Page 16 - รายงานวิจัยฉบับสมบูรณ์โครงการศึกษาวิจัยผลกระทบธุรกิจค้าปลีกขนาดใหญ่กับการคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

7

ระเบียบเมืองหรืออาคาร หรือใชพระราชบัญญัติคุมครองผูบริโภค พ.ศ. 2522 กรณีที่ผูบริโภคไมไดรับความ
เปนธรรม เปนตน แตอยางไรก็ดี การใชมาตรการทางกฎหมายดังกลาวไดรับการวิพากษวิจารณวามิใช

กฎหมายที่มีเจตนารมณโดยตรงในการคุมครองสิทธิของผูประกอบการรายยอยแตอยางใด

แนวโนมเรื่องการรักษาสมดุลระหวางการเจริญเติบโตทางเศรษฐกิจกับความยุติธรรมทางสังคม
(การพัฒนาที่ยั่งยืน)

แนวโนมโลกทัศนของการพัฒนาประเทศในปจจุบันมีแนวคิดวา การพัฒนาประเทศตองสรางสมดุล
ระหวางเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดลอม โดยถือหลักการวา การพัฒนาประเทศที่สนองตอบความตองการ

ของคนรุนปจจุบัน ตองไมสรางภาระและกระทบกระเทือนตอคนรุนตอไป ซึ่งผลการประชุมสหประชาชาติ
เรื่องการพัฒนาและสภาพแวดลอมที่ผานมา (UNCED หรือ United Nations Conference on Environment
and Development) ไดมีการกําหนดมาตรฐานเรื่องการพัฒนาประเทศที่เรียกวา “การพัฒนาประเทศ
อยางยั่งยืน” อันมีองคประกอบสําคัญอยู 3 ประการ (Sustainable development consists of three
pillars) ไดแก

1) การพัฒนาเศรษฐกิจ (Economic Development)
2) การพัฒนาคุณภาพชีวิตคนและสังคม (Social Development)

3) การรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอม (Environmental Protection)
การพัฒนาอยางยั่งยืนนี้ จะตองมีการบูรณาการองคประกอบทั้งสามประการ เพื่อใหเกิดการพัฒนา

ที่สมดุล ผสมผสาน และไมจําตองพัฒนาประเทศโดยใหความสําคัญเพียงดานเศรษฐกิจเทานั้น แสดงให
เห็นวาการพัฒนาประเทศตองมองถึงผลระยะยาวที่จะเกิดขึ้น และไมไดขึ้นอยูกับอัตราการเจริญเติบโตทาง
เศรษฐกิจหากอยูที่การปรับปรุงคุณภาพชีวิตคน สังคม และคุณภาพสิ่งแวดลอม รวมถึงประเด็นเกี่ยวกับ

ความเปนธรรมในสังคม อันหมายความรวมถึง หลักความยุติธรรมระหวางคนรุนปจจุบันกับคนรุนตอไปดวย

แนวคิดวาดวยการพัฒนาอยางยั่งยืนนี้ ไดถูกบรรจุอยูในนโยบายการพัฒนาประเทศตามแผนพัฒนา
เศรษฐกิจและสังคมแหงชาตินับแตแผนพัฒนาฯ ฉบับที่ 7 (พ.ศ. 2535 - 2539) เปนตนมาจนถึงปจจุบัน
โดยเริ่มจากเรื่องการรักษาคุณภาพสิ่งแวดลอมที่กําหนดใหนโยบายรัฐตองใหความสําคัญตอการปองกันและ
ควบคุมคุณภาพสิ่งแวดลอมซึ่งเปนผลสืบเนื่องมาจากปญหาความเสื่อมโทรมของทรัพยากรธรรมชาติและ

สิ่งแวดลอม และแผนพัฒนาฯ ฉบับตอๆ มาไดเนนความสําคัญเรื่องการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนและสังคม
ในฐานะที่คนเปนศูนยกลางของการพัฒนาควบคูไปกับการรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจและการรักษา
คุณภาพสิ่งแวดลอม และยิ่งเดนชัดมากขึ้นเมื่อรัฐธรรมนูญแหงราชอาณาจักรไทยไดบัญญัติขอตกลง
รวมกันวา ในการบริหารราชการแผนดินของรัฐตองบริหารราชการแผนดินใหเปนไปเพื่อการพัฒนาสังคม

เศรษฐกิจและความมั่นคงของประเทศอยางยั่งยืนโดยตองสงเสริมการดําเนินการตามปรัชญาเศรษฐกิจ
พอเพียงและคํานึงถึงผลประโยชนของประเทศชาติในภาพรวมเปนสําคัญ (มาตรา 78 (1)) ในขณะที่
นโยบายดานเศรษฐกิจ รัฐตองสนับสนุนระบบเศรษฐกิจแบบเสรีและเปนธรรม และสนับสนุนใหมีการพัฒนา

เศรษฐกิจอยางยั่งยืน สนับสนุนใหมีการใชหลักคุณธรรมจริยธรรมและหลักธรรมาภิบาลควบคูกับ
การประกอบกิจการ กํากับใหการประกอบกิจการมีการแขงขันอยางเสรีและเปนธรรมปองกันการผูกขาด
ตัดตอนไมวาโดยทางตรงหรือทางออม รวมถึงรัฐมีหนาที่ดําเนินการใหมีการกระจายรายไดอยางเปนธรรม
คุมครอง สงเสริมและขยายโอกาสในการประกอบอาชีพของประชาชนเพื่อการพัฒนาเศรษฐกิจ รวมทั้ง
สงเสริมและสนับสนุนการพัฒนาภูมิปญญาทองถิ่นและภูมิปญญาไทย เพื่อใชในการผลิตสินคา บริการ และ

การประกอบอาชีพ (มาตรา 84 (1) (2) (5) (6)) ในสวนการพัฒนาคุณภาพชีวิตคนและสังคม รัฐธรรมนูญฯ