Page 151 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง เพื่อปรับปรุงแก้ไขนโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนด้านที่ดินและป่า

สํานักงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ
National Human Rights Commission of Thailand

นอกเขตปาสงวนแหงชาติหรือเปนที่หวงหามของทางราชการอื่นจากกํานันหรือผูใหญบาน ตอมา เจาของสวนยางที่

สกย. สงเคราะหถูกเจาหนาที่ปาไมจับกุมฐานบุกรุกปาสงวนแหงชาติ สงผลให สกย. ยกเลิกการใหทุนสงเคราะห
กับเจาของสวนยางที่ไมมีเอกสารสิทธิรวมประมาณ 1 ลานไรซึ่งอยูในเขตปาสงวนแหงชาติและเขตปาอนุรักษ

ชาวสวนยางจํานวนมากยืนยันใหรัฐบาลเรงดําเนินการพิสูจนสิทธิการทํากินกอนการประกาศเขตปา
เรงดําเนินการปรับแนวเขตแผนที่ รังวัดแนวเขตปา โดยชาวสวนยางมีสวนรวมเพื่อการไดมาซึ่งที่ดินทํากิน

โดยชอบ ป พ.ศ. 2545 กระทรวงเกษตรและสหกรณสํารวจขอมูลสรุปพื้นที่สวนยางทั้งประเทศ 13.5 ลานไร
มีเอกสารสิทธิ 10.7 ลานไร และอยูในเขตปาสงวนแหงชาติและปาอนุรักษ 2.8 ลานไร พ.ศ. 2546 กระทรวงเกษตร

และสหกรณเสนอตอคณะรัฐมนตรีใหองคการสวนยาง (อ.ส.ย.) เปนผูเขาทําประโยชนสวนยางในพื้นที่ปาตอจาก
กรมปาไม ป พ.ศ. 2547 คณะรัฐมนตรีมีมติอนุมัติโครงการแปลงสวนยางเปนทุน มีวัตถุประสงค 1. เพื่อไมยาง

ของเกษตรกรที่อยูในเขตปาสงวนเปนทุน 2. เพื่อแปลงไมยางของเจาของสวนยางสงเคราะหเปนทุน
และ 3. เพื่อเพิ่มมูลคาใหกับไมยางและอุตสาหกรรมไมยาง ในขณะที่ชาวสวนยางตองการใหโคนยางเกาได

โดยไมจําเปนตองขอกูจากกองทุนสวนยาง
นโยบายการประกาศปาสงวนแหงชาติ - ปาอนุรักษ และการยกเลิกการใหทุนสงเคราะหกับสวนยาง

ติดเขตปา ทําใหชาวสวนยางจํานวนหนึ่งตองสมัครเขาโครงการแปลงสวนยางเปนทุนเพื่อตนจะไดทําประโยชน
ภายใตเงื่อนไขขององคการสวนยาง ทําใหชาวสวนยางเสียประโยชนในเรื่องพื้นที่ทํากิน - ไดรับการจัดสรร

นอยกวาที่เคยครอบครองทําประโยชน เรื่องระยะเวลา และเรื่องการถูกหักราคาขายนํ้ายาง ชาวสวนยาง
เรียกรองใหรัฐเรงพิสูจนสิทธิการทํากินในเขตปาเพื่อเกษตรกรจะไดมีสิทธิทํากินในที่ดินโดยชอบ

กระบวนการละเมิดสิทธิ สวนใหญเริ่มจากการใชอํานาจตามกฎหมายประกาศเขตปาทับที่อยูอาศัยทํากิน
ของราษฎรและชุมชน การหามกระทําการใด ๆ ในเขตปา รวมทั้ง ไมยอมอนุญาตใหหนวยงานพัฒนาของรัฐเขาไป

สรางสาธารณูปโภคและสงเสริมการเกษตร เชน การสงเคราะหสวนยาง และมีการจับกุมลงโทษหากมีการฝาฝน
ตลอดจนการกดดันใหออกจากพื้นที่โดยใชความรุนแรง ทําลายทรัพยสิน ทําลายพืชผลอาสินของราษฎรใหเสียหาย

จนอยูไมไดและตองอพยพออกไป หรือหากไมยอมอพยพออกก็จะจับกุมฟองรองดําเนินคดีจนถูกพิพากษาจําคุก
เหตุปจจัยปญหาการละเมิดสิทธิ

จากกรณีศึกษาพบวาเหตุปจจัยที่ทําใหเกิดปญหาการละเมิดสิทธิมีหลายประการ อาทิเชน
1) นิยามปาและการกําหนดพื้นที่ปา

2) การใหอํานาจเจาหนาที่ใชดุลพินิจเกินขอบเขต
3) การหามใชประโยชนทรัพยากรธรรมชาติในพื้นที่ปา

4) ขอบเขตและการยอมรับสิทธิชุมชน
5) รัฐมีนโยบายแสวงหาผลประโยชนในดานอื่น เชนการพัฒนาอุตสาหกรรมและการทองเที่ยว

6) นโยบายปาไมแหงชาติ
7) นโยบายเพื่อความมั่นคง แนวชายแดนมักอพยพชาวบานออก สมัยตอสูกับ ผกค.

130 รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง “เพื่อปรับปรุงแกไข
นโยบายกฎหมายที่ละเมิดสิทธิมนุษยชนดานที่ดินและปาไม”