Page 20 - วารสารวิชาการสิทธิมนุษยชน. ปีที่ 3 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม - ธันวาคม 2561)

ปีที่ 3 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม - ธันวาคม 2561) 19

6 วิเคร�ะห์บริบทของกฎหม�ย Anti-SLAPP ในประเทศไทย

การดำาเนินคดีเพื่อยับยั้งการมีส่วนร่วมในประเด็นสาธารณะเกิดขึ้นจริงในประเทศไทย และกระทบ

ถึงประโยชน์สาธารณะที่ต้องการให้มีการใช้สิทธิตรวจสอบประเด็นสาธารณะอย่างเสรีซึ่งเป็นสิ่งคู่กันกับระบอบ
ประชาธิปไตย ซึ่งปรากฏในกฎหมายของต่างประเทศที่เข้ามาแก้ไขปัญหาดังกล่าวโดยการบัญญัติกฎหมาย

Anti-SLAPP law ในบทนี้จะวิเคราะห์ถึงเหตุผลความจำาเป็นในการแก้ปัญหาการฟ้องข่มขู่หรือคุกคามใน
ประเทศไทย และแนวทางการใช้กฎหมายเพื่อแก้ไขปัญหาดังกล่าวในประเทศไทย

6.1 เหตุผลในก�รใช้กฎหม�ย Anti-SLAPP

เหตุผลที่จะต้องมีและใช้กฎหมาย Anti-SLAPP เพื่อการสนับสนุนให้มีการใช้เสรีภาพทางการ

25
แสดงออกซึ่งความคิดในประเด็นสาธารณะอธิบายได้จากพื้นฐานแนวคิดที่ขัดแย้งกันของสิทธิมนุษยชนสองเรื่อง
และแนวทางการใช้สิทธิเสรีภาพในบริบทของการฟ้องข่มขู่หรือคุกคามในสังคมไทย โดยแสดงได้จากสมการ

Anti-SLAPP Law

6.1.1 แนวคิดที่ขัดแย้งกันของ freedom of expression และ right to reputation
มีแนวคิดที่ขัดแย้งกันระหว่าง “เสรีภาพในการแสดงออกซึ่งความคิด” (freedom of

27
26
expression) กับ “สิทธิในเกียรติยศชื่อเสียง” (right to reputation) กล่าวคือ บุคคลทุกคนมี “เสรีภาพใน
การแสดงออกซึ่งความคิด” ตราบเท่าที่ไม่ไปกระทบกระเทือนสิทธิเสรีภาพของบุคคลอื่น ซึ่งสิทธิบุคคลอื่นที่ถูก
28
กระทบกระเทือนในที่นี้คือ “สิทธิในเกียรติยศชื่อเสียง” ของบุคคลอื่นที่ถูกพาดพิง เช่น แสดงความคิดเห็นอย่างเสรี
ทำาได้ภายใต้เสรีภาพ แต่ไปพูดในเรื่องส่วนตัวของบุคคลอื่นทำาให้เสียชื่อเสียงไม่ได้ เป็นต้น

นอกจากนี้ การแสดงออกซึ่งความคิดยังต้องไม่ไปกระทบ “ความสงบเรียบร้อยของ
ประชาชน” (public order) เช่น แสดงความคิดเห็นอย่างเสรีทำาได้ภายใต้เสรีภาพ แต่การพูดปลุกระดมให้เกิด

ความแตกแยกในสังคมถูกห้ามโดยกฎหมายหลายประเทศ แม้ในประเทศประชาธิปไตยสมบูรณ์ เช่น ในประเทศ
อังกฤษการหมิ่นประมาทแม้เป็นความผิดอาญาและเป็นเรื่องฟ้องเรียกค่าเสียหายทางแพ่ง แต่การดำาเนินคดี

อาญาฐานหมิ่นประมาทก็น้อยมากและไม่ค่อยได้รับการสนับสนุนจากศาล ยกเว้นแต่การหมิ่นประมาทที่ทำาให้

25 From “Freedom of expression and the right to reputation: human right in conflict.”
by S. Smet, 2011, American University International Law Review, 26(1), p. 183-236.
26 Freedom of expression เป็นเสรีภาพที่ได้รับการรับรองในปฏิญญาสากลว่าด้วยสิทธิมนุษยชน
ข้อ 19 และกติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง ข้อ 19
27 Right to reputation เป็นสิทธิที่ได้รับการรับรองใน กติการะหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิทางการเมือง
และสิทธิพลเมืองข้อ 19 (3)(a)
28 From International Covenant on Civil and Political Rights. article 19.