Page 79 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานตามพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555 เพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน
P. 79
72
คนไทยพลัดถิ่น ประเด็นปัญหาที่พบ
1) กลุ่มผู้มีสิทธิยื่นคำขอ
1.1 กลุ่มรอการพิจารณามาตรา - เจ้าหน้าที่รัฐออกใบรับคำขอแล้ว แต่ระยะเวลาในการดำเนินการ
9/5 (ยื่นคำขอแล้ว) ไม่เป็นไปตามที่กฎหมายกำหนด
- กระบวนพิจารณาของหน่วยงานรัฐล่าช้า เช่น ปัญหาเรื่องผังเครือ
ญาติทำให้ต้องมีการเรียกสอบปากคำเพิ่มหรือขอเอกสารเพิ่มเติม
ปัญหาสถานการณ์โควิด ปัญหาเจ้าหน้าที่โยกย้ายทำให้การ
ดำเนินงานไม่ราบรื่น ปัญหาความความล่าช้าในการพิจารณาคำขอ
พิสูจน์และรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นทั้งในระดับท้องที่และใน
ชั้นของคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่น
- ปัญหาการไม่แจ้งความคืบหน้าให้ผู้ยื่นคำขอคืนสัญชาติได้รับทราบ
ทำให้ส่งผลต่อทัศนคติเจ้าหน้าที่และท่าทีของคนไทยพลัดถิ่นเมื่อ
ทวงถามความคืบหน้า โดยชาวบ้านเห็นว่าหน่วยงานรัฐมองว่าการ
กระทำของชาวบ้านเป็นการตรวจสอบมากกว่าการติดตามผล
- ปัญหาการเก็บเอกสารของหน่วยงานรัฐ ในบางพื้นที่เอกสารสำคัญ
ของคนไทยพลัดถิ่นหาย
1.2 กลุ่มรอยื่นคำขอ มาตรา - ปัญหาด้านพยานหลักฐาน เช่น ปัญหาด้านพยานเอกสารไม่ครบ
9/5 พยานบุคคลไม่พร้อมมาให้ปากคำ หรือหาพยานบุคคลได้ไม่เพียงพอ
(ยื่นแล้วแต่ยังไม่ได้รับใบคำร้อง/ ต่อการให้ปากคำ (กรณีเจ้าหน้าที่ขอเพิ่มพยานบุคคล) ปัญหาเรื่องผัง
ยังไม่ได้ยื่น) เครือญาติที่ไม่สามารถเชื่อมโยงจุดเกาะเกี่ยวถึงคนที่มีสัญชาติไทยได้
(อาทิ กรณีมีคนตาย หรือไม่มีญาติพี่น้อง)
- เจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติหน้าที่ไม่ออกใบรับคำร้อง ทำให้การติดตามเรื่อง
ที่ยื่นคำร้องไว้ลำบากและไม่เป็นไปตามกรอบระยะเวลาที่กฎหมาย
กำหนด เช่น ปัญหาเรื่องการรอคิวในการรอสอบปากคำ
- ปัญหาการเก็บเอกสารของหน่วยงานรัฐ ในบางพื้นที่เอกสาร
สำคัญของคนไทยพลัดถิ่นหาย
- ปัญหาอัตรากำลังเจ้าหน้าที่ไม่เพียงพอต่อปริมาณงาน ปัญหาการ
โยกย้ายเจ้าหน้าที่ทำให้การดำเนินการไม่ราบรื่น รวมถึงปัญหาความ
เชี่ยวชาญของเจ้าหน้าที่ในการดำเนินการ
- ปัญหาการคอร์รัปชั่น ในการจัดทำเอกสารของบุคคลที่ไม่ใช่คน
ไทยพลัดถิ่นในอดีต จนนำไปสู่การถูกจำหน่ายแบบเหมารวมและ
ส่งผลให้คนไทยพลัดถิ่นต้องกลับมาเริ่มดำเนินการใหม่ทั้งหมด
