Page 226 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550

มาตรา 10 ผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาต้องเป็นผู้ซึ่งเป็นที่ยอมรับนับถือของประชาชน

มีความรอบรู้และมีประสบการณ์ในการบริหารราชการแผ่นดินวิสาหกิจ หรือกิจกรรมอันเป็น

ประโยชน์ร่วมกันของสาธารณะ และมีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์

รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 และพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ
ว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา พ.ศ. 2542 ก าหนดให้มีส านักงานผู้ตรวจการแผ่นดินของ

รัฐสภาเป็นหน่วยธุรการของผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาโดยมีฐานะเป็นหน่วยงานของรัฐเป็น

นิติบุคคลและอยู่ภายใต้การก ากับดูแลของผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาหรือกล่าวอีกนัยหนึ่งคือ

่
ส านักงานผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาเป็นองค์กรอิสระที่ไม่อยู่ภายใต้การบังคับบัญชาของฝาย
บริหารหรือตุลาการโดยมีอ านาจหน้าที่ในกิจการทั่วไปของผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภา

ต่อมาเมื่อวันที่ 1 เมษายน พ.ศ. 2543 ได้มีพระบรมราชโองการแต่งตั้งนายพิเชต สุนทร

พิพิธ เป็นผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาคนแรกของไทยและได้มีค าสั่งจากผู้ตรวจการแผ่นดินของ

รัฐสภาแต่งตั้งนายปราโมทย์ โชติมงคลเป็นเลขาธิการส านักงานผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาเมื่อ

วันที่ 12 เมษายน พ.ศ. 2543 จึงนับว่าเป็นการก่อตั้งสถาบันผู้ตรวจการแผ่นดินได้เสร็จสมบูรณ์
โดยใช้เวลาในการด าเนินการทั้งสิ้นถึง 25 ปีนับตั้งแต่มีแนวคิดที่จะก าหนดให้มีสถาบันผู้ตรวจการ

แผ่นดินเมื่อคราวร่างรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2517 ต่อจากนั้นได้มีพระบรมราช

โองการแต่งตั้งนายพูลทรัพย์ ปิยะอนันต์ให้ด ารงต าแหน่งผู้ตรวจการแผ่นดินของรัฐสภาเพิ่มเติม

เมื่อวันที่ 28 มิถุนายน พ.ศ. 2545

อย่างไรก็ตามเมื่อวันที่ 19 กันยายน พ.ศ.2549 คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบ

ประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นประมุขได้ยึดอ านาจการปกครองแผ่นดินโดยประกาศ

คณะปฏิรูปฯ ฉบับที่ 3 ได้ประกาศให้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 สิ้นสุดลงแต่
คณะปฏิรูปฯได้ออกประกาศฯ ฉบับที่ 14 ลงวันที่ 21 กันยายน พ.ศ. 2549 เรื่องให้

พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญบางฉบับมีผลใช้บังคับต่อไปความว่า เพื่อให้การด าเนินการ

เกี่ยวกับการรับเรื่องร้องเรียนเกี่ยวกับการบริหารราชการแผ่นดินและการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่

ของรัฐเป็นไปอย่างต่อเนื่อง คณะปฏิรูปการปกครองในระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์

ทรงเป็นประมุขจึงมีประกาศให้พระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญว่าด้วยผู้ตรวจการแผ่นดินของ

รัฐสภาพ.ศ. 2542 มีผลใช้บังคับต่อไปจนกว่าจะประกาศเป็นอย่างอื่น

หลังจากที่มีการยกเลิกรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พ.ศ. 2540 แล้วได้มีการ

ประกาศใช้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย (ฉบับชั่วคราว) พ.ศ. 2549 โดยก าหนดให้มีสภา

ร่างรัฐธรรมนูญท าหน้าที่ในการร่างรัฐธรรมนูญฉบับใหม่ให้แล้วเสร็จภายใน 180 วันนับแต่มีการ
ั
ประชุมสภาร่างรัฐธรรมนูญเป็นครั้งแรกและในการร่างรัฐธรรมนูญจักต้องจัดให้มีการรับฟงความ

- 181 -