Page 18 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

9

1.3 กรอบการศึกษาวิจัย

โครงการวิจัยนี้ เปนการศึกษาวิจัยที่มุงเนนการศึกษาสภาพปญหา อุปสรรค ทบทวนกรอบนโยบาย
การพัฒนาประเทศและหลักการคุมครองสิทธิมนุษยชนที่เกี่ยวของกับผลกระทบของธุรกิจคาปลีกขนาดใหญ
เพื่อใชเปนฐานขอมูลในการจัดทําขอเสนอแนะเชิงนโยบายในการคุมครองสิทธิมนุษยชนเรื่องเสรีภาพในการ

ประกอบอาชีพ นโยบายในการปกปองรักษาสิทธิในการทํามาหากินของคนไทย วิถีชุมชนทองถิ่น โอกาสของ
การเขาถึงและไดใชทรัพยากรอยางเทาเทียมกัน ทั้งนี้ เพื่อประโยชนตอการพัฒนาประเทศอยางยั่งยืน
โดยคํานึงถึงหลักความยุติธรรมระหวางคนหลากหลายรุนในสังคม (Intra-generational Equity)

1.4 สมมติฐานงานวิจัย

ระบบเศรษฐกิจแบบเสรีที่ไมมีมาตรการรองรับเพื่อใหเกิดการแขงขันที่เทาเทียมและเปนธรรม
เปนสาเหตุสําคัญของความไมเปนธรรมในสังคมอันเปนผลตอการละเมิดสิทธิมนุษยชน การเปดเสรีตอ

การคาปลีกโดยปราศจากการดูแล นําไปสูการละเลยของรัฐในการสงเสริมและคุมครองสิทธิมนุษยชน
อันเปนรากฐานสําคัญในการพัฒนาประเทศที่ยั่งยืน

1.5 นิยามคําศัพท

1.5.1 ความหมายของธุรกิจคาปลีก

ธุรกิจคาปลีก (Retailing Business) หมายถึง การประกอบธุรกิจในทางพาณิชยกรรมที่จําหนาย
สินคาที่เปนเครื่องอุปโภคและบริโภคใหแกผูบริโภค ซึ่งการประกอบธุรกิจดังกลาวมีทั้งผูประกอบการ
รายใหญที่เปนกลุมทุนชาติ กลุมทุนตางชาติ หรือหนวยยอยในระดับหมูบาน หรือชุมชนที่เรียกวา “รานคา

ของชํา” หรือ “รานคาโชหวย” หรือขนาดยอยแบบลักษณะของหาบเรแผงลอย (Peddler or Cases)

1.5.2 บทบาทของธุรกิจคาปลีก

1) ธุรกิจคาปลีกทําหนาที่เปนหนวยกิจกรรมที่ทําหนาที่เชื่อมโยงระหวางผูผลิตกับผูบริโภค
ในฐานะบทบาทเปนคนกลางในการดําเนินกิจกรรมการคาปลีก หรือสถาบันทางการตลาด

2) ธุรกิจคาปลีกทําหนาที่ใหบริการและสนับสนุนสินคาอุปโภคและบริโภคแกประชาชน

3) ธุรกิจคาปลีกทําหนาที่กระจายสินคาของผูผลิต

1.5.3 ประเภทของธุรกิจคาปลีก

ปจจุบันการประกอบธุรกิจคาปลีก มีการเปลี่ยนแปลงโครงสรางจากธุรกิจคาปลีกเปนระบบการ
คาปลีก (Distribution Sector) กลาวคือ ธุรกิจที่ทําหนาที่สงผานสินคา ซึ่งประกอบดวยธุรกิจคาสง

นําสินคาสูรานคารายยอย สวนคาปลีกเปนธุรกิจที่นําเสนอสินคาสูผูบริโภคโดยตรง ซึ่งไดมีการเปลี่ยนแปลง
โดยผสมผสานทั้งคาปลีกและคาสงในระบบการคาปลีกในปจจุบัน เนื่องจากแตเดิมนั้นธุรกิจคาปลีก คือ
ธุรกิจที่ทําหนาที่เชื่อมโยงระหวางผูผลิตไปยังผูบริโภค โดยตนเองทําหนาที่สงผานสินคาไปยังผูบริโภค แต
ดวยวิวัฒนาการของธุรกิจคาปลีกทําใหมีกลุมทุนที่มีศักยภาพเปนธุรกิจคาปลีกขนาดใหญ ซึ่งเปนองคกรที่มี
ความสามารถรวมศูนยการสั่งซื้อ กระจายสินคา พรอมจําหนายดวยตัวเอง ทําใหธุรกิจคาปลีกขนาดใหญ

มีอํานาจตอรองผูผลิตมากขึ้น เชน การเรียกเก็บคาแรกเขาเมื่อผูผลิตตองการขายสินคา การจัดเก็บคา