Page 172 - ศัพท์สิทธิมนุษยชนในกระบวนการยุติธรรมและสิทธิมนุษยชนศึกษา
P. 172
นายเนลสัน เมนเดลลา ผู้ต่อสู้เพื่อสิทธิของคนผิวดำาและนำาไปสู่การยุติ
ระบอบเหยียดผิวในสาธารณรัฐแอฟริกาใต้ ได้รับรางวัลนี้ใน ค.ศ. 1993
(พ.ศ. 2536)
NON-REFOULEMENT หลักการไม่ผลักดันกลับไปเสี่ยงภัย
หลักกฎหมายระหว่างประเทศเกี่ยวกับการคุ้มครองผู้ลี้ภัย ที่กำาหนด
ไม่ให้รัฐส่งตัวผู้ลี้ภัยที่เป็นการฝืนความต้องการของผู้ลี้ภัย กลับไปยังดินแดน
ที่ผู้ลี้ภัยลี้ภัยออกมา ถ้ามีสาเหตุที่เชื่อได้ว่าบุคคลนั้นอาจเสี่ยงต่อการถูกประหัต
ประหารในประเทศที่จะถูกส่งตัวกลับ
หลักเกณฑ์นี้ได้ถูกนำามาบัญญัติไว้ในตราสารสิทธิมนุษยชนระหว่าง
ประเทศหลายฉบับ เช่น อนุสัญญาว่าด้วยสถานภาพผู้ลี้ภัย พ.ศ. 2494
(Convention relating to the Status of Refugees 1951) อนุสัญญาต่อต้าน
การทรมาน การปฏิบัติ หรือการลงโทษอื่นที่โหดร้าย ไร้มนุษยธรรม หรือ
ย่ำายีศักดิ์ศรี พ.ศ. 2527 (Convention against Torture and Other Cruel,
Inhuman or Degrading Treatment or Punishment 1984 หรือ CAT)
กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง พ.ศ. 2509
(International Covenant on Civil and Political Rights 1966 หรือ
ICCPR) เป็นต้น
ปัจจุบันหลักการไม่ผลักดันกลับไปเสี่ยงภัยถือเป็นกฎหมายจารีตประเพณี
ระหว่างประเทศและมีผลผูกพันรัฐทุกรัฐ ดังนั้นแม้ว่ารัฐจะมีอำานาจอธิปไตย
อย่างสมบูรณ์ในการพิจารณาอนุญาตให้คนต่างด้าวเข้าเมือง หรือไม่รับ
ผู้ลี้ภัย แต่รัฐมีพันธะหน้าที่ต้องไม่ส่งตัวผู้ลี้ภัยนั้นกลับไปยังประเทศต้นทาง
ถ้าบุคคลนั้นต้องเสี่ยงต่อการถูกประหัตประหาร
หลักการไม่ผลักดันกลับ ได้นำามาปรับใช้กับการส่งผู้ร้ายข้ามแดน โดยรัฐ
ที่ถูกร้องขอให้ส่งผู้ร้ายข้ามแดนอาจปฏิเสธการส่งตัวได้ ถ้าบุคคลนั้นอาจเสี่ยงต่อ
การละเมิดสิทธิมนุษยชนอย่างรุนแรง เช่น เสี่ยงต่อการรับโทษประหารชีวิต
การถูกทรมาน สภาพอันเลวร้ายของห้องขังหรือเรือนจำา หรือกระบวนการ
ยุติธรรมที่ลำาเอียง (ดู EXTRADITION)
161
