Page 111 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุ้มครองสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว

96 รายงานการศึกษาวิจัย
เรื่อง ปญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุมครองสิทธิในความเปนอยูสวนตัว

อยางไรก็ตาม ประเด็นปญหาตามกรณีศึกษานี้มีมาตรฐานขั้นตํ่าของสหประชาชาติ
เกี่ยวกับการปฏิบัติตอผูตองขังไดกําหนดบทบัญญัติที่เกี่ยวของกับประเด็นปญหาโดยตรงไวในขอ 37 ซึ่งกําหนดวา
“พึงอนุญาตใหผูตองขังติดตอกับครอบครัว และเพื่อนที่เชื่อถือไดของเขาตามกําหนดอยางสมํ่าเสมอ

ทั้งทางจดหมายและโดยการเยี่ยมเยียนในความควบคุมของเจาหนาที่” นอกจากนี้ หากพิจารณาตามกรอบขอตกลง

ระหวางประเทศหรือกฎหมายตางประเทศบางประเทศ อาจพบวามีการกําหนดแนวทางปฏิบัติที่แตกตางกับ
แนวทางปฏิบัติตามกรอบของกฎหมายไทย ดังนี้
หากพิจารณาตามกรอบของปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชนและอนุสัญญาแหงยุโรป

วาดวยการคุมครองสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานแลว จะเห็นวาจดหมาย (หรือการติดตอสื่อสารอยางอื่น)

ยอมเกี่ยวดวยสิทธิในความเปนอยูสวนตัวของบุคคลที่เกี่ยวของ และไดรับความคุมครองมิใหบุคคลใดเปดเผยขอมูล
ในจดหมายนั้นโดยมิไดรับความยินยอมจากบุคคลที่เกี่ยวของ การแทรกแซงสิทธิดังกลาวโดยองคกรของรัฐ
จะกระทําไดจะตองอยูภายใตเงื่อนไขที่กําหนดไวในขอ 8 วรรคสอง ของอนุสัญญาแหงยุโรปฯ กลาวคือ

การแทรกแซงสิทธิในความเปนอยูสวนตัวเกี่ยวกับจดหมาย (หรือการติดตอสื่อสารอยางอื่น) จะกระทําไดตอเมื่อ

เปนการปฏิบัติอํานาจหนาที่ตามกฎหมายเพื่อประโยชนสาธารณะ เชน ความมั่นคงแหงรัฐ ความสงบเรียบรอยหรือ
ความปลอดภัยของประชาชน การกระทําเชนนั้นเปนสิ่งจําเปนเพื่อบรรลุวัตถุประสงคดังกลาว และการกระทํา
เชนนั้นไดสัดสวนกับวัตถุประสงคที่มุงหมายนั้น โดยนัยดังกลาว หลักสําคัญจึงไดแก การหาม มิใหเปดเผยหรือ

ตรวจดูขอมูลในจดหมาย (หรือการติดตอสื่อสารอยางอื่น) ของผูตองขัง การจะตรวจดูจดหมายของผูตองขังได

จะตองเปนกรณีที่เจาหนาที่ของรัฐมีเหตุอันสมควรที่จะเชื่อไดวาผูตองขังจะกระทําการอยางหนึ่งอยางใด
อันอาจกระทบตอความมั่นคงแหงรัฐ ความปลอดภัยหรือความสงบเรียบรอยของประชาชนเทานั้น ซึ่งตองปรากฏ
ขอเท็จจริงประการหนึ่งประการใด เพื่อประกอบการตัดสินใจดําเนินมาตรการอันเปนการแทรกแซงสิทธิในความ

เปนอยูสวนตัวของผูตองขัง และหากจําเปนจะตองตรวจดูหรือเปดอานจดหมายนั้น เจาหนาที่ของรัฐจะตองกระทํา

ตอหนาผูตองขัง ดังที่ศาลแหงยุโรปดานสิทธิมนุษยชนไดเคยวินิจฉัยไวในคดี Campbell c/Royaume-Uni เมื่อ
96
วันที่ 25 มีนาคม 1992 ผูรองซึ่งถูกลงโทษจําคุกตลอดชีวิต (condamné à la prison à vie) ฐานฆาคนตาย
โดยเจตนา (l’assassinat) ไดรองเรียนเกี่ยวกับการปฏิบัติหนาที่ที่ไมดี (de mauvais traitements) ของผูดูแล

เรือนจํา (de gardiens de prison) ศาลไดตัดสินวาการเปดอานจดหมายระหวางทนายความและผูตองขัง

โดยเจาหนาที่เรือนจํา (les autorités pénitentiaires) เปนการกระทําอันเปนการแทรกแซงสิทธิของบุคคลที่จะ
ไดรับการเคารพในการติดตอทางจดหมาย แมการดําเนินการดังกลาวจะมีกฎหมายบัญญัติใหกระทําไดและ
มีวัตถุประสงคที่ชอบดวยกฎหมายเพื่อรักษาความสงบเรียบรอยและการปองกันการกระทําความผิดทางอาญา

แตอยางไรก็ตาม ศาลเห็นวาการดําเนินการเชนนั้น “มิใช” สิ่งจําเปนในสังคมประชาธิปไตยตอวัตถุประสงค

ที่มุงหมายนั้น เนื่องจากจดหมายของผูตองขังมีสถานะที่จะตองไดรับสิทธิพิเศษ (un statut privilégié) ศาลให
เหตุผลวา จดหมายของผูตองขังที่มีไปถึงทนายความของตนจะถูกเปดอานโดยเจาหนาที่ของเรือนจําไดก็เฉพาะ
แตในกรณีที่เปนขอยกเวนซึ่งมีเหตุอันสมควรที่จะเชื่อวาจดหมายนั้น มีเนื้อหาหรือขอความที่เปนการคุกคาม

96 Arrêt Campbell, 25 mars 1992, Volume n° 233 de la série A, § 8 et 9 V. F. SUDRE, J. C. P. 1993, I, 3654,
n° 23.,อางแลว