Page 116 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุ้มครองสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว
P. 116
รายงานการศึกษาวิจัย 101
เรื่อง ปญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุมครองสิทธิในความเปนอยูสวนตัว
แหงปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชน และขอ 8 วรรคหนึ่ง ของอนุสัญญาแหงยุโรปวาดวยการคุมครอง
สิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐาน
โดยนัยดังกลาว การแสดงตัวของผูตองหาใหปรากฏตอสาธารณชน หรือการนําภาพของ
ตนเองไปเผยแพรตามสื่อตาง ๆ ยอมเปนสิทธิในความเปนอยูสวนตัวซึ่งไดรับความคุมครองตามบทบัญญัติมาตรา 4
101
และมาตรา 35 และมาตรา 39 ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 ในอันที่บุคคลใด
จะลวงละเมิดโดยมิชอบดวยกฎหมายมิได โดยนัยดังกลาว สิทธิในความเปนอยูสวนตัวยอมตกอยูในความหมาย
ของคําวา “สิทธิมนุษยชน” ตามนัยที่ไดบัญญัติไวในมาตรา 3 แหงพระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชน
แหงชาติ พ.ศ. 2542
ประเด็นที่สอง การที่เจาหนาที่ตํารวจนําตัวผูตองหาในคดีอาญาไปทําแผนประกอบ
คํารับสารภาพ หรือเจาหนาที่ตํารวจเผยแพรภาพถายของผูตองหาในคดีอาญาไปตามสื่อตาง ๆ เปนการแทรกแซง
สิทธิในความเปนอยูสวนตัวของผูตองหา อันเปนการละเมิดสิทธิมนุษยชนของผูตองขังหรือบุคคลนั้นหรือไม
เมื่อการแสดงตัวของบุคคลใหปรากฏตอสาธารณชน หรือการนําภาพของตนเองไปเผยแพร
ตามสื่อตาง ๆ เปนสิทธิในความเปนอยูสวนตัวเกี่ยวกับสิทธิในเนื้อตัวรางกายซึ่งไดรับความคุมครองตามกฎหมาย
จึงกอใหเกิดหนาที่หรือความผูกพันตอบุคคลอื่นที่จะตองเคารพตอสิทธิดังกลาว โดยไมกระทําการแทรกแซง
สิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐานนั้นโดยมิไดรับความยินยอมโดยชัดแจงของผูตองหาแตอยางใด โดยนัยดังกลาว การที่
เจาหนาที่ตํารวจนําตัวผูตองหาในคดีอาญาไปทําแผนประกอบคํารับสารภาพ หรือเจาหนาที่ตํารวจเผยแพร
ภาพถายของผูตองหาในคดีอาญาไปตามสื่อตางๆ เปนการแทรกแซงสิทธิในความเปนอยูสวนตัวของผูตองหา
อันเปนการละเมิดสิทธิมนุษยชนของผูตองหา
อนึ่ง นอกจากผูตองหามีสิทธิที่จะไมถูกบันทึกภาพโดยที่ตนมิไดยินยอมดวยแลว จําเลย
ในคดีอาญาก็มีกฎหมายคุมครองที่จะไมถูกบันทึกภาพในระหวางการดําเนินกระบวนพิจารณาคดีของศาลหรือ
ในระหวางถูกจองจําในเรือนจํา โดยมีกฎหมายที่เกี่ยวของ ดังนี้
- ระเบียบคณะกรรมการบริหารศาลยุติธรรม วาดวยการใหขาวและบริการขาวสารของ
ศาลยุติธรรม พ.ศ. 2545
การถายภาพ ภาพยนตร บันทึกภาพหรือเสียง หรือการกระทําอยางอื่นในทํานองเดียวกัน
ในบริเวณศาลหรือในหองพิจารณาที่ไมมีการพิจารณาคดีใหกระทําได เมื่อไดรับอนุญาตจากผูพิพากษา ผูรับผิดชอบ
ในราชการของศาล นอกจากนั้น การถายภาพ ภาพยนตร บันทึกภาพหรือเสียงผูตองหาหรือจําเลยในขณะที่อยู
ในสถานที่ควบคุมในศาล หรือในขณะที่เจาหนาที่กําลังควบคุมผูตองหาหรือจําเลยจากสถานที่ควบคุมภายในศาล
หรือหองพิจารณาคดีไปยังสถานที่ตาง ๆ ในบริเวณศาลไมสามารถกระทําได
99 มาตรา 2 (2) ป. วิ. อาญา บัญญัติวา ““ผูตองหา” หมายความถึงบุคคลที่ถูกกลาวหาวาไดกระทําความผิด แตยังมิไดถูกฟอง
ตอศาล”
100 ขอ 11 ปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชน กําหนดวา “(1) บุคคลซึ่งถูกกลาวหาดวยความผิดทางอาญา มีสิทธิที่จะไดรับ
การสันนิษฐานไวกอนวาบริสุทธิ์จนกวาจะมีการพิสูจนวามีความผิดตามกฎหมายในการพิจารณาโดยเปดเผย ณ ที่ซึ่งตนไดรับ
หลักประกันทั้งหมดที่จําเปนในการตอสูคดี”
101 มาตรา 39 ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550 บัญญัติวา “ในคดีอาญา ตองสันนิษฐานไวกอนวาผูตองหา
หรือจําเลยไมมีความผิด กอนมีคําพิพากษาอันถึงที่สุดแสดงวาบุคคลใดไดกระทําความผิด จะปฏิบัติตอบุคคลนั้นเสมือนเปน
ผูกระทําความผิดมิได”