Page 117 - รายงานการประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในประเทศไทยและรายงานผลการปฏิบัติงานประจำปี 2557
P. 117
116 รายงานการประเมินสถานการณ์สิทธิมนุษยชนในประเทศไทย และรายงานผลการปฏิบัติงานประจำาปี ๒๕๕๗
แก้ไขปัญหาการบุกรุกที่ดินของรัฐ การจัดทำาแนวเขตที่ดินของรัฐให้ชัดเจน พัฒนาระบบบริหารจัดการ
ที่ดินและแก้ไขการบุกรุกที่ดินของรัฐโดยยึดแนวพระราชดำาริที่ให้ประชาชนสามารถอยู่ร่วมกับป่าได้ เช่น
กำาหนดเขตป่าชุมชนให้ชัดเจน จึงเห็นว่ารัฐบาลควรต้องเร่งให้เกิดมาตรการที่เป็นรูปธรรมในการลด
้
ความเหลื่อมลำาการถือครองและเข้าถึงที่ดินทำากิน เช่น การจัดตั้งธนาคารที่ดิน การใช้ระบบภาษีที่ดิน
และสิ่งปลูกสร้างเพื่อแก้ปัญหาการกระจุกตัวของการถือครองที่ดิน การสนับสนุนร่างกฎหมาย ๔ ฉบับ
ของภาคประชาชน ในกรณีของร่างพระราชบัญญัติป่าชุมชน พ.ศ. .... นั้น เห็นว่ารัฐควรใช้มาตรการ
้
ในการลดความเหลื่อมลำา และเปิดโอกาสให้มีการเข้าถึงทรัพยากรธรรมชาติได้อย่างเป็นธรรม เช่น
รัฐควรอนุญาตให้มีการจัดตั้งป่าชุมชนในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ได้ โดยการกำาหนดเงื่อนไขเอื้อให้คนสามารถ
อยู่ร่วมกับป่า คำานึงถึงวิถีชีวิตชุมชนก่อนประกาศเขตอนุรักษ์ ตลอดจนให้มีการกระจายอำานาจให้องค์กร
ปกครองส่วนท้องถิ่นและชุมชนได้มีส่วนร่วมในการจัดการป่าชุมชน เพื่อให้เกิดกลไกและกระบวนการ
ในการแก้ไขปัญหาอย่างเป็นรูปธรรมและยั่งยืน
ในส่วนของปัญหาที่สืบเนื่องจากคำาสั่ง คสช. และแผนแม่บทนั้นเห็นว่า รัฐควรทบทวน
มาตรการ และปัญหาในทางปฏิบัติโดยเร่งด่วน และเปิดโอกาสให้ประชาชนที่ได้รับผลกระทบได้มี
ส่วนร่วมในกระบวนการอย่างแท้จริง โดยในการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ รัฐควรคำานึงถึงความแตกต่าง
ของพื้นที่ที่มีบริบทความเป็นมาของปัญหา รวมทั้งวัฒนธรรมและวิถีการดำารงชีวิตที่แตกต่างกัน
นอกจากนี้ หลายพื้นที่ได้มีกระบวนการแก้ไขปัญหามาอย่างยาวนาน และเหมาะสมกับพื้นที่ เช่น การใช้
ข้อบัญญัติท้องถิ่นหรือธรรมนูญชุมชน ซึ่งหน่วยงานรัฐควรใช้ประโยชน์จากกลไกของชุมชนที่ดีอยู่แล้ว
สำาหรับปัญหาสืบเนื่องจากการมีกฎหมายหลายฉบับที่เกี่ยวข้องกับการกำาหนดเขตการใช้ที่ดิน
รวมทั้งมติคณะรัฐมนตรี ขั้นตอน และวิธีการที่แตกต่างกันนั้น เห็นว่า รัฐควรปรับปรุงกฎหมายเกี่ยวกับ
ที่ดินและทรัพยากรทั้งหมด โดยอาจทำาเป็น “ประมวลกฎหมายการบริหารจัดการที่ดินและทรัพยากร”
ที่มีลักษณะเป็นกฎหมายเพื่อลดการทับซ้อนของกฎหมายหลายฉบับในพื้นที่เดียวกัน ตลอดจนสามารถ
จัดการที่ดินและทรัพยากรได้อย่างบูรณาการ รวมทั้งการส่งเสริมให้เกิดการใช้ที่ดินอย่างมีประสิทธิภาพ
รวมถึงการปรับปรุงแก้ไขระเบียบวิธีปฏิบัติในการสำารวจพิสูจน์สิทธิรวมทั้งการออกเอกสารสิทธิ โดยให้ผู้มี
ส่วนได้เสียมีส่วนร่วม ๕๙
๕๙ มหาวิทยาลัยมหิดล สถาบันสิทธิมนุษยชนและสันติศึกษา. (๒๕๕๗). รายงานผลการศึกษาวิจัยเพื่อการปรับปรุงแก้ไขนโยบาย
กฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า. กรุงเทพฯ: สำานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
