Page 77 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการจัดทำข้อเสนอแนะ มาตรการหรือแนวทางในการเพิ่มประสิทธิภาพการปฏิบัติงานตามพระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555 เพื่อส่งเสริมและคุ้มครองสิทธิมนุษยชน

70

ด้านการรักษาพยาบาล คนไทยพลัดถิ่นจำนวนมากเข้าไม่ถึงสิทธิการรักษาพยาบาลของรัฐ เนื่องจาก

ต้องใช้ทุนทรัพย์ส่วนตัวในการเข้ารับการรักษา

ด้านการทำธุรกรรมทางการเงิน คนไทยพลัดถิ่นไม่สามารถ เปิดบัญชีธนาคารเพื่อฝากเงินได้เนื่องจาก

ต้องใช้บัตรประชาชนยืนยันตัว คนไทยพลัดถิ่นต้องอาศัยเครือญาติที่รู้จักเปิดบัญชี จึงใช้วิธีการในการเก็บออม
เงินโดยการจัดตั้งกลุ่มออมทรัพย์

ในการได้รับสัญชาติไทย ก่อนที่จะมีการประกาศใช้พระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555 คน

ไทยพลัดถิ่นต้องใช้วิธีการได้สัญชาติโดยการแปลงสัญชาติ ซึ่งคนไทยพลัดถิ่นยังมีทัศนคติต่อภาครัฐ-ราชการ

เกี่ยวกับกระบวนการดำเนินงานของหน่วยงานภาครัฐในเชิงลบ อาทิ กระบวนการแปลงสัญชาติใช้เวลานาน

มาก เจ้าพนักงานผู้ปฏิบัติงานมีทัศนคติดูถูกคนไทยพลัดถิ่น กระบวนการล่าช้าเนื่องจากปัญหาบุคลากรไม่
83
เพียงพอ ซึ่งในความนึกคิดของคนไทยพลัดถิ่นนั้นไม่ต้องการการแปลงสัญชาติแต่ต้องการคืนสัญชาติ หรือ
แม้แต่ในกระบวนการยุติธรรม เมื่อเกิดอาชญากรรมคนไทยพลัดถิ่นต้องพบกับปัญหาที่เจ้าหน้าที่ตำรวจไม่รับ

แจ้งความ เช่น กรณีหญิงสาวถูกข่มขืนแต่กลับถูกข่มขู่และถูกแจ้งความกลับ ในข้อหาเป็นคนต่างด้าวที่เข้าเมือง

ผิดกฎหมาย เป็นต้น
84
ก่อนที่จะมีพระราชบัญญัติสัญชาติ พ.ศ. 2555 (ฉบับที่ 5) ใช้บังคับ จะเห็นได้ว่าปัญหาใหญ่ของคน

ไทยพลัดถิ่น คือการไม่ได้สัญชาติไทยจนส่งผลกระทบต่อสิทธิขั้นพื้นฐานในการดำเนินชีวิต ซึ่งปัญหาดังกล่าวได้
มีการแก้ไข และให้สิทธิแก่คนไทยพลัดถิ่นที่ได้รับการขึ้นทะเบียนสถานะให้สามารถใช้สิทธิขั้นพื้นฐานต่างๆ ได้

ตามสมควร ในระหว่างที่ยังอยู่ในกระบวนการคืนสัญชาติไทย เช่น สิทธิในการศึกษา สิทธิในการรักษาพยาบาล

สิทธิในการเดินทาง เป็นต้น

2) สภาพปัญหาของกระบวนการขอรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นหลังการบังคับใช้

พระราชบัญญัติสัญชาติ (ฉบับที่ 5) พ.ศ. 2555
การศึกษาคนไทยพลัดถิ่นภาคใต้ ( จังหวัดชุมพร ประจวบคีรีขันธ์ ระนองและพังงา) ภายหลังการ

บังคับใช้กฎหมายพบว่า คนไทยพลัดถิ่นที่เคยขึ้นทะเบียนไว้กับกรมการปกครองมีทั้งหมดจำนวน 17,903 ราย

85
และปัจจุบันมีการคืนสัญชาติไทยไปแล้วรวม 12,524 ราย ซึ่งในกระบวนการขอคืนสัญชาติไทยโดยการขอ
รับรองความเป็นไทยจากคณะกรรมการรับรองความเป็นคนไทยพลัดถิ่นนั้น ตามข้อเท็จจริงที่เกิดขึ้นในมุมมอง

ของคนไทยพลัดถิ่นเอง เห็นว่ากฎหมายดังกล่าวเป็นประโยชน์ต่อการได้สัญชาติไทย แต่ด้วยกระบวนการยื่นคำ

83 อ้างแล้ว, รายงานสรุปกระบวนการและการสังเคราะห์แนวคิด แนวทางความร่วมมือส่งเสริมสิทธิมนุษยชนของกลุ่มคนชาย
ขอบ “สิทธิชุมชนกับคนไทยพลัดถิ่น:สิทธิและข้อเท็จจริง” วันที่ 6-7 มกราคม 2548 ณ.โรงแรมหาดทอง จ.ประจวบคีรีขันธ์
84 อ้างแล้ว,วีนัส สีสุข, ดรุณี ไพศาลพาณิชย์กุลและกรกนก วัฒนภูมิ, น. 119

85 สำนักบริหารการทะเบียน กรมการปกครอง ,ข้อมูลกลุ่มเป้าหมายและผลการดำเนินงานเกี่ยวกันคนไทยพลัดถิ่น ณ วันที่
30 เมษายน 2565