Page 167 - รายงานผลการดำเนินงานคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ ชุดที่ 3 (วันที่ 26 พฤศจิกายน 2558 ถึง 25 พฤษภาคม 2564)
P. 167
ปีงบประม�ณ เรื่องก�รศึกษ�วิจัย ข้อค้นพบ/ข้อเสนอแนะที่สำ�คัญ 1
๒๕๖๐ ๔) หลักการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพ มีข้อค้นพบว่าการที่ความผิดฐานละเมิดอ�านาจศาลของ
ของบุคคลในกรณีความผิดฐานละเมิด ประเทศไทยไม่ใช่โทษอาญา ก่อให้เกิดปัญหาคืออาจท�าให้
อ�านาจศาล ผู้ถูกกล่าวหาต้องรับโทษในการกระท�ากรรมเดียว แต่รับโทษ 2
สองครั้ง สิทธิในการต่อสู้คดีของผู้ถูกกล่าวหาไม่ได้รับ
การคุ้มครองภายใต้กระบวนการยุติธรรมทางอาญา เช่น 3
ไม่มีสิทธิในการมีทนายความและสิทธิในการเตรียมการ
สู้คดี ไม่มีสิทธิได้รับการเยียวยาชดเชยความเสียหาย
กรณีศาลชั้นที่สูงขึ้นพิจารณาว่าผู้ถูกลงโทษในความผิด 4
ฐานนี้ มิได้กระท�าผิดฐานละเมิดอ�านาจศาล ฯลฯ
๕) สิทธิของชุมชนชาวกะเหรี่ยง (ปกาเกอญอ) ควรให้ประชาชนมีส่วนร่วมในการก�าหนดนโยบาย 5
กับการด�าเนินเขตวัฒนธรรมพิเศษ สาธารณะเกี่ยวกับการอนุรักษ์ป่าไม้และควรสนับสนุน
ไร่หมุนเวียนในพื้นที่ยุทธศาสตร์การแก้ไข สิทธิร่วมของชุมชน (Common Property) เพื่อการใช้
ปัญหาข้อพิพาทกรณีที่ดินท�ากิน และ ทรัพยากรธรรมชาติ หน่วยงานของรัฐที่เกี่ยวข้องควร
ที่อยู่อาศัยของชุมชนกะเหรี่ยงในพื้นที่ ร่วมกันด�าเนินการส�ารวจก�าหนดขอบเขตพื้นที่ไร่
ป่าภาคเหนือ หมุนเวียน รวมถึงไร่ของแต่ละหมู่บ้าน แล้วขึ้นทะเบียน
และประกาศให้เป็นเขตอนุรักษ์วัฒนธรรมพิเศษ หรือ
เขตนิเวศวัฒนธรรมเกษตรพื้นบ้านของคนกะเหรี่ยง ฯลฯ
๒๕๖๑ ๑) การเคลื่อนไหวเพื่อสิทธิชุมชนของ ข้อค้นพบคือชาวประมงพื้นบ้านในอ่าวปัตตานีและหน่วยงาน
ชุมชนประมงพื้นบ้านอ่าวปัตตานี ของรัฐเข้าใจค�าว่าสิทธิชุมชนแตกต่างกัน กล่าวคือชาวประมง
พื้นบ้านมองสิทธิชุมชนในลักษณะองค์รวม แต่หน่วยงาน
ภาครัฐมองสิทธิชุมชนแบบแยกส่วน และมีข้อเสนอแนะ
เกี่ยวกับด้านการจัดสรรพื้นที่อ่าวปัตตานีเพื่อการอนุรักษ์
และใช้ประโยชน์ร่วมกันอย่างยั่งยืน ด้านการมีส่วนร่วม
ระหว่างชุมชนในพื้นที่รอบอ่าวปัตตานีกับเจ้าหน้าที่
ภาครัฐ ฯลฯ
๒) ความเชื่อมโยงระหว่างสิทธิชุมชนกับ มีข้อค้นพบตราสารระหว่างประเทศด้านสิ่งแวดล้อม ผลการดำาเนินงานของคณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม ซึ่งมี ๔ ฉบับ เช่น ปฏิญญาริโอว่าด้วยสิ่งแวดล้อมและการพัฒนา
ภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย ค.ศ. 1992 เป็นต้น ไม่มีตราสารฉบับใดที่กล่าวถึงค�าว่า
พุทธศักราช ๒๕๖๐: องค์ความรู้และ “สิทธิชุมชน” โดยตรง แต่มีค�าว่า “ชุมชน” “ชุมชนท้องถิ่น” และ
แนวปฏิบัติในการรับรองสิทธิชุมชน “ชุมชนพื้นเมืองดั้งเดิม” รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช ๒๕๖๐ ได้บัญญัติเกี่ยวกับสิทธิของชุมชน
ในการจัดการทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม แม้ไม่ได้
ปรากฏชัดเจนว่า มีหลักการใด ๆ ที่ยึดโยงกับตราสาร
ระหว่างประเทศว่าด้วยสิทธิมนุษยชน แต่ได้น�าหลักการ
ตามตราสารระหว่างประเทศด้านสิ่งแวดล้อม มาบัญญัติไว้
165
