Page 459 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 459
ขั้นตอนการไกล่เกลี่ย Komnas HAM มีอ านาจในการส่งข้อเสนอแนะต่อหน่วยงานของรัฐที่
เกี่ยวข้องเพื่อให้ความเอาใจใส่ในกรณีนั้น
่
องค์กรสิทธิมนุษยชนนิวซีแลนด์ ผู้ไกล่เกลี่ยจะช่วยเหลือทั้งสองฝายที่เป็นคู่กรณีใน
ประเด็นที่ถูกยกมาเป็นข้อเรียกร้อง การไกล่เกลี่ยประกอบด้วยการอธิบายกฏหมายสิทธิมนุษยชน
และการท างานผ่านทางออกอื่นๆ ที่สร้างสรรค์ เท่าที่จะสามารถเป็นไปได้ การยุติข้อเรียกร้องจะ
ออกมาในรูปแบบของการช่วยเหลือ ผลการไกล่เกลี่ยสุดท้ายจะเป็นค าขอโทษ หรือข้อตกลงที่จะ
ไม่ท าบางสิ่งในอนาคต
ผู้ตรวจการแผ่นดินได้มีนโยบายในการพิจารณาเรื่องร้องเรียน โดยมุ่งเน้นการเจรจาไกล่
เกลี่ยประนีประนอมให้คู่กรณีตกลงกันได้อย่างสันติวิธี ซึ่งจะเป็นวิธีลดความตึงเครียดในการ
เผชิญหน้ากันและสามารถประสานความสัมพันธ์ระหว่างประชาชนและหน่วยงานราชการได้เป็น
อย่างดีและเพื่อให้การพิจารณาเรื่องร้องเรียนเป็นระบบและมาตรฐาน จึงได้มีการก าหนดขั้นตอน
กระบวนการปฏิบัติงานของพนักงานสอบสวนในการพิจารณาเรื่องร้องเรียนขึ้น ผู้ตรวจการ
แผ่นดินจะมีหนังสือถึงผู้ถูกร้อง พร้อมทั้งมอบหมายให้เจ้าหน้าที่ของส านักงานผู้ตรวจการแผ่นดิน
ั
เดินทางไปตรวจสถานที่พิพาทและร่วมประชุมหารือเพื่อหาทางยุติปญหากรณีพิพาทด้วยสันติวิธี
กับผู้ร้อง และผู้ถูกร้อง เจ้าหน้าที่ของส านักงานผู้ตรวจการแผ่นดินเจรจาไกล่เกลี่ยจนทั้งผู้ร้อง และ
ผู้ถูกร้องสามารถตกลงกันได้ แล้วท าบันทึกข้อตกลงระหว่างผู้ร้องและผู้ถูกร้องจนเป็นที่พอใจ
ผู้ตรวจการแผ่นดินต้องติดตามว่าผู้ถูกร้องได้ด าเนินการตามที่ได้แนะน าหรือตกลงกันไว้หรือไม่
หากไม่ด าเนินการตามนั้นและผู้ร้องยังร้องเรียนอีก ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาก็จะต้องรายงาน
ต่อรัฐมนตรีที่ควบคุมดูแลหน่วยงานนั้นๆ หรือรายงานต่อนายกรัฐมนตรีเพื่อสั่งการต่อไป
การไกล่เกลี่ยของส านักงานปลัดส านักนายกรัฐมนตรี ในกรณีที่ผู้ร้องทุกข์ได้ขอให้
พิจารณาใช้วิธีการชั่วคราว เพื่อบรรเทาทุกข์ เมื่อส่วนราชการที่รับค าร้องทุกข์เห็นว่า มีเหตุ
สมควรที่จะใช้วิธีการชั่วคราวเพื่อบรรเทาทุกข์ก็ให้ด าเนินการตามอ านาจหน้าที่ โดยค านึงถึงสิทธิ
ของผู้ร้องทุกข์ ประโยชน์ส่วนรวมของราชการ ในกรณีที่คณะกรรมการหรือคณะกรรมการประจ า
กระทรวงเห็นว่า ตามกฎหมาย ไม่อาจปลดเปลื้องทุกข์ของผู้ร้องทุกข์ตามที่ร้องขอได้ แต่สมควร
แก้ไขเยียวยาความเสียหายให้แก่ผู้ร้องทุกข์โดยวิธีการอื่น คณะกรรมการหรือคณะกรรมการ
ประจ ากระทรวงอาจก าหนดแนวทางการแก้ไขตามความเหมาะสมภายใต้อ านาจหน้าที่ของส่วน
ราชการได้
ในส่วนของส านักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ไม่มีขั้นตอนการไกล่เกลี่ยประนีประนอมแต่
มีการอุทรธรณ์ รายละเอียดดังนี้คือ ถ้าเจ้าหน้าที่ของรัฐหรือหน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องไม่เห็น
ด้วยกับค าวินิจฉัยของคณะกรรมการวินิจฉัยร้องทุกข์ภูมิภาค เจ้าหน้าที่ของรัฐหรือหน่วยงานของ
- 353 -
