Page 40 - รายงานการศึกษาวิจัย บทบาทของสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติในการคุ้มครองการละเมิดสิทธิมนุษยชนของภาคเอกชน

40 รายงานการศึกษาวิจัย บทบาทของสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
ในการคุ้มครองการละเมิดสิทธิมนุษยชนของภาคเอกชน

หน่วยงานด้านสิทธิมนุษยชนระดับชาติทั่วโลกสามารถแบ่งได้เป็น 4 รูปแบบ (Dam, 2007)
ได้แก่ คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ คณะกรรมการที่ปรึกษา ผู้ตรวจการแผ่นดิน และสถาบัน

สิทธิมนุษยชน โดยมีรายละเอียดดังต่อไปนี้

รูปแบบคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติิ
1. 1. รูปแบบคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาต

รูปแบบคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ หรือ กสม. (Human Rights

Commission) เป็นรูปแบบที่พบได้ส่วนใหญ่ในประเทศเครือจักรภพ (Commonwealth
of Nations หมายถึง กลุ่มประเทศที่เดิมเป็นประเทศอาณานิคมของจักรวรรดิอังกฤษ)

อาทิ ออสเตรเลีย (ก่อตั้ง ค.ศ. 1981 หรือ พ.ศ. 2524) แคนาดา (ค.ศ. 1977 หรือ พ.ศ.
2520) นิวซีแลนด์ (ค.ศ. 1977 หรือ พ.ศ. 2520) และอังกฤษ (ค.ศ. 1976 หรือ พ.ศ. 2519)

เป็นต้น รูปแบบนี้เป็นรูปแบบเก่าแก่ที่สุดและใกล้เคียงที่สุดกับรูปแบบในชุดหลักการปารีส
(Paris Principles) เนื่องจากเป็นรูปแบบที่ใช้เป็นรากฐานของการร่าง “ชุดหลักการปารีส”

(Paris Principles) (Dam, 2007) และชุดหลักการปารีสก็ส่งอิทธิพลให้รัฐบาลต่างๆ ขยาย
ขอบเขตหน้าที่ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติที่ตั้งมาแล้ว จากเดิมที่เน้นประเด็น

การเลือกปฏิบัติหรือการบังคับใช้กฎหมายเกี่ยวกับความเท่าเทียม ขยายไปสู่การคุ้มครอง
สิทธิมนุษยชนในภาคธุรกิจและสาธารณะ และบทบาทในการให้คำาปรึกษาต่อหน่วยงาน

ของรัฐในประเด็นสิทธิมนุษยชน เฝ้าระวังการบังคับใช้กฎหมายสิทธิมนุษยชน ตลอดจน
เสริมสร้างความตระหนัก และจัดการอบรมเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน รูปแบบ กสม. มักได้รับ

อำานาจกึ่งตุลาการ (quasi-judicial) ในการสืบสวนสอบสวน
ตัวอย่างของหน่วยงานด้านสิทธิมนุษยชนที่ใช้รูปแบบดังกล่าว ได้แก่ ไทย อินโดนีเซีย

อินเดีย แอฟริกาใต้ แคเมอรูน เกาหลีใต้ เป็นต้น
บางประเทศที่มีประวัติศาสตร์การเหยียดผิว เหยียดเชื้อชาติ หรือการละเมิด

สิทธิชนพื้นเมือง มีการจัดตั้งคณะกรรมการต่อต้านการเลือกปฏิบัติระดับชาติ (National
Anti-Discrimination Commission) ขึ้นเป็นการเฉพาะ คณะกรรมการลักษณะนี้มี

หน้าที่คล้ายคลึงกับ กสม. แต่จำากัดภารกิจเฉพาะประเด็นการห้ามการเลือกปฏิบัติ หรือ
บัญญัติการปฏิบัติที่เท่าเทียม (equal treatment) ประเทศที่ใช้รูปแบบนี้ อาทิ แคนาดา

ออสเตรเลีย นิวซีแลนด์ และเนเธอร์แลนด์ เป็นต้น