Page 19 - รายงานการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน
P. 19
รายงานการศึกษาวิจัย
โครงการการศึกษาวิจัย เรื่อง พันธกรณีด้านสิทธิมนุษยชนของประชาคมอาเซียน
Declaration of Human Rights) กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
(International Covenant on Civil and Political Rights) และปฏิญญาและแผนปฏิบัติการกรุงเวียนนา
ปี พ.ศ. 2536
- สิทธิมนุษยชนเป็นสิ่งที่มีความเกี่ยวข้องและพึ่งพากัน (Interdependence and
Interrelatedness)
สิทธิมนุษยชนแต่ละประเภทมีความเกี่ยวข้องกันและต่างช่วยส่งเสริมซึ่งกันและกัน เช่น สิทธิ
ในการเข้าถึงบริการสุขภาพ ต้องพึ่งพาการมีสิทธิประเภทอื่นๆ เช่น สิทธิในการเข้าถึงข้อมูล และสิทธิทาง
ศึกษา เป็นต้น
2.2 มาตรฐานสิทธิมนุษยชนระหว่างประเทศ
มาตรฐานสิทธิมนุษยชน (Human rights standards) ในระดับระหว่างประเทศเป็นประเด็น
ส าคัญที่ท าให้มีการขับเคลื่อนด้านสิทธิมนุษยชนทั้งในระดับภูมิภาคและในระดับประเทศ และเป็นที่
น่าสังเกตว่าพัฒนาการของมาตรฐานสิทธิมนุษยชนในระดับระหว่างประเทศมีความคล้ายคลึงกับพัฒนาการ
ตราสารสิทธิมนุษยชนในภูมิภาคอาเซียน กล่าวคือต่างมีที่มาจากตราสารทางการเมืองที่ได้รับการพัฒนา
ต่อมาเป็นพันธกรณีทางกฎหมายโดยมีการจัดท ามาตรฐานในแต่ละหัวข้อเป็นการเฉพาะ แต่ข้อแตกต่างที่
ส าคัญคือโครงสร้างกลไกและสถาบัน และจ านวนตราสารที่สามารถพัฒนาได้ โดยส าหรับอาเซียนยังถือว่า
อยู่ในระยะเริ่มต้นเท่านั้น ดังที่จะได้อธิบายต่อไป ในหัวข้อนี้จะกล่าวถึงมาตรฐานสิทธิมนุษยชนในระดับ
ระหว่างประเทศหรือระบบสิทธิมนุษยชนของสหประชาชาติ (United Nations human rights system)
2.2.1 กฎบัตรสหประชาชาติ (UN Charter)
กฎบัตรสหประชาชาติเป็นตราสารก่อตั้งองค์การสหประชาชาติ (United Nations) ซึ่ง
ระบุถึงข้อตกลงระหว่างประเทศสมาชิกในการสร้างเสถียรภาพและรักษาสันติภาพระหว่างประเทศต่างๆ
ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 และประกาศเจตจ านงในการ “ยืนยันความเชื่อมั่นในสิทธิมนุษยชน อันเป็น
หลักมูลในเกียรติศักดิ์ และคุณค่าของบุคคลผู้เป็นมนุษย์ ในสิทธิอันเท่าเทียมกันของบุรุษและสตรี และของ
ประชาชาติทั้งใหญ่และเล็ก” ดังข้อความที่ปรากฏในหมวดที่ 1 ของกฎบัตรว่า “ความมุ่งประสงค์ของ
สหประชาชาติ คือ เพื่อให้บรรลุถึงการร่วมมือระหว่างประเทศ ในอันที่จะแก้ปัญหาระหว่างประเทศทาง
เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม หรือมนุษยธรรมและในการส่งเสริมและสนับสนุนการเคารพต่อสิทธิมนุษยชน
และต่ออิสรภาพอันเป็นหลักมูลส าหรับทุกคน โดยไม่เลือกปฏิบัติในเรื่องเชื้อชาติ เพศ ภาษา หรือศาสนา”
ความส าคัญของกฎบัตรสหประชาชาติในบริบทสิทธิมนุษยชนคือการจัดตั้งองค์กรต่างๆ ที่มีบทบาทในการ
พัฒนามาตรฐานและตราสารสิทธิมนุษยชน โดยเฉพาะคณะมนตรีความมั่นคง (Security Council)
สมัชชาใหญ่ (General Assembly) คณะมนตรีเศรษฐกิจและสังคม (Economic and Social Council)
และศาลยุติธรรมระหว่างประเทศ (International Court of Justice)
นอกจากนั้นองค์การสหประชาชาติยังได้จัดตั้ง คณะมนตรีสิทธิมนุษยชน (Human
Rights Council) เพื่อเป็นองค์กรที่มีพันธกิจในด้านการส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชนโดยตรงด้วย โดย
สมัชชาใหญ่ได้มีมติจัดตั้งคณะมนตรีสิทธิมนุษยชนขึ้นในปี พ.ศ. 2549 เพื่อท าหน้าที่แทนคณะกรรมาธิการ
สิทธิมนุษยชน (Human Rights Commission) ที่ถูกจัดตั้งในปี พ.ศ. 2489 คณะมนตรีสิทธิมนุษยชน
National Human Rights Commission of Thailand 12
