Page 39 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

ของมนุษย ทั้งการใชที่ดินในปจจุบัน หรืออนาคต เพื่อการเกษตร อุตสาหกรรมปาไมโดยมนุษยจะทําการ

เปลี่ยนแปลงพื้นที่เพื่อการใชประโยชนที่ดินประเภทตาง ๆ เพื่อใหการใชประโยชนจากพื้นที่ดินที่มีอยูนั้นใหเกิด
ประโยชนมากที่สุด เกิดผลตอบแทนมากที่สุด อยางไรก็ดี ที่ดินเปนทรัพยากรธรรมชาติที่มีอยูอยางจํากัด

มนุษยจึงตองเรียนรูวิธีการอนุรักษเพื่อใหทรัพยากรที่ดินมีใชไดยาวนานที่สุด การใชที่ดินในระยะแรกนั้นมนุษยไมได
คํานึงถึงขอจํากัดใด ๆ เกี่ยวกับดินและที่ดินจึงสงผลใหเกิดการทําลายดินและที่ดินอยางรุนแรงและเกิดผลกระทบ

จากการใชที่ดินซึ่งสอดคลองกับแนวความคิดของเอิบ (2525 อางจาก สิรีภัทร ขาวมีชื่อ, 2546) ที่อธิบายวา
เปนความจําเปนอยางยิ่งที่จะตองรูถึงธรรมชาติของดินและที่ดินแตละประเภทกอนที่จะเริ่มใชประโยชน

เพราะถาใชผิดไปแลวจะเปลี่ยนแปลงใหดีเหมือนเดิมยากและจะตองลงทุนสูงมาก
เราสามารถจําแนกที่ดินออกเปนประเภทตาง ๆ ไดมากมาย โดยมีการศึกษาคนควาวิจัยเกี่ยวกับเรื่องนี้

เปนจํานวนมากแตไมมีระบบการจัดการที่แนนอน ซึ่งคลาย ๆ กับธรรมชาติที่ไมมีความแนนอนเชนกันและสามารถ
เปลี่ยนแปลงไดเสมอ ซึ่งระบบการจัดประเภทของการใชที่ดินสามารถอธิบายและบงบอกถึงความสําเร็จของการใช

พื้นที่ในบริเวณตาง ๆ ที่ผานมา เชน อเมริกา เปอโตริโก และหลาย ๆ บริเวณในทวีปยุโรป ขอบขายของโครงราง
สามารถอธิบายโดยใชลักษณะทางธรณีวิทยาซึ่งจะแสดงการแบงชั้นของพื้นดินในแตละบริเวณนั้น ๆ ตามขอมูล

ที่ไดสะสมไวเปนเวลานานจะชวยใหแผนภาพประกอบขอมูลดูชัดเจนและละเอียดมากยิ่งขึ้น นอกจากนี้ นักวิจัย
จะตองทําการศึกษาเกี่ยวกับสภาพแวดลอมประกอบดวย เพื่อที่จะทําใหการจัดประเภทการใชที่ดินทําไดงายยิ่งขึ้น

โดยการใชที่ดินของประเทศไทยแบงออกเปน 5 ประเภท คือ
1. เมืองและสิ่งกอสราง (urban and built - up land) ไดแก ที่อยูอาศัย ยานการคา ยานอุตสาหกรรม

คมนาคม และสถานที่ราชการอื่น ๆ
2. พื้นที่เกษตรกรรม (agricultural land) ไดแก พื้นที่ปลูกพืชลมลุกและพืชถาวร เชน สวนผัก

สวนผลไม พืชไร นาขาว ทุงปศุสัตว และไรหมุนเวียน
3. ปาไม (forest land) ไดแก พื้นที่ปาไมทั่วไปและจัดแยกยอยไปตามประเภทของปา เชน ปาเต็งรัง

ปาเบญจพรรณ ปาดิบแลง ปาดิบเขา ปาดิบชื้น ปาชายเลน ทุงหญาธรรมชาติ และสวนปา เปนตน
4. แหลงนํ้า (water sources) ไดแก พื้นที่แมนํ้า ลําธาร หนอง คลอง บึง ทะเลสาบ และแหลงกักเก็บ

นํ้าที่สรางขึ้น
5. พื้นที่วางเปลา (abandon land) ไดแก พื้นที่ปราศจากสิ่งปกคลุมรวมถึงไรราง (สถิตย, 2525)

ความตองการใชที่ดินขึ้นอยูกับความเหมาะสมเพื่อตอบสนองประโยชนสูงสุดของผูใชจากการที่มี
การใชปจจัยการผลิตทางการเกษตรในระดับสูงโดยเฉพาะการใชพันธุพืชใหม ๆ การปรับปรุงระบบการปลูกพืช

ใหเปนแบบรวมหลายชนิดหรือแบบหมุนเวียนมีผลทําใหดินเสื่อมโทรม นอกจากนี้ ยังมีการใชที่ดินผิดประเภท
ไมเหมาะสมแตการบังคับใหเจาของที่ดินหรือราษฎรใชประโยชนที่ดินใหเหมาะสมกับสมรรถนะที่ดินทําไดยาก

อยางไรก็ตาม ที่ดินเปนทรัพยากรที่มีอยูอยางจํากัดจึงควรใชใหเกิดประโยชนสูงสุดไปจนถึงคนในรุนตอ ๆ ไป
(สมเจตน จันทวัฒน, 2524)

18 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”