Page 145 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546
P. 145
บทวิเคราะห์ปัญหาเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชน
จากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้
เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖
เมื่อได้ศึกษาข้อเท็จจริงเกี่ยวกับสภาพการณ์และสภาพปัญหาจากการด�าเนินการต่างๆ ให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาล
ในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖ ตลอดจนกฎหมายและกฎเกณฑ์ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการคุ้มครอง
สิทธิมนุษยชนทั้งกฎหมายภายในของประเทศไทย และกฎหมายระหว่างประเทศฉบับต่างๆ ดังกล่าวข้างต้นแล้ว ในบทนี้ จะได้ท�าการ
น�าเสนอกรณีเรื่องร้องเรียนของผู้ที่ได้รับความเสียหายและผู้ได้รับผลกระทบจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อ
เอาชนะยาเสพติดที่ได้ยื่นต่อส�านักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ และผ่านการพิจารณาตรวจสอบจากคณะอนุกรรมการ
ชุดต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งข้อมูลเกี่ยวกับคดีฆาตกรรมที่เกิดขึ้นอย่างกว้างขวางในช่วงระยะเวลาการด�าเนินการตามนโยบายของ
รัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติดที่หน่วยงานของรัฐด้านการปราบปรามยาเสพติดได้รวบรวมไว้ เพื่อใช้เป็น
กรณีศึกษา (Case study) เกี่ยวกับปัญหาและผลกระทบที่เกิดขึ้นจากการด�าเนินการของรัฐบาลและเจ้าหน้าที่ของรัฐตามนโยบาย
ดังกล่าว วิเคราะห์ปัญหาและผลกระทบเกี่ยวกับการละเมิดสิทธิมนุษยชนจากการด�าเนินการให้เป็นไปตามนโยบายของรัฐบาลใน
การปราบปรามยาเสพติด และเสนอแนวทางในการด�าเนินการตามความเหมาะสมต่อไป โดยมีวัตถุประสงค์ส�าคัญสามประการ ได้แก่
การท�าความจริงให้ปรากฏ การเสนอแนวทางในการน�าตัวผู้กระท�าความผิดมาลงโทษ และการเสนอแนวทางเยียวยาความเสียหาย
ให้แก่ผู้เสียหายและผู้ได้รับผลกระทบจากนโยบายของรัฐบาลในการปราบปรามยาเสพติด
ดังนั้น ในส่วนนี้จึงสามารถแบ่งหัวข้อในการศึกษาออกได้เป็นสองประการ ได้แก่ ๔.๑ กรณีศึกษาเกี่ยวกับเรื่องร้องเรียน
ของผู้เสียหายหรือผู้ได้รับผลกระทบจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด และคดีฆาตกรรมที่
เกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาดังกล่าว และ ๔.๒ บทวิเคราะห์ปัญหาเกี่ยวกับการกระท�าอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของ
รัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด
๔.๑ กรณีศึกษาเกี่ยวกับเรื่องร้องเรียนของผู้เสียหายหรือผู้ได้รับผลกระทบจากนโยบายของรัฐบาลในการ
ประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด และคดีฆาตกรรมที่เกิดขึ้นในช่วงระยะเวลาดังกล่าว
ดังที่ได้กล่าวแล้วข้างต้น การด�าเนินนโยบายของเจ้าหน้าที่ของรัฐเพื่อให้เป็นตามนโยบายของรัฐบาลในการประกาศ
สงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติดน�ามาซึ่งปัญหาและผลกระทบต่างๆ อย่างรุนแรงและในวงกว้าง ข้อมูลที่ผู้วิจัยน�ามาใช้เป็นกรณี
ศึกษาในส่วนนี้มาจากสองแหล่งส�าคัญ ได้แก่ เรื่องร้องเรียนที่ผู้เสียหายหรือผู้ได้รับผลกระทบจากการด�าเนินการตามนโยบายของ
รัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด ได้ยื่นไว้ต่อส�านักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติและผ่านการ
พิจารณาตรวจสอบของคณะอนุกรรมการชุดต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง รวมทั้งข้อมูลที่ได้มีการรวบรวมไว้ที่กรมสอบสวนคดีพิเศษ (DSI) และ
ข้อมูลที่ผู้วิจัยได้รับจากการลงพื้นที่ในจังหวัดต่างๆ ร่วมกับเจ้าหน้าที่ของส�านักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ (ทั้งใน
กรุงเทพมหานครและในต่างจังหวัด) เพื่อประชุมกับผู้เกี่ยวข้องเพื่อรับฟังปัญหาและผลกระทบจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศ
สงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด (เรื่องร้องเรียนอันเป็นกรณีศึกษา) นอกจากนี้ ผู้วิจัยยังได้น�าข้อมูลเกี่ยวกับคดีฆาตกรรมที่เกิด
ขึ้นในช่วงระยะเวลาดังกล่าวมาศึกษาประกอบด้วย ข้อมูลทั้งหมดจึงประกอบกันเป็นข้อมูลที่ผู้วิจัยใช้ในการศึกษาและวิเคราะห์
ปัญหาเกี่ยวกับการกระท�าอันเป็นการละเมิดสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด
124
ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. ๒๕๔๖