Page 23 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

รายงานการศึกษาวิจัย
โครงการการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน

เบี่ยงเบนไปจากความเป็นสากลของหลักการสิทธิมนุษยชนได้เช่นเดียวกัน (ซึ่งเป็นประเด็นที่เกี่ยวพันกับ
9
กลไกสิทธิมนุษยชนอาเซียนโดยเฉพาะการตราปฏิญญาสิทธิมนุษยชนอาเซียน) โดยเป็นที่น่าสังเกตว่า
ภูมิภาคหลักต่างๆ ของโลกล้วนมีการจัดตั้งกลไกสิทธิมนุษยชนขึ้น ซึ่งในกรณีภูมิภาคอเมริกาและยุโรป

กลไกสิทธิมนุษยชนถือก าหนดขึ้นไม่นานหลังจากการก่อตั้งองค์การสหประชาชาติในปี พ.ศ. 2488
นอกจากนั้นกลไกระดับภูมิภาคมีความแตกต่างที่ส าคัญจากกลไกสิทธิมนุษยชนระดับชาติในแง่ที่ว่าไม่มีการ
ก าหนดรูปแบบหรือมาตรฐานในลักษณะเช่นเดียวกันที่องค์การสหประชาชาติได้ออกมติที่เรียกกันโดยทั่วไป
ว่า “หลักการปารีส” เพื่อก าหนดมาตรฐานในประเด็นต่างๆ รวมถึงอ านาจหน้าที่ องค์ประกอบและความ

10
เป็นอิสระ วิธีการด าเนินการ และสถานะขององค์กรส าหรับกลไกหรือสถาบันสิทธิมนุษยชนระดับชาติ ใน
หัวข้อนี้จะกล่าวถึงข้อมูลในภาพรวมของกลไกสิทธิมนุษยชนในสามภูมิภาคได้แก่ ยุโรป อเมริกาและอาฟริกา
2.3.1 สภาแห่งยุโรป (Council of Europe)

สภาแห่งยุโรปจัดตั้งขึ้นในปี พ.ศ. 2492 โดยมีประเทศสมาชิกที่ก่อตั้ง 10 ประเทศ (ได้แก่
เบลเยี่ยม เดนมาร์ก ฝรั่งเศส ไอร์แลนด์ อิตาลี ลักเซมเบิร์ก เนเธอร์แลนด์ นอร์เวย์ สวีเดน และสหราช
อาณาจักร) และมีการเพิ่มจ านวนประเทศสมาชิกในหลายช่วงเวลา ในปัจจุบันมีสมาชิก 47 ประเทศ
11

ในตราสารก่อตั้งสภาแห่งยุโรปก าหนดเงื่อนไขส าหรับสมาชิกภาพว่า “สมาชิกของสภา
แห่งยุโรปต้องยอมรับหลักการนิติรัฐ และการมีสิทธิมนุษยชนและเสรีภาพขั้นพื้นฐานของบุคคลทุกคนภายใต้
เขตอ านาจของตน และต้องร่วมมืออย่างจริงใจและเห็นผลในการท าให้บรรลุเป้าหมายของสภา” ภารกิจ
12
หลักของสภาแห่งยุโรปเมื่อแรกจัดตั้งคือการเจรจายกร่างธรรมนูญสิทธิมนุษยชน ซึ่งได้เริ่มการเจรจาในเดือน
สิงหาคม พ.ศ. 2492 และแล้วเสร็จในเดือนกันยายน พ.ศ. 2493 ซึ่งก่อให้เกิด “อนุสัญญายุโรปว่าด้วยสิทธิ
มนุษยชน” (European Convention on Human Rights) ที่มีผลใช้บังคับในเดือนพฤศจิกายน พ.ศ. 2493
นอกจากจะใช้ระยะเวลาในการเจรจายกร่างที่สั้นแล้ว อนุสัญญายุโรปยังก่อตั้งศาลยุโรปว่าด้วยสิทธิ
มนุษยชน (European Court of Human Rights) ซึ่งมีเขตอ านาจระหว่างประเทศขึ้นเป็นครั้งแรกและ

สามารถรับเรื่องร้องเรียนที่เกิดจากการละเมิดสิทธิมนุษยชนต่อบุคคลใดๆ ซึ่งส่งให้ศาลพิจารณาโดย
คณะกรรมาธิการยุโรปว่าด้วยสิทธิมนุษยชน (European Commission on Human Rights) ในชั้นแรกเริ่ม

9 De Schutter, Olivier, INTERNATIONAL HUMAN RIGHTS LAW, (2nd edn, 2014, Cambridge) หน้า 35 และดูบท
วิเคราะห์และข้อเสนอเกี่ยวกับการสร้างมาตรฐานส าหรับกลไกสิทธิมนุษยชนระดับภูมิภาคที่ Heyns, Christof and
Killander, Magnus, Towards Minimum Standards for Regional Human Rights Systems (November 4, 2009).
ESSAYS ON INTERNATIONAL LAW IN HONOR OF W. MICHAEL REISMAN, Mahnoush H. Arsanjani, Jacob Katz
Cogan, Robert D. Sloane & Siegfried Wiessner, eds., 2010.
10 ดูมติสมัชชาใหญ่แห่งองค์การสหประชาชาติที่ 48/134 วันที่ 20 ธันวาคม 2536 ได้ที่

<<http://www.ohchr.org/EN/ProfessionalInterest/Pages/StatusOfNationalInstitutions.aspx>>
11 รายละเอียดของ COE ดูได้ที่ <<http://www.coe.int/en/>> และดูบทวิเคราะห์กลไกการคุ้มครองสิทธิมนุษยชนโดย
COE ได้ที่ De Schutter, เชิงอรรถที่ 6 หน้า 983-1005 และ Mantouvalou, Virginia and Voyatzis, Panayotis, The
Council of Europe and the Protection of Human Rights: A System in Need of Reform (December 1 5 ,
2008). RESEARCH HANDBOOK ON INTERNATIONAL HUMAN RIGHTS LAW, Joseph, McBeth, eds., Edward
Elgar Publishing, Forthcoming. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1360250
12 ตราสารจัดตั้ง COE ม. 3

National Human Rights Commission of Thailand 16