Page 142 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 142
๒.๒) การพิจารณากรณีความไม่สามารถของรัฐ (inability)
เพื่อที่จะวินิจฉัยเกี่ยวกับความไม่สามารถของรัฐในคดีใดคดีหนึ่ง ศาลอาญา
ระหว่างประเทศจะต้องพิจารณาว่ารัฐไม่สามารถที่จะได้มาซึ่งผู้ต้องหาหรือพยานหลักฐานที่จ�าเป็น หรือความไม่สามารถอย่างอื่น
อันท�าให้ไม่สามารถที่จะด�าเนินการตามกระบวนการพิจารณาคดีได้ด้วยกระบวนยุติธรรมแห่งรัฐ ด้วยสาเหตุเกี่ยวกับความล้มเหลว
โดยสิ้นเชิงหรือในสาระส�าคัญ (a total or substantial collapse) หรือการปราศจากกระบวนการ (unavailability of the national
392
judicial system) ทั้งนี้ ตามที่ก�าหนดไว้ในข้อ ๑๗ วรรคสาม
ทั้งนี้ การพิจารณาความไม่สามารถที่จะได้มาซึ่งตัวผู้ต้องหาหรือพยานหลักฐาน
ที่จ�าเป็น และความไม่สามารถที่จะด�าเนินกระบวนพิจารณาได้ จะต้องเป็นผลมาจากความล้มเหลวหรือความไม่สามารถในการด�าเนินการ
ตามระบบกฎหมายภายในของรัฐที่เกี่ยวข้องนั้น มิใช่มาจากปัจจัยอื่นๆ เช่น กรณีที่รัฐขาดสนธิสัญญาส่งผู้ร้ายข้ามแดน ท�าให้เกิด
ความยากล�าบากในการได้ตัวจ�าเลยมาอยู่ในกระบวนการพิจารณา อย่างไรก็ตาม การขาดบทบัญญัติที่จ�าเป็นในการที่จะด�าเนิน
กระบวนการฟ้องร้องด�าเนินคดีตามกฎหมายอาญาของรัฐ อาจจะถือว่าเป็นความไม่สามารถตามประเด็นแห่งข้อ ๑๗ วรรคสาม
ดังกล่าวข้างต้นก็ได้ แต่หากบุคคลซึ่งสามารถฟ้องร้องด�าเนินคดีในความผิดอาญาตามปกติได้แต่ไม่ด�าเนินการ ก็อาจเป็นปัญหาเกี่ยว
กับความไม่สมัครใจด้วยเจตนาที่จะปกป้องบุคคลจากกระบวนการยุติธรรมมากกว่าที่จะเป็นเรื่องความไม่สามารถ
392
Rome Statute, Article 17 Issues of admissibility, paragraph 3.
121
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖