่ ๕ กุมภาพันธ์ ๒๕๕๘ ๒๓๑ เกี่ยวข้องควรด�าเนินการให้เกิดผลที่เป็นรูปธรรมมากยิ่งขึ้น
รัฐมีความมุ่งมั่นในการแสดงเจตนารมณ์เพื่อส่งเสริมและพัฒนา เนื่องจากที่ผ่านมาในทางปฏิบัติ คนพิการยังไม่สามารถเข้าถึง
คุณภาพชีวิตคนพิการ เช่น การเพิ่มอัตราเบี้ยความพิการให้แก่ การพัฒนาคุณภาพชีวิตได้อย่างครอบคลุมทุกพื้นที่ ทั้งนี้
คนพิการ และกรณีคณะรัฐมนตรีมีมติเห็นชอบให้ประเทศไทย รัฐควรปฏิบัติการเชิงรุกและมีการติดตามผลอย่างจริงจังและ
เข้าเป็นภาคีและให้สัตยาบันต่อพิธีสารเลือกรับของอนุสัญญา ต่อเนื่อง เพื่อให้หน่วยงานที่เกี่ยวข้องรวมถึงบุคลากรผู้มีหน้าที่
ว่าด้วยสิทธิของคนพิการ รวมถึงกรณีที่คณะรัฐมนตรีได้ให้ รับผิดชอบ ให้ความส�าคัญในการปฏิบัติตามกฎหมาย นโยบาย
ความเห็นชอบในหลักการสนธิสัญญามาร์ราเคช (Marrakesh และแผนยุทธศาสตร์อย่างจริงจัง

>> บัตรประจ�าตัวคนพิการ

เป็นเครื่องมืออย่างหนึ่งซึ่งท�าให้คนพิการได้รับการรับรอง ส่งเสริมพัฒนาคุณภาพชีวิตจากรัฐ แต่ยังคงมีคนพิการจ�านวนหนึ่งไม่ได้
อยู่ในระบบฐานข้อมูล เนื่องจากว่าการท�าบัตรประจ�าตัวคนพิการนั้น สังคมไทยส่วนใหญ่ยังคงมองว่าเป็นการตีตรา ท�าให้คนพิการหรือ
ครอบครัวคนพิการบางส่วนหลีกเลี่ยงการไปลงทะเบียนเพื่อท�าบัตรประจ�าตัวคนพิการ จึงท�าให้ไม่ได้รับการพัฒนาฟื้นฟูสมรรถภาพจากรัฐ
ได้อย่างเต็มที่ นอกจากนี้ กฎหมายระบุให้คนพิการที่มีสัญชาติไทยเท่านั้นที่สามารถลงทะเบียนและท�าบัตรประจ�าตัวคนพิการได้ ท�าให้
คนพิการในกลุ่มชาติพันธุ์ ที่ยังไม่มีสัญชาติหรืออยู่ระหว่างกระบวนการขอสัญชาติไทยไม่ได้รับการรับรองและคุ้มครองสิทธิ
ตลอดจนโอกาสในการฟื้นฟูและพัฒนาคุณภาพชีวิตได้อย่างเต็มที่จากรัฐ แต่รัฐยังคงให้ความช่วยเหลือคนพิการกลุ่มนี้ตามหลักศักดิ์ศรี
ความเป็นมนุษย์ตามศักยภาพที่รัฐจะท�าได้

๒๓๑ https://treaties.un.org/Pages/ViewDetails.aspx?src=IND&mtdsg_no=IV-15&chapter=4&lang=en#EndDec สืบค้นวันวันที่ ๘ มกราคม ๒๕๕๙

148