Page 162 - รายงานฉบับสมบูรณ์ การประเมินศักยภาพและพัฒนาระบบงานและกระบวนการตรวจสอบการละเมิดสิทธิมนุษยชน ตามมาตรา 257 (1) ของรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2550
P. 162
สนับสนุนและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน ณ กรุงเจนีวา ประเทศสวิสเซอร์แลนด์ และที่ประชุมมี
ความเห็นร่วมกันถึงมาตรฐานขั้นต ่าของสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ จึงได้มีการก าหนด
แนวทางของอ านาจและหน้าที่ของสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติขึ้น เรียกว่าหลักการปารีส (The
Paris Principles) ซึ่งก าหนดแนวทางว่ารัฐควรจัดตั้งสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่งชาติที่เป็นอิสระ
เพื่อที่จะ
1. ส่งเสริมสิทธิมนุษยชน
้
2. แนะน ารัฐบาลในเรื่องการปกปองสิทธิมนุษยชน
3. ทบทวนกฎหมายสิทธิมนุษยชน
4. เตรียมรายงานสิทธิมนุษยชน
5. รับและสอบสวนเรื่องราวร้องทุกข์จากสาธารณะชน
หลักการปารีส เป็นมาตรฐานสากลที่จะท าให้สถาบันสิทธิมนุษยชนระดับชาติ
มีประสิทธิภาพ กล่าวคือ สถาบันสิทธิมนุษยชนระดับชาติต้องมีองค์ประกอบอย่างน้อย 6
ประการ คือ
1. มีความเป็นอิสระ (Independence) ในการท างาน มีอ านาจตัดสินใจ
โดยปราศจากการแทรกแซงจากรัฐบาลและหน่วยงานใด ควรมีการเชื่อมโยงกับรัฐสภาหรือ
ขึ้นต่อประมุขของรัฐ มีการบริหารจัดการที่เป็นเอกเทศ มีกฎระเบียบของตนเอง ตั้งงบประมาณได้
อย่างเพียงพอ แต่งตั้ง และถอดถอนกรรมการและเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานได้และต้องมีองค์ประกอบ
ที่หลากหลายและเป็น ตัวแทนของกลุ่มต่างๆ ในสังคมอย่างแท้จริง
2. ต้องก าหนดภาระหน้าที่อย่างชัดเจนและมีอ านาจเพียงพอ (Defined
jurisdiction and adequate powers) ในการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนตามรัฐธรรมนูญ
และกฎหมายจัดตั้ง สถาบัน และตามข้อตกลง กติกา อนุสัญญาระหว่างประเทศ ที่ส าคัญต้อง
ได้รับอ านาจทางกฎหมายอย่างเพียงพอไม่ว่าในการสอบสวนการละเมิดสิทธิมนุษยชน การเรียก
เจ้าหน้าที่ของรัฐ และบุคคลมาให้ข้อเท็จจริงหรือข้อมูล เป็นต้น
่
3. ต้องเป็นสถาบันที่บุคคลและคณะบุคคลทุกฝาย สามารถเข้าถึงได้ง่าย
(Accessibility) โดยมีกฎเกณฑ์และกระบวนการท างานที่ประชาชนสามารถติดต่อยื่นค าร้องเรียน
ได้อย่างสะดวกรวดเร็ว มีส านักงานสาขาทุกภูมิภาคเพื่อรับเรื่องราวร้องทุกข์ได้ทั่วประเทศ
่
4. ต้องยึดหลักการความร่วมมือ (Cooperation) กับทุกฝายตั้งแต่สหประชาชาติ
สถาบันสิทธิมนุษยชนระดับภูมิภาคและระดับประเทศ องค์การเอกชนหรือองค์การที่มิใช่ของรัฐ
(Non–Governmental Organizations-NGO) ตลอดจนองค์การระหว่างรัฐบาล (Intergovernmental
Organizations) ที่มีหน้าที่ส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนและกับหน่วยงานตุลาการ
- 118 -
