Page 42 - วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 1 ฉบับที่ 1 (มกราคม - เมษายน 2563)

40 วารสารกฎหมายสิทธิมนุษยชน

ในประเทศฝรั่งเศส ประมวลกฎหมายอาญาฝรั่งเศสบัญญัติใหศาลใชดุลพินิจในการลงโทษผูกระทํา

ความผิดแตละรายโดยคํานึงถึงความเสียหายที่เกิดขึ้นกับสังคมประกอบกับความชั่วรายของผูกระทํา
ความผิด โดยในมาตรา 132-1 วรรคสาม บัญญัติวา “ภายใตบังคับของกฎหมาย ศาลพิจารณาลักษณะ
ความรุนแรง และรูปแบบการลงโทษโดยพิจารณาจากพฤติการณของความผิด และลักษณะสวนตัว
ของผูกระทําความผิด เชนเดียวกันกับสถานะทางกายภาพ ทางครอบครัว ทางสังคมของผูกระทําความผิด
เพื่อใหการลงโทษผูกระทําความผิดนั้นสอดคลองกับวัตถุประสงคของการลงโทษที่กําหนดไวในมาตรา

130-1” โดยคําวา “พฤติการณแหงความผิด” (des circonstances de l’infraction) สอดคลอง
16
กับคําวา “ความเสียหาย” (harm) ที่เกิดขึ้นกับสังคม สวนคําวา “ลักษณะสวนตัวของผูกระทําความผิด”
(de la personnalité de son auteur) สอดคลองกับคําวา “ความชั่วรายของผูกระทําความผิด

แตละคน” (culpability) นั่นเอง
ในประเทศอังกฤษ คณะกรรมการการลงโทษ (The Sentencing Council) ไดจัดทําแนวทาง
การลงโทษ (sentencing guideline) หรือ “ยี่ตอก” สําหรับใหศาลอังกฤษและเวลสใชในการกําหนด
โทษใหจําเลยแตละคน โดยในแตละฐานความผิดจะคํานึงถึงความชั่วรายของผูกระทําแตละคน (culpability)
ประกอบกับ พฤติการณความเสียหายที่เกิดขึ้น (harm)
17
ในประเทศไทย ประมวลกฎหมายอาญาใหดุลพินิจแกศาลเชนเดียวกันในการกําหนดโทษให
สอดคลองกับ “ความเสียหายที่เกิดขึ้น” และ “ความชั่วรายของผูกระทําความผิด” แตขอจํากัดของ
ศาลไทย คือ “ยี่ตอก” หรือแนวทางการลงโทษที่สวนมากคํานึงถึงความเสียหายที่เกิดขึ้นแตเพียงอยางเดียว

การจัดทํา “ยี่ตอก” โดยมีการคํานึงถึงความเสียหายที่เกิดขึ้นจากการกระทําความผิดประกอบกับ
ลักษณะความชั่วรายของผูกระทําความผิดดวยนาจะสอดคลองกับหลักการกําหนดโทษทางอาญา

1.4 โทษประหารชีวิตกับหลักความไดสัดสวนในการลงโทษ
คําถาม คือ โทษประหารชีวิตขัดหรือแยงกับหลักสิทธิมนุษยชนหรือไม คําตอบ คือ ICCPR ไมไดหาม

การประหารชีวิตโดยเด็ดขาดในรัฐภาคี ICCPR ขอ 6 ไดกําหนดเปนกลาง ๆ วา ในรัฐภาคีที่ยังไมยกเลิกโทษ
ประหารชีวิต การประหารชีวิตจะใชไดในกรณีพิเศษเทานั้น คือ หามประหารเด็กอายุตํ่ากวา 18 ป
หามประหารคนตั้งครรภ นอกจากนี้ รัฐภาคีตองใหผูตองโทษประหารมีสิทธิตอสูคดีอยางเปนธรรม

(fair trial) และมีสิทธิขออภัยโทษหรือขอเปลี่ยนโทษ กับทั้งหามนํา ICCPR มาอางเพื่อการชะลอ

16 จาก กฎหมายอาญาชั้นสูง. เลมเดิม. (น. 250).
17 จาก “การมีสวนรวมของประชาชนในระบบศาล : การจัดทําและการเปดเผยยี่ตอกในคดีอาญา”, โดย ปกปอง ศรีสนิท,
Nov 20, 2019, The 101 world, https://www.the101.world/sentencing-guideline-in-criminal-case/, สืบคนเมื่อ
22 มกราคม 2563.