Page 35 - รายงานโครงการศึกษา เรื่อง การจัดทำตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนเบื้องต้นตามปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
P. 35
23
Indicators) ซึ่งประเด็นนี้ ส านักงานข้าหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชาชาติได้เน้นย้ าให้เห็นความ
แตกต่างดังนี้
ตัวชี้วัดผลการด าเนินงาน (Key Performance Indicators) เป็นการก าหนดและ
พัฒนาตัวชี้วัดเพื่อวัตถุประสงค์ในการวัดผลการด าเนินงาน ความคืบหน้าที่ก าหนด
เปูาหมายไว้ หรือเมื่อน ามาใช้กับงานด้านสิทธิมนุษยชนจึงหมายถึง การประเมิน
หรือวัดการด าเนินงานที่รัฐบาล หรือหน่วยงานของรัฐได้ด าเนินการเปรียบเทียบกับ
เปูาหมายที่รัฐบาลหรือหน่วยงานก าหนดไว้
ตัวชี้วัดการปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ (Key Compliance Indicators) เป็นการก าหนด
และพัฒนาตัวชี้วัดเพื่อประเมินการปฏิบัติตามข้อผูกพันหรือมาตรฐานด้าน
สิทธิมนุษยชนที่รัฐเป็นภาคีและมีพันธกรณีที่ต้องปฏิบัติตามพันธกรณีระหว่าง
ประเทศนั้น
ประเด็นต่อมา วิธีก าหนดตัวชี้วัดโดยใช้วิธีการพิจารณาพันธะหน้าที่ของรัฐเป็นฐาน
(Obligation-Based Approach) ไม่ควรมุ่งสู่เปูาหมายของการก าหนดตัวชี้วัดเพื่อตัดสินว่ารัฐละเมิดพันธะสิทธิ
มนุษยชนหรือไม่
นายสรรพสิทธิ์ คุมพ์ประพันธ์ กรรมการสิทธิเด็กแห่งสหประชาชาติ (ได้รับเลือกให้
46
ด ารงต าแหน่ง พ.ศ. 2552 ถึง พ.ศ. 2556) ได้กล่าวอย่างน่าสนใจว่า
“การรายงานตามกระบวนการการปฏิบัติตามพันธกรณีระหว่างประเทศ คณะกรรมการ
ที่พิจารณาไม่ได้ตัดสินรายงานว่า “ได้หรือตก” แต่การพิจารณาเป็นกระบวนการการพูดคุยเพื่อเสริมสร้างให้มี
การพัฒนากระบวนการภายในของรัฐเพื่อให้เกิดความก้าวหน้าในการปกป้องคุ้มครองสิทธิ”
การแบ่งประเภทตัวชี้วัดเป็นสามประเภทตามวิธีข้างต้นนี้ ได้มีการน าไปใช้โดยองค์กร
ระหว่างประเทศหลายองค์กร เช่น โครงการพัฒนาแห่งสหประชาชาติ (United Nations Development
47
Programme) ซึ่งได้สนับสนุนให้ประเทศสมาชิกใช้ตัวชี้วัดประเมินโครงการพัฒนาที่มีฐานมาจาก
สิทธิมนุษยชน (Human Rights-Based Approach for development) อันเป็นกรอบส าหรับการพัฒนา
เพื่อให้สอดคล้องกับการพันธะหน้าที่ด้านสิทธิมนุษยชนของรัฐ
นอกจากนั้น มีบางประเทศที่มีการจัดท าตัวชี้วัดสิทธิมนุษยชนขึ้น ได้แบ่งประเภท
ตัวชี้วัดโดยใช้วิธีการนี้ เช่น สหราชอาณาจักร และสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ เป็นต้น ซึ่งจะได้ท าการศึกษาในบทที่
4 โดยละเอียดต่อไป
46
สรรพสิทธิ์ คุมพ์ประพันธ์ กล่าวแสดงความคิดเห็นในการประชุมคณะอนุกรรมการเฉพาะกิจจัดท าตัวชี้วัดการปฏิบัติตาม
พันธกรณีระหว่างประเทศเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชน ครั้งที่ 1/2555 วันที่ 13 พฤศจิกายน 2555.
47
ดูใน United Nations Development Programme, Indicators for Human Rights-Based Approaches to
Development in UNDP Programming: A users’ guide, (New York: UNDP, 2006).