Page 17 - สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา กรณีขอให้ตรวจสอบและดำเนินคดีกับเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบในการเก็บเงินบำรุงการศึกษาตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ
P. 17
๒. สำานักงานผู้ตรวจการแผ่นดินได้มีหนังสือ ด่วนที่สุด ที่ ผผ ๐๗/๕๘ ลงวันที่ ๙
กุมภาพันธ์ ๒๕๕๔ แจ้งผลการวินิจฉัยของผู้ตรวจการแผ่นดิน โดยพิจารณาแล้วเห็นว่า ประกาศ
กระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง เงินบำารุงการศึกษาของสถานศึกษาในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่
๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๑ ได้ถูกยกเลิก โดยประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง การเก็บเงินบำารุงการ
ศึกษาของสถานศึกษาสังกัดสำานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ฉบับลงวันที่ ๒๔ มีนาคม
๒๕๕๓ แล้ว แม้ข้อเท็จจริงจะปรากฏว่า สำานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานมิได้นำาประกาศ
กระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง เงินบำารุงการศึกษาของสถานศึกษาในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่
๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๑ ประกาศในราชกิจจานุเบกษา ประกาศกระทรวงศึกษาธิการฉบับดังกล่าวย่อม
ไม่มีผลใช้บังคับในปัจจุบัน กรณีตามคำาร้องเรียนจึงไม่มีประเด็นที่ต้องพิจารณาเกี่ยวกับการบังคับใช้
ของประกาศกระทรวงศึกษาธิการฉบับดังกล่าว
ส่วนกรณีที่ผู้ร้องเห็นว่า โรงเรียนนวมินทราชูทิศ บดินทรเดชา อาศัยอำานาจตามประกาศ
กระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง เงินบำารุงการศึกษาของสถานศึกษาในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่
๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๑ เรียกเก็บเงินบำารุงการศึกษาจากนักเรียน เป็นการนำาประกาศกระทรวงศึกษาธิการ
ที่ไม่มีผลใช้บังคับมาใช้บังคับ พิจารณาแล้วเห็นว่า โดยที่พระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒
มาตรา ๕๙ วรรคหนึ่ง บัญญัติให้สถานศึกษาของรัฐที่เป็นนิติบุคคล มีอำานาจในการปกครอง ดูแล บำารุง
รักษา ใช้ และจัดหาผลประโยชน์จากทรัพย์สินของสถานศึกษา ทั้งที่เป็นที่ราชพัสดุตามกฎหมาย
ว่าด้วยที่ราชพัสดุ และที่เป็นทรัพย์สินอื่น รวมทั้งจัดหารายได้จากบริการของสถานศึกษาและเก็บ
ค่าธรรมเนียมการศึกษาที่ไม่ขัดหรือแย้งกับนโยบายวัตถุประสงค์และภารกิจหลักของสถานศึกษา
และพระราชบัญญัติระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๓๕ บัญญัติให้
สถานศึกษาที่จัดการศึกษาขั้นพื้นฐานตามมาตรา ๓๔ (๒) เฉพาะที่เป็นโรงเรียน มีฐานะเป็นนิติบุคคล
ดังนั้น การเรียกเก็บเงินบำารุงการศึกษาของโรงเรียนนวมินทราชูทิศ บดินทรเดชา จึงเป็นการดำาเนินการ
ตามกฎหมายว่าด้วยการศึกษาแห่งชาติและกฎหมายว่าด้วยระเบียบบริหารราชการกระทรวงศึกษาธิการ
มิใช่อาศัยอำานาจตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง เงินบำารุงการศึกษาของสถานศึกษาในสังกัด
กระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่ ๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๑ กล่าวคือ แม้กระทรวงศึกษาธิการจะมิได้ออก
ประกาศกระทรวงศึกษาธิการฉบับดังกล่าว โรงเรียนนวมินทราชูทิศ บดินทรเดชา ย่อมเรียกเก็บเงินบำารุง
การศึกษาได้ หากดำาเนินการตามที่กฎหมายกำาหนด เพราะฉะนั้น การพิจารณาว่าประกาศกระทรวง
ศึกษาธิการ เรื่อง เงินบำารุงการศึกษาของสถานศึกษาในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่ ๒๗ มิถุนายน
๒๕๕๑ มีผลบังคับใช้หรือไม่ จึงไม่กระทบต่อการเรียกเก็บเงินบำารุงการศึกษาของโรงเรียนนวมินทราชูทิศ
บดินทรเดชา แต่อย่างใด กรณีตามคำาร้องเรียนจึงเป็นเรื่องที่ไม่เป็นไปตามมาตรา ๑๓ (๑) แห่ง
พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดิน พ.ศ. ๒๕๕๒ ผู้ตรวจการแผ่นดินจึง
ยุติการพิจารณา ตามมาตรา ๒๘ (๓) แห่งพระราชบัญญัติฉบับเดียวกัน
อย่างไรก็ดี แม้ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง เงินบำารุงการศึกษาของสถานศึกษา
ในสังกัดกระทรวงศึกษาธิการ ลงวันที่ ๒๗ มิถุนายน ๒๕๕๑ จะถูกยกเลิกโดยประกาศกระทรวง
16
สิทธิและเสรีภาพในการศึกษา กรณีขอให้ตรวจสอบและดำาเนินคดีกับเจ้าหน้าที่ของรัฐ
ที่ปฏิบัติหน้าที่โดยมิชอบในการเก็บเงินบำารุงการศึกษาตามประกาศกระทรวงศึกษาธิการ
