Page 51 - รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก
P. 51
ต่อกรณีข้อร้องเรียนของเครือข่ายประชาชนภาคตะวันออก 25
รายงานข้อเสนอแนะเชิงนโยบายของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
ในนาม The Aarhus Convention โดยคณะกรรมาธิการสหประชาชาติ
ว่าด้วยเศรษฐกิจยุโรป (United Nations Economic Commission for
Europe)
แม้ว่าจะยังไม่มีกฎหมายระหว่างประเทศด้านสิทธิมนุษยชนรองรับสิทธิใน
สิ่งแวดล้อมที่ดีในรูปแบบของอนุสัญญา หรือสนธิสัญญา ซึ่งมีผลผูกพันทางกฎหมายซึ่งอาจเรียกว่า
ยังไม่มี “Hard Law” ก็ตาม แต่ความเคลื่อนไหวในเวทีระดับโลกได้มีการพัฒนาแนวคิดและหลักการ
ในเรื่องดังกล่าวในอีกรูปแบบหนึ่งที่เรียกว่า “Soft Law” กล่าวคือ สหประชาชาติซึ่งประกอบด้วย
ประเทศสมาชิกต่างๆ ได้รับรองสิทธิดังกล่าวไว้ในเอกสารรูปแบบอื่นที่ไม่ได้ก่อให้เกิดข้อผูกพันทาง
กฎหมาย เช่น ปฏิญญา (Declaration) แผนปฏิบัติการและมาตรฐานต่างๆ ซึ่งประเทศไทยในฐานะ
สมาชิกของสหประชาชาติที่ได้รับรองเอกสารเหล่านั้น แม้จะไม่มีข้อผูกพันทางกฎหมาย (Legal
Binding) แต่ยังคงมีความผูกพันทางการเมือง (Political Commitment) ที่จะต้องดำาเนินการ
ให้สอดคล้อง และ/หรือนำาสาระสำาคัญของเอกสารดังกล่าวมาประยุกต์ใช้ เพื่อการส่งเสริมและ
คุ้มครองสิทธิมนุษยชนในเรื่องสิ่งแวดล้อมในระดับประเทศ
จากเหตุผลดังกล่าวข้างต้น ประกอบกับเหตุผลในข้อที่ว่า อำานาจหน้าที่ของ
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ทั้งตามที่บัญญัติไว้ในรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช ๒๕๕๐ พระราชบัญญัติคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ พ.ศ. ๒๕๔๒ และตามที่
ได้รับการรับรองไว้ในหลักการปารีส (Paris Principles) ในสถานะที่เป็นสถาบันสิทธิมนุษยชนแห่ง
ชาติที่มีความเป็นอิสระ ทำาให้พิจารณาได้ว่า คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติควรมีบทบาทใน
การนำาอนุสัญญาของภูมิภาคต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับสิทธิมนุษยชนด้านสิ่งแวดล้อม รวมทั้งมาตรฐาน
สากลและแนวปฏิบัติที่เกี่ยวข้องของสหประชาชาติที่มักอยู่ในรูปของ “ปฏิญญาสากล” มาใช้ประกอบ
ในการพิจารณาเพิ่มเติมจากพันธกรณีระหว่างประเทศเกี่ยวกับสิทธิมนุษยชนที่ประเทศไทยเป็น
ภาคีด้วย
๒) ต�มตร�ส�รระหว่�งประเทศที่รัฐควรดำ�เนินก�ร (Soft Law) :
ปฏิญญ�ว่�ด้วยสิทธิในก�รพัฒน� (Declaration on the Right
to Development)
“สิทธิในการพัฒนา” หมายถึง สิทธิมนุษยชนที่ไม่อาจเพิกถอนได้
จากมนุษย์ที่บุคคลและประชาชาติมีสิทธิในการมีส่วนร่วม เกื้อกูล และได้รับประโยชน์จากการพัฒนา
ด้านเศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และการเมือง ที่สิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานได้รับการ
ประกันอย่างเต็มที่ สิทธิดังกล่าวให้ความสำาคัญกับเรื่องความเป็นธรรม สิทธิร่วมกันของกลุ่มบุคคล
(Collective Right) ที่จะได้รับประโยชน์จากการพัฒนาอย่างเป็นธรรมเท่าเทียมกัน จึงเป็นสิทธิที่ทำา
หน้าที่เชื่อมโยงบรรดาสิทธิมนุษยชนในด้านต่างๆ เข้าด้วยกัน รวมถึงสิทธิในสิ่งแวดล้อมด้วย เนื่องจาก
การมีสิ่งแวดล้อมที่ดีย่อมเอื้อต่อการทำาให้สิทธิในการพัฒนาได้เกิดเป็นจริงขึ้นมาและอย่างเป็นธรรม
