Page 41 - คู่มือประเมินความเสี่ยงด้านสิทธิมนุษยชนอย่างรอบด้าน และรายการตรวจสอบของภาคธุรกิจ
P. 41
กรอบการท�า HRDD 7
ขั้นตอนต่าง ๆ ของกระบวนการ HRDD มีดังต่อไปนี้
ก่อนที่จะลงมือด�าเนินกระบวนการ HRDD
ลองมาท�าความเข้าใจกับประเด็นส�าคัญ ๆ ที่เกี่ยวกับแนวคิดนี้กันก่อน
7.1 การประเมินความเสี่ยงที่เกิดขึ้นและมีแนวโน้มว่าจะเกิด
บริษัทต้องระบุและประเมินผลกระทบเชิงลบด้านสิทธิมนุษยชนที่องค์กรมีส่วนเกี่ยวข้อง เรื่องนี้ครอบคลุม
HRDD สำาคัญเพราะอะไร? กระบวนการ HRDD ช่วยให้บริษัทเข้าใจว่าความเสี่ยงด้านสิทธิมนุษยชน
ของบริษัทนั้นเปลี่ยนแปลงหรือไม่ อย่างไร เมื่อเวลาผ่าน และบริษัทควรรับมืออย่างไร กระบวนการ
HRDD ครอบคลุมกระบวนการประเมินปัจจัยต่างๆ ทั้งภายในและภายนอกซึ่งอาจก่อให้เกิดความเสี่ยง • ผลประทบที่เกิดขึ้นจริง (ปัจจุบันหรืออดีต) และผลกระทบที่คาดว่าจะเกิด (มีแนวโน้มในอนาคต)
ด้านสิทธิมนุษยชน และบ่งชี้ทรัพยากรภายในและภายนอกที่อาจช่วยให้รับมือกับความเสี่ยงเหล่านี้ได้ • ผลกระทบจากกิจกรรมทางธุรกิจโดยตรงของบริษัท และที่เกิดจากความสัมพันธ์ทางธุรกิจ
เช่น ในห่วงโซ่อุปทาน ห่างจากองค์กรไปอีกหนึ่งขั้นหรือมากกว่า บริษัทจะต้องมองความเสี่ยง
ด้านสิทธิมนุษยชนที่เกิดกับ “คน” ว่า แตกต่างจากความเสี่ยงต่างๆ ที่เกิดกับ “บริษัท”
แม้ว่าสองประเด็นนี้จะเข้ามาเกี่ยวพันกันมากขึ้นเรื่อยๆ
บริษัทควรใช้ HRDD เมื่อใด? กระบวนการ HRDD ควรทำาตั้งแต่เนิ่นๆ เช่น ก่อนลงนามในสัญญา เรื่องนี้ส�าคัญอย่างไร?
ต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับโครงการใหม่ และดำาเนินเรื่อยไปหลังจากที่เริ่มปฏิบัติการแล้ว รวมถึงควรดำาเนิน
กระบวนการอีกครั้งหลังจากที่ปิดโครงการหรือปลดระวาง (เช่น ในกระบวนการปิดเหมือง ปิดโรงงาน
ฯลฯ) ไปแล้ว HRDD เป็นเรื่องของกระบวนการที่ต้องทำาอย่างต่อเนื่อง มิใช่ทำา “ครั้งเดียวจบ” อย่าง • การประเมินความเสี่ยง คือกระบวนการที่บริษัทลงมือรวบรวมข้อมูลพื้นฐานที่จำาเป็น
เช่นการประเมินผลกระทบด้านสิ่งแวดล้อม หรือการจัดทำารายงานประจำาปี ต่อการทำาความเข้าใจว่า ความเสี่ยงด้านสิทธิมนุษยชนของบริษัทมีอะไรบ้าง ก่อนที่จะลงมือกำาจัด
หรือบรรเทาได้
• เป็นจุดเริ่มต้นของการทำาความเข้าใจว่า จะแปลงนโยบายด้านสิทธิมนุษยชนของบริษัท
มาเป็นภาคปฏิบัติได้อย่างไร
HRDD สัมพันธ์กับระบบตรวจสอบรอบด้าน (Due Diligence Systems) อื่นๆ ของบริษัทอย่างไร? • การให้ฝ่ายต่างๆ ในองค์กรเข้ามามีส่วนร่วม ช่วยสร้างความรับผิดชอบร่วมกันในการรับมือ
บริษัทหลายแห่งมีระบบตรวจสอบรอบด้านอยู่แล้ว ถ้าบริษัทของคุณมีระบบทำานองนี้ที่ใช้กับเรื่องอื่น กับผลกระทบที่ถูกระบุ
คุณก็สามารถต่อยอดหรือนำาระบบดังกล่าวมาปรับใช้สำาหรับ HRDD ได้ ยกตัวอย่างเช่น กระบวนการ
ตรวจสอบรอบด้านเวลาที่จัดทำารายงานประเมินผลกระทบสิ่งแวดล้อม (Environmental Impact
Assessment: EIA) กระบวนการตรวจสอบรอบด้านที่เกี่ยวกับความปลอดภัย หรือกระบวนการทบทวน ขั้นตอนที่จ�าเป็น
ความเสี่ยงที่ต้องทำาเป็นประจำาทุกปี บริษัทของคุณต้องตัดสินใจว่าจะออกแบบกระบวนการตรวจสอบ
รอบด้านแยกออกมาต่างหากสำาหรับประเด็นสิทธิมนุษยชน หรือว่าจะบูรณาการสิทธิมนุษยชนเข้าไป 1 ก�าหนดกรอบการประเมินอย่างเป็นระบบ
ในกระบวนการที่มีอยู่เดิม แต่ไม่ว่าจะเลือกทางไหน ปกติแล้ววิธีที่ดีที่สุด คือ เลือกหรือประยุกต์ใช้วิธี
ที่คนในองค์กรคุ้นเคยดีอยู่แล้ว เนื่องจากจะช่วยให้พวกเขาทำางานง่าย และคำานึงถึงแง่มุมต่างๆ ของ
สิทธิมนุษยชนที่ไม่เหมือนกับประเด็นอื่น การประเมินความเสี่ยงด้านสิทธิมนุษยชนจะต้องเป็น กระบวนการต่อเนื่อง (On-going Process) ซึ่งทำาซ้ำาทุกครั้ง
ที่ความเสี่ยงด้านสิทธิมนุษยชนอาจเปลี่ยนแปลงในสาระสำาคัญ มิใช่กระบวนการ “ครั้งเดียวจบ” ที่ทำาเฉพาะก่อนเริ่ม
โครงการ หรือทำาเฉพาะเท่าที่กฎหมายกำาหนด รายงานการประเมินที่ต้องทำาตามกฎหมายนั้นมีบทบาทสำาคัญก็จริง
แต่อาจมีแหล่งข้อมูลอื่นที่เกี่ยวกับผลกระทบ เช่น ข่าว รายงานของผู้เชี่ยวชาญ ประเด็นที่องค์กรพัฒนาเอกชน (NGO)
หรือสหภาพแรงงานระบุ รวมถึงเรื่องร้องเรียนที่บริษัทได้รับผ่านช่องทางต่างๆ
40 41
