Page 183 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการวิจัยการป้องกันและแก้ไขปัญหาการค้ามนุษย์ของประเทศไทย และความร่วมมือกับประเทศเพื่อนบ้านในอาเซียน
P. 183
ค่าหัวแรงงานที่นายหน้าขายให้กับเรือประมง มีราคาตั้งแต่ ๖,๐๐๐ – ๓๐,๐๐๐ บาท นั่นหมายถึง
แรงงานที่ถูกล่อลวงไปท างาน ต้องท างานใช้หนี้ในสภาพที่ไม่เต็มใจในการท างาน โดยไม่สามารถขัดขืน
หรือหนีเพื่อให้พ้นสภาพนั้นได้ เนื่องจากเรืออยู่กลางทะเลตลอด ระบบการจ้างแรงงานของ
อุตสาหกรรมประมงทะเล ส่วนใหญ่เป็นการมอบหมายการดูแลและจัดหาลูกเรือประมงให้กับผู้
ควบคุมเรือ (ไต้ก๋ง) ดังนั้น ระบบการจัดการเรื่องเอกสารจึงไม่มีประสิทธิภาพเท่าที่ควร แรงงาน
ประมงจ านวนมากออกเรือโดยไม่เคยมีการเซ็นสัญญาการจ้างงาน ลูกเรือไม่ทราบค่าจ้างแรงงานที่
ตนเองจะได้รับ และระยะเวลาที่ต้องออกเรือ ยิ่งเป็นแรงงานเด็ก หรือแรงงานที่ถูกน าพามาโดย
ขบวนการค้ามนุษย์จะไม่ทราบแม้กระทั่งว่าตนเองจะไปออกเรือที่ไหนและจะได้กลับเข้าฝั่งเมื่อใด
เมื่อพิจารณาถึงมาตรการในการคุ้มครองแรงงานภาคประมงทะเลในเรือประมงสัญชาติไทยที่
มีแรงงานประมาณ ๓๐๐,๐๐๐ คนนั้น ก็มีเพียงพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ. ๒๕๔๑ และ
กฎกระทรวงแรงงานฉบับที่ ๑๐ ออกตามความในพระราชบัญญัติคุ้มครองแรงงาน พ.ศ.๒๕๔๑ เพื่อ
ก าหนดมาตรฐานขั้นต่ าในการใช้แรงงานในกิจการประมงทะเลเป็นการเฉพาะเท่านั้น กฎหมายและ
กฎกระทรวงดังกล่าวมีการคุ้มครองการใช้แรงงานประมงทะเลก่อนที่จะออกท าการประมงทะเล โดย
ก าหนดอายุขั้นต่ าของลูกเรือประมง ห้ามมิให้นายจ้างรับเด็กอายุต่ ากว่าสิบแปดปีท างานในเรือประมง
แต่กฎหมายไม่มีการบังคับว่าก่อนที่ลูกจ้างจะท างานบนเรือประมงจะต้องได้รับการตรวจร่างกายจาก
แพทย์ว่ามีสุขภาพแข็งแรงสมบูรณ์ สามารถที่จะท างานบนเรือประมงได้ ไม่ได้มีการก าหนดให้มีการ
ฝึกอาชีพหรือฝึกงานให้แก่แรงงานประมงก่อนที่จะเริ่มท างานบนเรือประมง แต่เนื่องจากงานประมง
ทะเลเป็นงานในลักษณะพิเศษ มีช่วงเวลาในการท างานไม่เหมือนงานปกติทั่วไป กล่าวคือ มีการ
ท างานเป็นช่วงเวลาไม่ต่อเนื่องกัน ลูกเรือประมงจะมีหน้าที่ปล่อยอวน เมื่อลากปลาขึ้นมาได้ก็จะท า
การคัดแยกปลา และซ่อมอวน แล้วจึงปล่อยอวนอีกครั้ง เรียกว่า ๑ ลอย ใช้เวลาประมาณลอยละ ๒
– ๔ ชั่วโมงจากนั้นจะนอนพักผ่อน ๒ – ๔ ชั่วโมง ก็จะท าการลากอวนขึ้นเรือและคัดแยกปลารอบ
ใหม่ วนเวียนกันอยู่แบบนี้ ดังนั้น การพักผ่อนจึงไม่ต่อเนื่อง ตลอดจนไม่มีเวลาหยุดงานที่ชัดเจน จึง
ท าให้แรงงานประมงต้องท างานเกินกว่าวันละ ๘ ชั่วโมง จึงพักผ่อนไม่เพียง ซึ่งเป็นเหตุแห่งการเกิด
อันตรายในการท างาน และอาจเจ็บปุวยได้ง่าย การท างานภายใต้สภาพบังคับเช่นนี้ ผิดกฎหมาย ซึ่ง
กระทรวงแรงงานไม่สามารถควบคุมได้
๕.๑.๓ รูปแบบการเข้าสู่กระบวนการค้ามนุษย์ ในเรื่องรูปแบบของการเข้าสู่กระบวนการ
ค้ามนุษย์นั้น ผู้วิจัยพบการท างานที่เป็นระบบและมีประสิทธิภาพมากของขบวนการค้ามนุษย์ทั้งใน
รูปแบบของการค้าประเวณี การบังคับใช้แรงงาน และการน าเด็กมาขอทาน นับตั้งแต่การชักชวนให้
เหยื่อเข้าสู่กระบวนการค้ามนุษย์ วิธีการเดินทางเข้าสู่ประเทศ (กรณีเหยื่อการค้ามนุษย์ชาว
ต่างประเทศ/แรงงานข้ามชาติ) วิธีการเดินทางไปยังสถานประกอบการ/โรงงานหรือแหล่งท างานอื่นๆ
และเส้นทางในการเดินทาง ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้
๕.๑.๓.๑ การชักชวนให้เหยื่อเข้าสู่กระบวนการค้ามนุษย์ มีผู้ที่เกี่ยวข้องกับการชักชวนให้
เหยื่อเข้าสู่การค้ามนุษย์ในรูปแบบของการค้าประเวณี คือ
(๑) กลุ่มคนรู้จักอยู่หมู่บ้านเดียวกัน หรือเครือญาติ ที่ท าตัวเป็นนายหน้าให้กับนายจ้างคน
ไทยที่ต้องการคนงาน เมื่อได้ค าสั่งจากนายจ้าง กลุ่มขบวนการนี้ก็จะติดต่อกลับไปยังญาติพี่น้องที่พัก
อยู่ตามแนวชายแดนทั้งฝั่งไทย ฝั่งพม่า ลาว กัมพูชา ให้รวบรวมเพื่อน ญาติ หรือคนรู้จักในหมู่บ้าน
เดียวกัน หมู่บ้านใกล้เคียง ส่งเข้ามาท างาน
๑๖๓
