Page 164 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 164
ตาย
(ไม่ทราบชื่อและนามสกุลจริง) เจ้าหน้าที่ต�ารวจประจ�าอยู่ที่ตู้ยามบ้านปางอุ๋ง ซึ่งอยู่ห่างจากบ้านของนาย ล. ประมาณ ๕ กิโลเมตร
ได้เข้ามาที่บ้านนาย ล. และถามนาย ล. ว่าวันนี้จะไปไหน นาย ล. จึงได้ตอบว่าจะออกไปช่วยชาวบ้านสร้างศาลาส่วนรวม เนื่องจาก
หมู่บ้านได้รับงบประมาณสนับสนุนจากองค์กรแคร์นานาชาติ ต่อมา เวลาประมาณ ๑๒.๓๐ น. ขณะที่ชาวบ้านก�าลังช่วยกัน
ปลูกสร้างศาลาที่พักริมทางอยู่นั้น นาย ล. ซึ่งมาดูการปลูกสร้างศาลา ได้นอนหลับอยู่บนที่นั่งของศาลา ได้มีกลุ่มคนร้ายใช้รถยนต์
กระบะปิคอัพ ชนิดแคป สีบรอนซ์เทา ซึ่งวิ่งมาจากทางด้านอ�าเภอขุนยวม จังหวัดแม่ฮ่องสอน มุ่งหน้าไปทางอ�าเภอแม่แจ่ม มาจอด
กลางถนน เลยจุดที่นาย ล. นอนอยู่เล็กน้อย เมื่อรถหยุดแล้ว ได้ถอยมายังจุดที่ชาวบ้านหลายคนยืนอยู่ ชายสองคนในจ�านวนสี่คน
ที่นั่งอยู่ที่กระบะท้ายรถด้านซ้าย ยืนขึ้นแล้วใช้อาวุธปืนยาวยิงใส่นาย ล. ซึ่งนอนหลับอยู่ หลายนัด (ผลการชันสูตร นาย ล. ถูกยิง
ที่บริเวณริมฝีปากบนซ้าย ราวนมซ้ายทะลุหลัง หน้าอกขวา และหน้าท้อง เสียเลือดมาก เป็นเหตุให้เสียชีวิต) แล้วรถคันดังกล่าวก็
แล่นออกไปโดยมุ่งหน้าไปทางอ�าเภอแม่แจ่ม ชาวบ้านต่างมองตามไป พบว่าในรถยนต์มีชายอีกสามคนนั่งอยู่ โดยคนหนึ่งเป็นคนขับ
และอีกสองคนนั่งอยู่ที่แคปด้านหลังคนขับ เมื่อหายจากอาการตกใจจึงพร้อมด้วยชาวบ้านที่มาช่วยกันปลูกสร้างศาลา ไปดูนาย ล.
พบว่าได้เสียชีวิตแล้ว โดยชาวบ้านที่เล่าเหตุการณ์แจ้งให้ทราบว่าคนร้ายที่นั่งมาบนกระบะท้ายรถ ทุกคนสวมหมวกไหมพรมสีด�า
โดยม้วนชายหมวกและสวมบนศีรษะเสมอตา มิได้คลุมใบหน้าแต่อย่างใด ชาวบ้านที่อยู่ในเหตุการณ์เป็นจ�านวนมากพูดเป็นท�านอง
เดียวกันว่าเป็นการกระท�าของเจ้าหน้าที่ต�ารวจ นาย ต. บุตรชายของนาย ล. ซึ่งเป็นผู้กล่าวหาไม่ทราบว่าผู้ใดเป็นคนร้าย และไม่สงสัย
ผู้ใด แต่ได้ทราบข่าวหลังเกิดเหตุว่า มีผู้พบเห็นรถยนต์ที่มีลักษณะเช่นเดียวกับที่คนร้ายใช้ เคยไปจอดอยู่ที่ตู้ยามปางอุ๋ง จึงสงสัยว่า
จะเป็นรถคันเดียวกัน ส่วนสาเหตุของการเกิดเหตุ ผู้ตายไม่เคยมีสาเหตุโกรธเคืองกับผู้ใดมาก่อน ผู้ตายเป็นคนดีและเป็นที่รักของ
ชาวบ้าน จนได้รับเลือกตั้งเป็นผู้ใหญ่บ้านถึงสองสมัย เมื่อประมาณเดือนกุมภาพันธ์ ๒๕๔๖ ทางราชการโดยทางอ�าเภอแม่แจ่ม
ได้ประกาศให้ผู้เกี่ยวข้องกับยาเสพติดเข้ารายงานตัวต่อทางอ�าเภอ ผู้ตายก็ได้น�าชาวบ้านที่เกี่ยวข้องกับยาเสพติดทั้งในฐานะผู้เสพ
และผู้ค้ารายย่อยเข้ารายงานตัวต่อทางอ�าเภอด้วย และจากสาเหตุนี้อาจท�าให้ชาวบ้านเข้าใจผิดว่าผู้ตายเป็นผู้แจ้งรายชื่อให้กับทาง
อ�าเภอจึงไม่พอใจก็เป็นได้ มีข้อสังเกตเพิ่มเติมว่า จากสถานีต�ารวจมาถึงที่เกิดเหตุมีระยะทางประมาณ ๘๐ กิโลเมตร โดยปกติเมื่อ
เกิดเหตุ เจ้าหน้าที่ต�ารวจจะใช้เวลาเดินทางมาถึงที่เกิดเหตุเป็นเวลานานประมาณครึ่งวัน ต่อมา เจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง อ�าเภอแม่แจ่ม
ได้มาร่วมงานศพของนาย ล. และแจ้งประกาศให้มีการรับสมัครผู้ใหญ่บ้านคนใหม่ทันที จากการสืบสวน ทราบว่าผู้ตายมีพฤติการณ์
เกี่ยวข้องกับการค้ายาเสพติดซึ่งสถานีต�ารวจภูธรอ�าเภอแม่แจ่ม ก�าลังด�าเนินการสืบสวนพฤติกรรมอยู่ ผลการสืบสวนสอบสวนขณะ
ตรวจที่เกิดเหตุ สาเหตุเบื้องต้นสันนิษฐานว่าถูกผู้ค้ายาเสพติดซึ่งขัดแย้งและโกรธเคือง ใช้หรือว่าจ้าง หรือใช้อาวุธปืนยิงถึงแต่ความ
(๑.๒) การกระท�าที่เกี่ยวข้องกับเจ้าหน้าที่ของรัฐในการปฏิบัติการตามนโยบายของรัฐบาล
ในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด
เรื่องร้องเรียนบางเรื่อง แม้ไม่อาจก�าหนดได้โดยชัดแจ้งว่าเป็นการกระท�าโดยเจ้าหน้าที่
ของรัฐ แต่ก็มิอาจปฏิเสธว่าเรื่องร้องเรียนดังกล่าวมีข้อเท็จจริงและพฤติการณ์ที่เกี่ยวข้องกับการปฏิบัติหน้าที่ของเจ้าหน้าที่ของรัฐ
ในช่วงระยะเวลาการปฏิบัติตามนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด ดังจะเห็นได้ในเรื่องร้องเรียน
จ�านวนมากที่ประชากรพลเรือนที่เสียชีวิตหรือถูกฆาตกรรมจ�านวนไม่น้อยเป็นผู้มีรายชื่อในบัญชีด�าที่เจ้าหน้าที่ของรัฐจัดท�าขึ้น และ
โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การสูญเสียชีวิตหรือการฆาตกรรมที่เกิดขึ้นกับประชากรพลเรือนมักจะเกิดขึ้นภายหลังจากที่บุคคลนั้นไปรายงาน
ตัวต่อเจ้าหน้าที่ฝ่ายปกครอง ตัวอย่างเช่น
• เรื่องร้องเรียนการเสียชีวิตของนาย ม. พร้อมกับพวกรวม ๔ คน จังหวัดร้อยเอ็ด
ข้อเท็จจริงโดยย่อ เมื่อวันที่ ๓๑ มกราคม ๒๕๔๖ เวลาประมาณ ๑๘.๐๐ น. พนักงานสอบสวนได้รับแจ้ง
จากพนักงานวิทยุว่ามีเหตุยิงกันตาย จึงได้ออกไปตรวจที่เกิดเหตุ พบว่าเป็นบ้านคอนกรีตชั้นเดียว มีรั้วคอนกรีตสูงล้อมรอบบริเวณบ้าน
บริเวณห้องโถงพบศพชายต่างด้าวจ�านวน ๔ คน นอนเสียชีวิตอยู่ใกล้กัน สภาพศพถูกยิงที่ศีรษะ ที่บ้านพักของนาย ม. ต�าบลมะอึ
อ�าเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด มีคนร้ายเป็นชายไม่ทราบว่าเป็นผู้ใดจ�านวน ๔ คน นอนเสียชีวิตอยู่ใกล้กัน สภาพศพถูกยิงที่ศีรษะ
143
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖
