Page 31 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุ้มครองสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว
P. 31
16 รายงานการศึกษาวิจัย
เรื่อง ปญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุมครองสิทธิในความเปนอยูสวนตัว
3) เมื่อเปนประโยชนสาธารณะแลว ฝายปกครองมีหนาที่ที่ตองตอบสนองแตจะเลือกใช
ดุลยพินิจวาจะทําหรือไมทํา ไมได
4) ขอบเขตของ “ประโยชนสาธารณะ” นั้น มีขอบเขตที่กวางมากขึ้นอยูกับรัฐสภาจะกําหนด
ในกฎหมายตาง ๆ
สําหรับการพิจารณาวาขอบเขตที่รัฐจะเขาแทรกแซงสิทธิและเสรีภาพของปจเจกบุคคล
จะกระทําไดเพียงใดนั้น มีเกณฑสําคัญที่ใชในการพิจารณา ไดแก หลักการจํากัดสิทธิและเสรีภาพเทาที่
จําเปนหรือหลักพอสมควรแกเหตุ หรือหลักความไดสัดสวน หรือเรียกอีกชื่อหนึ่งวา หลักหามมิใหกระทํา
เกินกวาเหตุซึ่งเปนหลักที่มีความสําคัญอยางยิ่งในการนํามาใชควบคุมการใชอํานาจของรัฐที่มีผลกระทบตอสิทธิ
และเสรีภาพของประชาชน โดยที่มาของหลักการดังกลาวนั้น มาจากหลักกฎหมายของสหพันธสาธารณรัฐเยอรมนี
และเปนหลักกฎหมายที่ไดรับการยอมรับอยางกวางขวางในสหภาพยุโรป
หลักความไดสัดสวน เปนหลักที่ถือวามีความสําคัญโดยเฉพาะอยางยิ่งตอศาลรัฐธรรมนูญ
ของสหพันธสาธารณรัฐเยอรมนี นับตั้งแตทศวรรษที่ 1950 ศาลรัฐธรรมนูญสหพันธไดนําหลักการดังกลาวมาใช
เปนเกณฑในการพิจารณาในกรณีที่มีการจํากัดสิทธิและเสรีภาพของประชาชน หลักความไดสัดสวนนั้นเปนหลัก
ที่นํามาใชเปนการทั่วไป โดยถือวาเปนหลักเกณฑตามรัฐธรรมนูญที่นํามาใชตรวจสอบความชอบดวยกฎหมายของ
การกระทําของรัฐทุกประเภทโดยภาระหนาที่หลักของหลักความไดสัดสวนนั้นมิไดมีความหมายมุงหมายเฉพาะ
การจํากัดการแทรกแซงของอํานาจรัฐเทานั้น แตหากตีความหลักความไดสัดสวนอยางถูกตองแลว หลักความ
ไดสัดสวนนั้น นอกเหนือจากจะเปนหลักการในทางเนื้อหาที่หามมิใหมีการใชอํานาจอยางอําเภอใจแลว ยังเปนเกณฑ
มาตรฐานที่เปนสาระสําคัญในการควบคุมตรวจสอบตามรัฐธรรมนูญอีกดวย โดยสาระสําคัญของหลักความ
ไดสัดสวนนั้น มีสาระสําคัญอยู 3 ประการ คือ
1) ความเหมาะสมของมาตรการหรือวิธีการสําหรับวัตถุประสงคอันใดอันหนึ่งโดยหลักความ
เหมาะสม หมายความถึงสภาพการณซึ่งรัฐไดทําการแทรกแซงและภายในสภาพการณนั้นรัฐจะตองคํานึงถึงการ
ทําใหบรรลุวัตถุประสงคที่ไดกําหนดไว โดยมาตรการนั้นวางอยูบนสมมติฐานที่ไดรับการยอมรับหรือเปนมาตรการ
ที่ไดแสดงใหเห็นอยางแจงชัดวามีความเปนไปไดที่จะบรรลุวัตถุประสงคดังกลาว
2) ความจําเปนของมาตรการหรือวิธีการ ศาลรัฐธรรมนูญของสหพันธ ไดอธิบายหลักความ
จําเปนวา มาตรการใดมาตรการหนึ่งจะมีความจําเปนเมื่อไมสามารถที่จะเลือกมาตรการอื่นใดที่มีผลเชนเดียวกับ
13
มาตรการที่เลือกได อีกทั้งมาตรการนั้นเปนมาตรการที่มีผลกระทบตอสิทธิขั้นพื้นฐานนอยที่สุด โดยการ
ตรวจสอบความจําเปนของมาตรการอันใดอันหนึ่งนั้น มีเงื่อนไขพื้นฐานอยูที่การพิจารณาความเหมาะสมของ
มาตรการนั้น เฉพาะมาตรการที่มีความเหมาะสมเทานั้นถึงจะนําไปสูการตรวจสอบตามหลักความจําเปน
13 BVerfGE 30,292 (316);63,88 (115);70,278 (286)