Page 108 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง ปัญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุ้มครองสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัว

รายงานการศึกษาวิจัย 93
เรื่อง ปญหาและมาตรการทางกฎหมายในการรับรองและคุมครองสิทธิในความเปนอยูสวนตัว

4) สรุป
การที่เรือนจําหรือสถานกักกันมีความเปนอยูที่แออัด ขาดสุขลักษณะที่ดี เปนการกระทบ
สิทธิในความเปนอยูสวนตัวของผูตองขังหรือผูถูกกักกัน อันเปนการละเมิดสิทธิมนุษยชนของผูตองขังหรือ

ผูถูกกักกัน

4.2.9 กรณีการตรวจดูหรือเปดอานจดหมายของผูตองขังในเรือนจํา
1) ขอเท็จจริง
การตรวจดูหรือเปดอานจดหมายที่ญาติหรือเพื่อนของผูตองขังสงไปยังผูตองขังที่ถูกคุมขัง

อยูในเรือนจํา หรือจดหมายที่ผูตองขังเขียนถึงญาติหรือเพื่อนและสงออกไปจากเรือนจํา จะกระทําไดหรือไมเพียงใด

นอกจากนี้ ยังมีประเด็นเกี่ยวเนื่องที่ตองพิจารณาวาการประทับตราบนซองจดหมายของผูตองขัง ที่แสดงใหเห็น
อยางชัดเจนวาจดหมายฉบับนั้นเปนของผูตองขังที่สงออกมาจากเรือนจํา ถือเปนการละเมิดสิทธิมนุษยชนของ
ผูตองขังหรือไม

2) ประเด็นปญหาทางกฎหมาย

ประเด็นที่หนึ่ง การตรวจดูหรือเปดอานจดหมายของผูตองขังในเรือนจํามีลักษณะเปน
สิทธิของบุคคลอันเกี่ยวดวยสิทธิในความเปนอยูสวนตัวหรือไม
ประเด็นที่สอง การที่เจาหนาที่เรือนจําตรวจดูหรือเปดอานจดหมายของผูตองขังเปน

การแทรกแซงสิทธิในความเปนอยูสวนตัวของผูตองขัง อันเปนการละเมิดสิทธิมนุษยชนของผูตองขังหรือไม

ประเด็นที่สาม การดําเนินการดังกลาวเปนการดําเนินการตามอํานาจหนาที่ตามกฎหมาย
โดยองคกรของรัฐเพื่อประโยชนสาธารณะ เปนสิ่งจําเปนเพื่อวัตถุประสงคดังกลาว และไดสัดสวนกับวัตถุประสงค
นั้นหรือไม

3) แนวทางการพิจารณา

ประเด็นที่หนึ่ง การตรวจดูหรือเปดอานจดหมายของผูตองขังในเรือนจํามีลักษณะเปน
สิทธิของบุคคลอันเกี่ยวดวยสิทธิในความเปนอยูสวนตัวหรือไม
จดหมายหรือการติดตอสื่อสารในรูปแบบอื่นใดยอมเปนสิทธิเสรีภาพสวนบุคคล จดหมาย

จึงเปนสิทธิเสรีภาพขั้นพื้นฐานแหงศักดิ์ศรีความเปนมนุษยที่บุคคลยอมมีสิทธิที่จะเปดอานดวยตนเอง และหามมิให

บุคคลอื่นใดตรวจดูหรือเปดอาน ไมเวนแมแตผูตองขังในเรือนจํา สิทธิในการตรวจดูหรือเปดอานจดหมายของผูตองขัง
ในเรือนจํายอมเปนสิทธิขั้นพื้นฐานแหงศักดิ์ศรีความเปนมนุษย อันเกี่ยวดวยสิทธิในความเปนอยูสวนตัวเกี่ยวกับ
สิทธิในจดหมายและการติดตอสื่อสาร โดยนัยดังกลาว ผูตองขังยอมตองไดรับความคุมครองตามขอ 12 แหง

ปฏิญญาสากลวาดวยสิทธิมนุษยชน และขอ 8 วรรคหนึ่ง ของอนุสัญญาแหงยุโรปวาดวยการคุมครองสิทธิมนุษยชน

และเสรีภาพขั้นพื้นฐาน ตลอดจนตามมาตรฐานขั้นตํ่าของสหประชาชาติเกี่ยวกับการปฏิบัติตอผูตองขังอีกดวย
โดยนัยดังกลาว สิทธิในการตรวจดูหรือเปดอานจดหมายยอมเปนสิทธิในความเปนอยูสวนตัว
ซึ่งไดรับความคุมครองตามบทบัญญัติมาตรา 4 และมาตรา 35 ของรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช

2550 ในอันที่บุคคลใดจะลวงละเมิดโดยมิชอบดวยกฎหมายมิได โดยนัยดังกลาว สิทธิในความเปนอยูสวนตัว

ยอมตกอยูในความหมายของคําวา “สิทธิมนุษยชน” ตามนัยที่ไดบัญญัติไวในมาตรา 3 แหงพระราชบัญญัติ
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแหงชาติ พ.ศ. 2542