Page 193 - ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายและข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ : เล่ม 1 ระหว่างวันที่ 1 มีนาคม 2554 - 31 ธันวาคม 2557
P. 193
191
ประมวลรายงานผลการพิจารณาเพื่อเสนอแนะนโยบายหรือข้อเสนอในการปรับปรุงกฎหมาย และกฎ
ของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ เล่ม ๑ ระหว่าง ๑ มีนาคม ๒๕๕๔ – ๓๑ ธันวาคม ๒๕๕๗
๖.๑ ด้านนโยบาย
กฎหมายความมั่นคงเป็นกฎหมายที่กระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ที่ผ่านมา
เมื่อมีเหตุการณ์ความรุนแรงรัฐบาลจะนำากฎหมายความมั่นคงมาใช้ ซึ่งโดยหลักการการจะใช้กฎหมาย
ดังกล่าวได้ต้องมีความจำาเป็นอย่างแท้จริง และการใช้กฎหมายความมั่นคงแต่ละฉบับมีหลักเกณฑ์
กำาหนดไว้แตกต่างกัน โดยการประกาศใช้พระราชกำาหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉิน
พ.ศ. ๒๕๔๘ เป็นอำานาจของนายกรัฐมนตรีโดยความเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี การใช้อำานาจตาม
พระราชบัญญัติการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร พ.ศ. ๒๕๕๑ คณะรัฐมนตรีจะมีมติ
มอบหมายให้กองอำานวยการรักษาความมั่นคงเป็นผู้รับผิดชอบในการป้องกัน ปราบปราม ระงับ ยับยั้ง
และแก้ไข หรือบรรเทาเหตุการณ์ที่กระทบต่อความมั่นคงภายในราชอาณาจักร ส่วนการประกาศ
กฎอัยการศึกตามพระราชบัญญัติกฎอัยการศึก พระพุทธศักราช ๒๔๕๗ เป็นอำานาจของผู้บังคับบัญชา
ทหาร ซึ่งมีกำาลังอยู่ใต้บังคับไม่น้อยกว่าหนึ่งกองพัน หรือเป็นผู้บังคับบัญชาในป้อม หรือที่มั่นอย่างใดๆ
ของทหารในการประกาศ เฉพาะในเขตอำานาจหน้าที่ของกองทหารนั้นได้เมื่อมีสงครามหรือจลาจลขึ้น
รวมทั้ง เมื่อเวลามีเหตุอันจำาเป็นเพื่อรักษาความเรียบร้อย จะได้มีประกาศพระบรมราชโองการ
ให้ใช้กฎอัยการศึก ดังนั้น การจะนำากฎหมายความมั่นคงฉบับใดมาใช้บังคับต้องพิจารณาเหตุผล
ความจำาเป็น หลักเกณฑ์และเงื่อนไข ที่กฎหมายแต่ละฉบับกำาหนดไว้ โดยเฉพาะผลกระทบต่อสิทธิ
และเสรีภาพของประชาชน และหากผู้นั้นได้รับความเสียหายให้ได้รับการชดเชยค่าเสียหาย
ตามหลักเกณฑ์และเงื่อนไขที่กำาหนด คณะอนุกรรมการฯ จึงเห็นควรมีข้อเสนอ ดังนี้
๖.๑.๑ การเลิกใช้กฎอัยการศึก
เจตนารมณ์ของการใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ ก็เพื่อรักษาความเรียบร้อยของรัฐ
ให้ปราศจากภัย โดยเฉพาะเมื่อเกิดวิกฤติร้ายแรง คือ เกิดสงครามหรือการจลาจลขึ้น บทบัญญัติ
ของพระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ จึงเป็นบทบัญญัติที่มีความเข้มงวดสูง ดังนั้น เมื่อมีการประกาศใช้
พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ จึงมีผลกระทบต่อสิทธิและเสรีภาพของประชาชนอย่างมาก ในปัจจุบัน
มีการประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ ในหลายพื้นที่ ซึ่งบางพื้นที่ไม่มีความรุนแรงถึงขนาด
ที่ควรจะต้องมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ การประกาศจึงไม่ชอบด้วยหลักการ
บังคับใช้กฎหมายดังกล่าว จึงควรมีการประกาศยกเลิกการบังคับใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ
ในทุกพื้นที่ และพิจารณาประกาศใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ ใหม่เฉพาะในบางพื้นที่ที่มี
ความจำาเป็นเท่านั้น เพื่อประโยชน์ด้านความมั่นคงและประกาศยกเลิกทันทีที่สิ้นสุดความจำาเป็น
๖.๑.๒ การลดระดับการใช้กฎหมายความมั่นคง
๑) กฎหมายความมั่นคงเป็นกฎหมายที่จำากัดสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ดังนั้น
การใช้กฎหมายดังกล่าวต้องมีเหตุผลและความจำาเป็น ซึ่งการจะบังคับใช้พระราชบัญญัติกฎอัยการศึกฯ
หรือพระราชกำาหนดการบริหารราชการในสถานการณ์ฉุกเฉินฯ หรือพระราชบัญญัติการรักษา
