Page 33 - รายงานฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยเรื่องการเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผู้ติดเชื้อเอชไอวี

12

2.1 หลักการและมาตรฐานสากลวาดวยสิทธิมนุษยชนของกลุมผูติดเชื้อเอชไอวี ศึกษากรณีสิทธิมนุษยชน

ในการประกอบอาชีพ

2.1.1 หลักความเสมอภาคและการไมเลือกปฏิบัติ ภายใตกรอบกฎหมายสิทธิมนุษยชนระหวางประเทศ
แมวาความพยายามในการปองกันปญหาการแพรระบาดของเชื้อเอชไอวีไดมีความกาวหนาอยางมาก
ดังจะเห็นไดจากสถิติจํานวนผูติดเชื้อเอชไอวีรายใหมทั่วโลกลดลงอยางตอเนื่อง ในทางกลับกัน จํานวนผูที่อยู
รวมกับเชื้อเอชไอวีทั่วโลกยังคงอยูในอัตราที่สูงถึง 34 ลานคน ซึ่งในจํานวนดังกลาวเปนกลุมบุคคลที่อยูในกําลัง
11
แรงงานถึง 88% การที่มีจํานวนผูติดเชื้อเอชไอวีซึ่งอยูในวัยทํางานสูงนั้นสงผลใหเกิดความทาทายตอรัฐและ
ภาคการผลิต (ทั้งในและนอกระบบ) ตอการแกไขปญหาในทุกมิติเปนอยางมาก กอปรกับสาธารณชนสวนใหญ
ยังขาดความรูความเขาใจและความตระหนักในปญหาการแพรระบาดของเชื้อเอชไอวีถือเปนปจจัยสําคัญใน
การสรางความกลัวและอคติของสาธารณะตอผูติดเชื้อเอชไอวีซึ่งกอใหเกิดการตั้งขอรังเกียจ การกีดกันทาง

สังคมและการเลือกปฏิบัติ อันเปนที่มาของปญหาความไมเสมอภาคเทาเทียมและการละเมิดสิทธิมนุษยชนตอ
กลุมบุคคลดังกลาว
ปญหาการเลือกปฏิบัติ รวมตลอดถึงการเลือกปฏิบัติในการประกอบอาชีพของผูติดเชื้อเอชไอวี
กอใหเกิดผลกระทบตอการดํารงชีวิตและการทํางานอยางมีคุณคาตอกลุมบุคคลดังกลาว นอกจากนี้ยังเปน

อุปสรรคตอการพัฒนาที่ยั่งยืน เนื่องจากแรงงานที่เปนผูติดเชื้อเอชไอวีจํานวนมากอาจตองจบอาชีพลงจากการ
เลือกปฏิบัติและอคติจากนายจางและเพื่อนรวมงาน ในขณะที่รัฐบาลและสถานประกอบการมีความไมมั่นคง
เนื่องจากตองสูญเสียแรงงานในการพัฒนาธุรกิจและประเทศ ดวยเหตุดังกลาว รัฐประเทศและองคการระหวาง
ประเทศจึงจําเปนตองใหความสําคัญตอการแกไขปญหาการแพรระบาดของเชื้อเอชไอวีที่ตั้งอยูบนพื้นฐานแหง

สิทธิมนุษยชน (Rights based) ที่ใหความสําคัญตอหลักความเสมอภาคและการไมเลือกปฏิบัติตอผูติดเชื้อ
เอชไอวีหรือที่เชื่อวาเปนกลุมเสี่ยงตอการเปนผูติดเชื้อเอชไอวี เชน กลุมชายรักชาย ผูประกอบอาชีพใหบริการ
ทางเพศ หรือผูที่ติดยาเสพติดโดยใชเข็มฉีดยาเพื่อแกไขปญหาที่เกิดขึ้นดังกลาว
โดยทั่วไป หลักความเสมอภาคนั้น ถือเปนหลักการพื้นฐานของระบอบประชาธิปไตย ความเสมอภาค

แบงไดเปน ความเสมอภาคทางกฎหมาย (juridical equality) และความเสมอภาคเชิงเนื้อหา (substantive
equality)
ความเสมอภาคทางกฎหมาย หมายถึง แนวคิดที่มองวาบุคคลในสถานการณเดียวกันหรือที่เหมือนกัน

ควรไดรับการปฏิบัติเชนเดียวกัน แนวคิดดังกลาวมองวากฎหมายหรือการปฏิบัติใดที่มีวัตถุประสงคในการ
ปฏิบัติตอบุคคลในสถานการณที่เหมือนกันโดยแตกตางจะสงผลตอการเลือกปฏิบัติโดยตรง (direct
discrimination) สําหรับแนวคิดนี้ไมไดใหความสําคัญกับปจจัยเชิงโครงสรางตางๆ ที่ทําใหบุคคลมีความ
แตกตางกัน ดังนั้นเมื่อความแตกตางไมไดถูกนํามาพิจารณาการปฏิบัติตางๆมักจะไมไดคํานึงถึงจุดมุงหมายของ
ความเสมอภาคในความหมายอยางกวาง

ความเสมอภาคเชิงเนื้อหา หมายถึง แนวคิดที่มองวาบุคคลในสถานการณที่ตางกันควรไดรับการ
ปฏิบัติที่ตางกัน แนวคิดดังกลาวใหความสําคัญกับ ความเสมอภาคของผลที่เกิดขึ้น (equality of results)
และความเสมอภาคในโอกาส (equality of opportunity) :

- ความเสมอภาคในผลลัพธ ใหความสําคัญกับผลของมาตรการตางๆจะตองเทาเทียม เนื่องจากการ
ปฏิบัติที่เหมือนกัน ในทางปฏิบัติ อาจกอใหเกิดความไมเทาเทียมกันเนื่องจากการเลือกปฏิบัติทั้ง

11 ป 2554 มีผูติดเชื้อเอชไอวีรายใหม จํานวน 2.5 ลานคนทั่วโลก ลดลงจากป 2544 ถึง 20 %, Global Report: UNAIDS
Report on the Global AIDS Epidemics 2012, Geneva: UNAIDS, หนา 8