Page 129 - รายงานฉบับสมบูรณ์ โครงการศึกษาวิจัย เรื่อง การประเมินข้อมูลพื้นฐานระดับชาติด้านธุรกิจและสิทธิมนุษยชน : นโยบาย กฎหมาย และมาตรการที่เกี่ยวข้องกับการลงทุนของประเทศ

รายประเด็นของ กสม. ซึ่งจะทำให้การจัดเก็บสถิติที่เกี่ยวข้องเฉพาะในประเด็นทางด้านธุรกิจและสิทธิ

มนุษยชนอาจจะมีความยากลำบาก รวมทั้งการพิจารณาในข้อร้องเรียนอาจจะต้องการผู้ที่เชี่ยวชาญในด้านนี้
โดยเฉพาะมาช่วยพิจารณา

เมื่อพิจารณาในมิติของความครอบคลุมในแต่ละประเด็นที่มีการร้องเรียน (ตารางที่ 3-4) จะพบว่า

1. สิทธิแรงงาน/แรงงานต่างด้าว จะมีการพิจารณาในประเด็นการละเมิดในสวัสดิการ การละเมิดขอ

ตรวจ HIV การร้องขอสิทธิเพิ่มเติม และการล่วงละเมิดแรงงาน โดยคณะผู้วิจัยตั้งข้อสังเกตว่าข้อร้องเรียนจาก
แรงงานต่างด้าวมีเพียง 2 จาก 36 ข้อร้องเรียนเท่านั้น

2. สิทธิของธุรกิจในห่วงโซ่อุปทาน จะมีการพิจารณาในประเด็นของเกษตรพันธสัญญาและกรณี
พิพาทระหว่างธุรกิจ ซึ่งจากสถิติข้อร้องเรียน พบว่าปัญหาเกษตรพันธสัญญาซึ่งเป็นปัญหาที่สำคัญในอดีต มี

เรื่องร้องเรียนเพียง 1 กรณีเท่านั้น

3. สิทธิในชุมชนและสิ่งแวดล้อม มีประเด็นข้อร้องเรียนโดยสรุปคือ การวางแผนจัดการชุมชนที่

เหมาะสม (แผงลอยและผังเมือง) กระบวนการมีส่วนร่วม และการทำ EIA/EHIA ไม่โปร่งใส ธุรกิจส่งผลกระทบ

ต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อม การขาดกลไกการเยียวยาที่เหมาะสม ธุรกิจละเมิดดำเนินการอย่างผิดกฎหมาย และ
ข้อเสนอกับภาครัฐ แต่หากพิจารณาในแง่ของจำนวนข้อร้องเรียนจะพบว่าข้อร้องเรียนที่มีจำนวนมากในหมวด

นี้ คือ ปัญหาธุรกิจส่งผลกระทบต่อชุมชนและสิ่งแวดล้อม

4. สิทธิในที่ดิน มีประเด็นที่สำคัญ คือ ข้อพิพาทในการเวนคืนที่ดินเพื่อนำไปให้เอกชนใช้ กลไกการ

เยียวยา (หาที่อยู่ใหม่และค่าเวนคืนที่เหมาะสม) ปัญหาการรุกล้ำที่ดินของเอกชน และสิทธิทางวัฒนธรรม
อย่างไรก็ดี คณะผู้วิจัยมีความเห็นว่าการพิจารณาเรื่องสิทธิในที่ดิน อาจจะต้องมีการพิจารณาในเรื่องของสิทธิ

ในการพัฒนาเข้าไปด้วย เพื่อให้มุมมองมีความสมดุลย์กันต่อทั้งสองฝ่าย

5. สิทธิที่เกี่ยวกับการลงทุนข้ามชาติ แม้ว่าจะไม่พบจำนวนข้อเรียกร้องที่ถูกพิจารณาแล้วเสร็จ แต่

50
จากการสืบค้นข้อมูลขององค์กร ASEAN Watch พบว่า กสม. ได้มีการพิจารณาเกี่ยวกับประเด็นของการ
ลงทุนของธุรกิจไทยในต่างประเทศรวม 2 กรณี ได้แก่ กรณีโครงการท่าเรือน้ำลึกและเขตเศรษฐกิจพิเศษทวาย

ที่ประเทศเมียนมา และ โครงการปลูกอ้อยที่ประเทศกัมพูชา

6. สิทธิผู้บริโภค พบว่าประเด็นที่มีการร้องเรียน คือ สินค้าและบริการไม่มีคุณภาพ มีการเลือกปฏิบัติ

ในการให้บริการ และเสนอให้มีการแก้ไขกฎหมาย

50 รายละเอียดเพิ่มเติมโปรดดู การลงทุนโดยตรงของไทยในต่างประเทศ: ชุมชน สิ่งแวดล้อม และสิทธิมนุษยชน,
http://aseanwatch.org/2017/10/13/%E0%B8%81%E0%B8%B2%E0%B8%A3%E0%B8%A5%E0%B8%87%E0%

B8%97%E0%B8%B8%E0%B8%99%E0%B9%82%E0%B8%94%E0%B8%A2%E0%B8%95%E0%B8%A3%E0%B
8%87%E0%B8%82%E0%B8%AD%E0%B8%87%E0%B9%84%E0%B8%97%E0%B8%A2%E0%B9%83%E0%B8
%99/
69