Page 60 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2563)

58 วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน

ดังกลาวอาจสงผลใหมีการใชอํานาจตอบสนองตอการกระทําอันเปนการใชสิทธิเสรีภาพอื่น เชน การสื่อสาร

ขอมูลเนื้อหา (Content) ซึ่งเปนสิทธิในการแสดงความคิดเห็น เปนตน
3) พระราชบัญญัติการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร พ.ศ. 2562 เหตุแหงการใช
อํานาจ คือ “ภัยคุกคามทางไซเบอร” แมวานิยามของภัยคุกคามทางไซเบอรมีขอบเขตที่จํากัดเฉพาะ
การประทุษรายตอระบบคอมพิวเตอร หรือขอมูลคอมพิวเตอร จึงไมรวมถึงการกระทําทางไซเบอรอื่น
เชน การเผยแพรเนื้อหาขอมูลผิดกฎหมาย แตการใชอํานาจยังตองพิจารณาถึงระดับของภัยคุกคาม

สามระดับตามมาตรา 60 ซึ่งใชถอยคําที่กวาง เชน “ภัยคุกคามทางไซเบอรที่มีความเสี่ยงอยางมี
นัยสําคัญ...” (มาตรา 60 (1)) “ภัยคุกคามที่มีลักษณะการเพิ่มขึ้นอยางมีนัยสําคัญของการโจมตีระบบ
คอมพิวเตอร...” (มาตรา 60 (2)) “ภัยคุกคามทางไซเบอรอันกระทบหรืออาจกระทบตอความสงบ

เรียบรอยของประชาชนหรือเปนภัยตอความมั่นคงของรัฐ...” (มาตรา 60 (3) (ก) (ข)) จึงพบวาตัวบทไมได
ระบุเกณฑชี้วัดที่ชัดเจนในเชิงปริมาณ จากมุมมองของบุคคลทั่วไปไมอาจทราบไดแนนอนวากรณีใด
จะเปนเหตุแหงการใชอํานาจ นอกจากนี้ การใชอํานาจในหลายมาตรากําหนดเหตุในลักษณะกวาง เชน
“เมื่อปรากฏแกคณะกรรมการกํากับดูแลดานความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร (กกม.) วาเกิดหรือคาดวา
จะเกิดภัยคุกคามทางไซเบอรในระดับรายแรง...” (มาตรา 61) “ในกรณีที่เกิดหรือคาดวาจะเกิด

ภัยคุกคามทางไซเบอรระดับรายแรง...” (มาตรา 64) “ในกรณีที่เปนเหตุจําเปนเรงดวน” (มาตรา 68)
จะเห็นไดวา “ความมั่นคง” อันเปนเหตุผลสําคัญของการใชอํานาจตามกฎหมายขางตน
กฎหมายบางฉบับกําหนดไวอยางเจาะจง เชน “ภัยคุกคามทางไซเบอร” ครอบคลุมเฉพาะการกระทํา

ตอความปลอดภัยของระบบคอมพิวเตอรหรือขอมูลคอมพิวเตอร (Computer security) จึงไมรวมถึง
การกระทําในแงอื่น เชน การสื่อสารเนื้อหาขอมูล (Content) ที่กระทบความมั่นคงของรัฐ แตกฎหมาย
บางฉบับกําหนดในลักษณะกวาง เชน พระราชบัญญัติขาวกรองแหงชาติ พ.ศ. 2562 ระบุถึงความมั่นคง
หรือผลประโยชนแหงรัฐ ความมั่นคงแหงชาติ (National security) ซึ่งเมื่อพิจารณาประกอบกับ
ลักษณะของภัยคุกคาม เชน การไดไปซึ่งความลับของชาติ การจารกรรม การบอนทําลาย การกอวินาศกรรม

และการกอการราย ฯลฯ แลวจะเห็นไดวา แมวากฎหมายนี้ไมไดระบุเจาะจงถึงความมั่นคงทางคอมพิวเตอร
(Computer security) แตภัยคุกคามตอระบบคอมพิวเตอรหรือขอมูลคอมพิวเตอรที่กระทบ
หรือเชื่อมโยงกับความมั่นคงของชาติ เชน การโจรกรรมขอมูลของรัฐดวยวิธีการทางคอมพิวเตอร

การกอการรายไซเบอร ก็อยูในความหมายของภัยคุกคามตามนัยกฎหมายนี้ดวย
จากกฎหมายเกี่ยวกับความมั่นคงของรัฐทั้ง 3 ฉบับ จะเห็นไดวาเหตุอันนําไปสูการใชอํานาจ
คือภัยคุกคามตามกฎหมายแตละฉบับนั้นมีขอบเขตกวาง โดยตัวบทไมไดระบุตัวชี้วัดหรือเกณฑ
พิจารณาเงื่อนไขแหงการใชอํานาจที่ชัดเจน จึงมีแนวโนมไมสอดคลองกับหลักความเฉพาะเจาะจง
นอกจากนี้ ยังมีแนวโนมไมสอดคลองกับหลักความคาดหมายได

5.2 เกณฑความเฉพาะเจาะจงในแงมาตรการ (Measures)
กฎหมายที่ใหอํานาจเขาถึงหรือไดขอมูล ตองมีลักษณะเฉพาะเจาะจงในแงมาตรการ (Measures)

แมศาลสิทธิมนุษยชนยุโรปยอมรับวาการใชมาตรการทางเทคโนโลยีสมัยใหมมีความจําเปนเพื่อตอตาน