Page 30 - รายงานวิจัย เรื่อง ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว

ความเป็นมาและวิธีการศึกษา

ซึ่งมีชาวมุสลิมอาศัยอยู่จ�านวนมาก และร้านค้าจ�านวนเกือบ
๕๐ ร้านมีชาวมุสลิมเป็นเจ้าของ สินค้าที่ขายมีตั้งแต่ตะปูจนถึง

จานดาวเทียม สิ่งของเครื่องใช้ในชีวิตประจ�าวัน เช่น ผงซักฟอก
สบู่ ยาสระผม แปรงสีฟัน ยาสีฟัน รองเท้า ชุดชั้นใน กระเป๋าเดินทาง
กระเป๋าสะพาย เสื้อผ้าทั้งหญิงชาย เด็กเล็ก ของเล่น เตาหุงข้าว

เมล็ดพันธุ์พืช อุปกรณ์ท�าสวน ถ้วยชามกระเบื้อง แก้วน�้า นมผง
ส�าหรับเด็ก สินค้าแห้ง เช่น ปลาแห้งหลากหลายชนิด ปลากระป๋อง
เส้นบะหมี่ เส้นหมี่ ไข่เป็ด รวมทั้งร้านขายหมาก ร้านน�้าชา โรตี

ข้าวแกง น�้าแข็งไส น�้าหวาน ที่น่าสนใจมาก คือ มีร้านขายยา
และน�้าเกลือที่ฉีดเข้าทางเส้นเลือด สินค้าทั้งหมดมีลักษณะขายส่ง
ร่วมด้วย ตลาดนี้เปิดทุกวัน และยังมีตลาดสดอยู่ในเขต ๘ ทุกวัน

จันทร์ - พุธ - ศุกร์ เวลาประมาณ ๐๕.๐๐ - ๐๘.๐๐ น. บนถนนเส้นนี้จะกลายเป็นตลาดสด มีพ่อค้าแม่ค้าจากภายนอกและจาก
คนในค่ายผู้ลี้ภัยมาขายสินค้านานาชนิด เช่น เนื้อหมู ไก่ ปลา ผักหลากหลายชนิด หอมแดง กระเทียม ขนม น�้าหวาน นอกจากนี้
มีเสื้อผ้า เครื่องประดับ ของเล่นเด็ก ของใช้ในชีวิตประจ�าวัน เป็นต้น จากการสอบถามพบว่าผู้ซื้อมีทั้งคนที่อาศัยภายในและภายนอก

ค่ายผู้ลี้ภัย แม้ว่าค่ายผู้ลี้ภัยนี้จะมีกฎเกณฑ์ควบคุมการเข้าออกค่ายไม่แตกต่างจากค่ายผู้ลี้ภัยอื่น ๆ คือ ประตูเข้าออกเป็นทางการเพียง
ประตูเดียวมีเวลาเปิดปิด คือ ๐๖.๐๐ – ๑๘.๐๐ น. แต่คนภายนอกก็สามารถเข้ามาในค่ายผู้ลี้ภัยเพื่อซื้อและขายสินค้าได้ไม่ยากนัก
ลักษณะโดยทั่วไปของค่ายผู้ลี้ภัยนี้ค่อนข้างร่มรื่น บางเขตค่อนข้างสะอาด มีล�าธารไหลผ่านหมู่บ้านและมีน�้าใช้เพียงพอ

ชาวบ้านได้น�าพลังงานน�้ามาผลิตเป็นไฟฟ้า เป็นที่น่าสังเกตว่า ร้านค้าน�้าชา ร้านอาหารตามสั่ง มักมีทีวี ชาวบ้านเอาไว้ดูวีดีโอ หรือรับ
สัญญาณดาวเทียม สถานีที่นิยมชมมาก คือ DVB เป็นสถานีที่รายงานข่าวประเทศพม่า/เมียนมาร์ในทุกด้าน ตามเขตต่าง ๆ จะพบว่ามี

ร้านค้าซีดี ร้านเช่าวีดีโอ ร้านเช่าหนังสือ ร้านอาหาร ร้านน�้าแข็งใส่น�้าหวาน ร้านขายของช�าขนาดเล็ก ขายน�้าอัดลม ขนม ร้านขายหมาก
ร้านตัดผมทั้งหญิงและชาย ร้านซ่อมมอเตอร์ไซค์ ร้านขายผัก โรงพยาบาล โบสถ์ วัด มัสยิด เป็นต้น
ภายในค่ายผู้ลี้ภัยจะมีหน่วยงานระหว่างประเทศ และหน่วยงานที่ด�าเนินงานโดยกลุ่มชาติพันธุ์กะเหรี่ยง ได้แก่ UNHCR

คณะกรรมการกู้ภัยนานาชาติ (International Rescue Committee: IRC) COERR KWO HI Drug and Alcohol Recovery And
Education Network: DARE Network) Network Micro-Enterprise Development (MED) Program-American Refugee

Committee (ARC) Aide Medicale Internationale (AMI) Information Sharing Center Disability Information Resource
Center Special Education Project ฯลฯ
นอกจากนี้ จะพบสวนผักอินทรีย์เป็นสวนผักที่ผู้ลี้ภัยบางคนปลูกเอาไว้กินเอง เหลือก็น�ามาวางจ�าหน่ายหน้าบ้านตนเอง

ในค่ายผู้ลี้ภัยนี้มีสวนผักอินทรีย์ขนาดใหญ่ที่ปลูกผักหลากหลายชนิด เช่น ผักกาดหอม กะหล�่าสีม่วง กวางตุ้ง ต้นหอม พริกขี้หนู
พริกหยวก ถั่ว มีบริเวณส�าหรับเพาะกล้าพันธุ์ต้นหมาก ต้นยาง มะพร้าว กล้วย ด้วย และยังมีบ่อเลี้ยงปลาประมาณ ๔ - ๕ บ่อ บริเวณนี้
อยู่ในความดูแลของหัวหน้าค่าย ในช่วงประมาณเดือนสิงหาคม ๒๕๕๗ โครงการหลวงดอยอ่างขางได้รับรู้เกี่ยวกับการท�าสวนอินทรีย์นี้

จึงได้ประสานงานกับหัวหน้าค่ายเปิดการอบรมผู้ลี้ภัยเกี่ยวกับเกษตรอินทรีย์ แจกเมล็ดพันธุ์ และพาแกนน�าไปดูงานที่โครงการหลวง
ดอยอ่างขางด้วย
ค่ายผู้ลี้ภัยบ้านนุโพจึงมีลักษณะสิ่งแวดล้อมที่แตกต่างจากค่ายผู้ลี้ภัยอื่นๆ คือ มีพื้นที่ที่เสมือนหนึ่งเป็นศูนย์กลางการซื้อขาย

สินค้า มีพื้นที่ส�าหรับการปลูกผักไว้ส�าหรับบริโภค มีไฟฟ้าพลังน�้าในพื้นที่โรงเรียน โรงพยาบาล และหน่วยงานต่าง ๆ ดังจะเห็น
เครื่องปั่นไฟฟ้าพลังน�้าอยู่ระหว่างล�าธารต่าง ๆ น�้าดื่มน�้าใช้ในครัวเรือนจะมีท่อประปาส่งต่อจากล�าธารมาตามเขตต่าง ๆ อาจกล่าวได้ว่า

สภาพแวดล้อมและสาธารณูปโภคในค่ายผู้ลี้ภัยนุโพค่อนข้างสะดวกสบายกว่าค่ายผู้ลี้ภัยอื่น ๆ การเชื่อมต่อกับโลกภายนอก พบว่ามี
อินเทอร์เน็ต แต่ค่อนข้างช้าและราคาแพง คือ ชั่วโมงละ ๒๕ บาท ระบบอินเทอร์เน็ตนี้ท�าให้ผู้ลี้ภัยสามารถติดต่อกับญาติพี่น้อง ลูกหลาน
ที่อยู่ประเทศที่สามได้ แต่อย่างไรก็ดี ผู้ลี้ภัยมีความเครียดเมื่อทราบว่าจะต้องถูกส่งกลับ

16 17
ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว ทางเลือกเชิงนโยบายการแก้ไขปัญหาผู้ลี้ภัยในค่ายพักพิงชั่วคราว