Page 59 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2563)

ปที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม – เมษายน 2563) 57

1) พระราชบัญญัติสภาความมั่นคงแหงชาติ พ.ศ. 2559 เหตุแหงการใชอํานาจคือ

“ภัยคุกคาม” ซึ่งมีขอบเขตกวาง เพราะไมไดกําหนดลักษณะเชิงรูปธรรม การกระทําหรือตัวอยางของ
ภัยคุกคาม แตกําหนดในลักษณะ ภาวะ สถานการณ หรือปญหา (State or situation or problem)
ซึ่งแยกพิจารณาได ดังนี้ (1) ภาวะ สถานการณ หรือปญหาที่อาจกระทบตอความมั่นคงนั้น ไมจํากัดรูปแบบ
พฤติกรรม จึงรวมทั้งการกระทําทางกายภาพและการกระทําทางคอมพิวเตอร โดยมีคําขยายที่กวาง
เชน “ซับซอน” ซึ่งคลายคลึงกับ คําสั่งหัวหนาคณะรักษาความสงบแหงชาติ ที่ 51/2560 ที่แกไขเพิ่มเติม

พระราชบัญญัติการรักษาความมั่นคงภายในราชอาณาจักร พ.ศ. 2551 ดังนั้น ภัยคุกคามตาม
กฎหมายนี้จึงมีขอบเขตกวางและไมเจาะจง (2) ภาวะหรือสถานการณ หรือปญหา ไมจํากัดเฉพาะ
การกระทําทางกายภาพ อาจรวมถึงการกระทําโดยใชคอมพิวเตอร ระบบ หรือโปรแกรม (3) เมื่อพิจารณา

นิยามของ “ภัยคุกคาม” ประกอบกับนิยามของ “ความมั่นคงแหงชาติ” ก็จะเห็นถึงความกวางของ
ภัยคุกคาม นอกจากนี้ ยังมีคําวา “ภัยคุกคามทุกรูปแบบ” ซึ่งไมมีขอบเขตจํากัดในแงลักษณะ รูปแบบ
หรือวิธีการ
2) พระราชบัญญัติขาวกรองแหงชาติ พ.ศ. 2562 เมื่อเปรียบกับกฎหมายฉบับกอนหนา
คือ พระราชบัญญัติขาวกรองแหงชาติ พ.ศ. 2528 จะพบวากฎหมายฉบับ พ.ศ. 2562 ขยายขอบเขต

ในสวนของเหตุแหงการใชอํานาจ กลาวคือ ตามกฎหมายฉบับ พ.ศ. 2528 มีขอบเขตตอตานการกระทํา
ของตางชาติหรือองคการกอการราย (Foreign intelligence) ซึ่งเปนหลักการที่คลายคลึงกับกฎหมาย
ของหลายประเทศ แตจากนิยามของการขาวกรอง การตอตานขาวกรอง ตามกฎหมายฉบับ พ.ศ. 2562

จะเห็นถึงขอบเขตที่กวางขึ้น เชน “… กลุมบุคคลหรือองคการใดทั้งภายในประเทศและตางประเทศ...”
หรือ “...กระทําการอื่นใดอันเปนภัยคุกคามเพื่อรักษาความมั่นคงหรือประโยชนแหงรัฐ...” ถอยคํา
ดังกลาวสะทอนถึงขอบเขตที่กวางกวาการขาวกรองเกี่ยวกับภัยคุกคามจากตางชาติและการกอการราย
อันเปนวัตถุประสงคหลักแตเดิมของกฎหมายนี้ หรืออีกนัยหนึ่งคือ กฎหมายใหมครอบคลุมทั้ง
การขาวกรองสําหรับภัยคุกคามตางชาติ (Foreign intelligence) และภัยคุกคามภายใน (Domestic

intelligence) เมื่อเปรียบเทียบกับกฎหมายตางประเทศจะพบวา หลายประเทศในยุโรป มีกฎหมายที่
9
ใหอํานาจหนวยงานขาวกรอง (Intelligence agency) โดยจําแนกระหวางกฎหมายเกี่ยวกับ
การขาวกรองที่มีเปาหมายปองกันภัยคุกคามจากตางชาติ (Foreign intelligence) และการขาวกรองที่มี

ขอบเขตสําหรับภัยคุกคามภายใน (Domestic intelligence) จึงมีขอบเขตในแงเหตุแหงการใชอํานาจ
ที่จํากัดกวากฎหมายไทย
นอกจากนั้น พระราชบัญญัติฉบับนี้ยังระบุถึงผลกระทบหรือความเสียหายของภัยคุกคาม
อันเปนเหตุแหงการใชอํานาจดวยถอยคําที่กวาง เชน “ทําลายความมั่นคงแหงชาติ โดยการจารกรรม
การบอนทําลาย การกอวินาศกรรม และการกอการราย หรือการอื่นใด...” จะเห็นไดวา ภัยคุกคาม

ดังกลาวอาจสงผลกระทบเชิงรูปธรรมตอชีวิตและทรัพยสิน เชน การกอวินาศกรรมโดยวางระเบิด และ
รวมถึงผลกระทบที่ไมสามารถชี้วัดชัดเจน เชน “การอื่นใดที่เปนการทําลายความมั่นคงของชาติ” ถอยคํา

9 From Foreign Intelligence Gathering Laws (pp. 1-5), by The Law Library of Congress, 2016.