Page 197 - ศัพท์สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมและสิทธิมนุษยชนศึกษา
P. 197
ประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง (ICCPR) ข้อ 9
กำาหนดว่า
“มิให้ถือเป็นหลักทั่วไปว่าจะต้องควบคุมบุคคลที่รอการพิจารณาคดี
แต่การปล่อยตัวอาจกำาหนดให้มีการประกันว่าจะมาปรากฏตัวในการพิจารณาคดี
ในขั้นตอนอื่นของกระบวนการพิจารณา และจะมาปรากฏตัวเพื่อการบังคับ
ตามคำาพิพากษา”
กฎหมายไทยกำาหนดให้มีการอนุญาตปล่อยตัวชั่วคราวเป็นหลัก และการ
ไม่อนุญาตเป็นข้อยกเว้น การสั่งไม่ปล่อยชั่วคราวจะกระทำาได้เมื่อมีเหตุอันควร
เชื่อว่าผู้ต้องหา หรือจำาเลยจะหลบหนีไป หรือจะไปก่ออันตรายประการอื่น
หรือปล่อยไปแล้วบุคคลนั้นจะไปยุ่งเหยิงกับพยานหลักฐาน หรือจะเป็นอุปสรรค
ต่อการสอบสวนหรือการดำาเนินคดี
การปล่อยชั่วคราวจะกำาหนดให้มีหลักประกันด้วยหรือไม่ก็ได้ รัฐธรรมนูญ
ของหลายประเทศ รวมทั้งประเทศไทยได้บัญญัติห้ามการเรียกหลักประกันสูงเกิน
ความจำาเป็น หลักประกันจะกำาหนดเป็นจำานวนเงินที่บุคคลต้องจ่าย หรือกำาหนด
เป็นทรัพย์สินก็ได้ และอาจจะกำาหนดให้บุคคลที่ได้รับการปล่อยตัวชั่วคราวนั้น
ต้องมารายงานตัวเป็นระยะ ๆ ได้
SEARCH POWERS / POWERS TO SEARCH อำานาจค้น
อำานาจที่กฎหมายมอบให้กับเจ้าพนักงานที่มีหน้าที่เฉพาะในการค้นตัว
บุคคล หรือสิ่งของ รวมถึงการเข้าไปในเคหสถานของบุคคลเพื่อป้องกัน
อาชญากรรม หรือให้ได้หลักฐานเพื่อพิสูจน์ความผิดของบุคคล ในการค้น
กฎหมายจะให้อำานาจเจ้าพนักงานในการยึดสิ่งของที่สงสัยว่าบุคคลนั้นได้ใช้
หรืออาจจะใช้ในการกระทำาความผิด หรือเป็นสิ่งของที่ได้มาจากการกระทำา
ความผิด ดังนั้นจึงมีคำาที่ใช้เรียกอำานาจนี้ว่า “Search and Seizure”
ในการค้นตัวบุคคล หรือสิ่งของ หรือการเข้าไปในเคหสถานเพื่อการค้น
ถือว่าเป็นการรบกวนสิทธิในความเป็นอยู่ส่วนตัวของบุคคล ดังนั้นกฎหมาย
จึงกำาหนดเงื่อนไขที่เคร่งครัดในการดำาเนินการค้นเพื่อไม่ให้กระทบต่อสิทธิ
ส่วนบุคคลและป้องกันไม่ให้เจ้าพนักงานใช้อำานาจโดยไม่ชอบ เช่น การกำาหนด
ให้มีหมายค้น หรือกรณีที่ไม่มีหมายค้นจะต้องมีเหตุที่พอเชื่อได้ว่าบุคคลนั้น
186
