Page 96 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2560
P. 96
บทที่ ๓ การประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง
ที่มุ่งหมำยจะครอบคลุมถึงผู้ใช้สื่อทุกประเภท โดยเฉพำะสื่อออนไลน์ กำรก�ำหนดโทษจ�ำคุกและปรับแก่ผู้ประกอบวิชำชีพ
สื่อมวลชนที่ไม่ด�ำเนินกำรยื่นขอจดทะเบียน และองค์กรสื่อที่รับผู้ที่ไม่จดทะเบียนเข้ำปฏิบัติงำนเป็นกำรก�ำหนดโทษจ�ำคุก
ในอัตรำที่สูงไม่สอดคล้องกับสภำพควำมผิดและขัดต่อรัฐธรรมนูญฯ ที่ก�ำหนดว่ำ โทษอำญำต้องก�ำหนดเฉพำะควำมผิดที่ร้ำยแรง
กำรก�ำหนดให้มีตัวแทนภำครัฐร่วมเป็นคณะกรรมกำรสภำวิชำชีพสื่อมวลชนแห่งชำติ ซึ่งขัดแย้งกับบทบำทหน้ำที่
กำรท�ำงำนของสื่อมวลชนที่ต้องตรวจสอบอ�ำนำจรัฐ กำรบริหำรรำชกำรแผ่นดิน และเมื่อเปรียบเทียบกับสภำวิชำชีพอื่น ๆ เช่น
แพทยสภำ ทนำยควำม ก็ไม่ปรำกฏว่ำสภำวิชำชีพเหล่ำนั้นมีบุคคลภำยนอกหรือตัวแทนภำครัฐเข้ำไปเป็นกรรมกำร เป็นต้น
๘๐
ขณะเดียวกันสมำคมนักข่ำวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทยได้ออกแถลงกำรณ์ เรื่อง ขอให้ยุติกำรคุกคำมเสรีภำพ
สื่อมวลชนและประชำชน กรณีที่เจ้ำหน้ำที่ต�ำรวจตั้งข้อหำผู้สื่อข่ำวอำวุโสว่ำ ยุยงปลุกปั่นตำมมำตรำ ๑๑๖ ของประมวล
กฎหมำยอำญำและพระรำชบัญญัติว่ำด้วยกำรกระท�ำควำมผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ฯ เนื่องจำกโพสต์ข้อควำมลงใน
เฟซบุ๊กส่วนตัววิจำรณ์รัฐบำล และกรณีผู้สื่อข่ำวส�ำนักข่ำวอิศรำถูกตั้งข้อหำบุกรุกสถำนที่ระหว่ำงลงพื้นที่ตรวจสอบข้อเท็จจริง
กำรแสดงรำยกำรทรัพย์สินและหนี้สินของอดีตผู้บัญชำกำรต�ำรวจแห่งชำติโดยปรำศจำกมูลควำมผิด สมำคมจึงเรียกร้องให้
เจ้ำหน้ำที่รัฐยุติกำรกลั่นแกล้ง แทรกแซงเสรีภำพสื่อมวลชน กำรตั้งข้อหำที่เกินขอบเขตกฎหมำย และขอให้รัฐบำลรวมถึง
คสช. เปิดพื้นที่สำธำรณะให้ประชำชนได้ใช้เสรีภำพในกำรแสดงควำมคิดเห็นตำมเจตนำรมณ์ของรัฐธรรมนูญฯ ๘๑
การประเมินสถานการณ์ ปัญหา และอุปสรรค
จำกกำรน�ำเสนอถึงสถำนกำรณ์ด้ำนเสรีภำพในกำรแสดงควำมคิดเห็น เสรีภำพสื่อมวลชน และเสรีภำพในกำรชุมนุม บทที่
โดยสงบและปรำศจำกอำวุธข้ำงต้น พบว่ำมีเนื้อหำที่เป็นควำมก้ำวหน้ำและควำมถดถอย ดังนี้ ๓
๑. สถานการณ์ที่มีความก้าวหน้า
ปัญหำที่เกิดจำกกำรบังคับใช้พระรำชบัญญัติว่ำด้วยกำรกระท�ำควำมผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ฯ และกำรตีควำมที่
คลำดเคลื่อนไปจำกเจตนำรมณ์ของมำตรำ ๑๔ (๑) ควบคู่ไปกับกำรหมิ่นประมำทบุคคลอื่น หรือเป็นกำรหมิ่นประมำทโดย
กำรโฆษณำ ต่อมำรัฐบำลได้ประกำศใช้พระรำชบัญญัติว่ำด้วยกำรกระท�ำควำมผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ ๒)
พ.ศ. ๒๕๖๐ แก้ไขมำตรำ ๑๔ (๑) ก�ำหนดให้ ผู้ใดกระท�ำควำมผิดโดยทุจริต หรือโดยหลอกลวง น�ำเข้ำสู่ระบบคอมพิวเตอร์ซึ่ง
ข้อมูลคอมพิวเตอร์ที่บิดเบือนหรือปลอมไม่ว่ำทั้งหมดหรือบำงส่วน หรือข้อมูลคอมพิวเตอร์อันเป็นเท็จ โดยประกำรที่น่ำจะ
เกิดควำมเสียหำยแก่ประชำชน อันมิใช่กำรกระท�ำควำมผิดเกี่ยวกับฐำนหมิ่นประมำทตำมประมวลกฎหมำยอำญำ ถือว่ำเป็น
กำรสอดคล้องกับเจตนำรมณ์ของพระรำชบัญญัติว่ำด้วยกำรกระท�ำควำมผิดเกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ฯ และรัฐธรรมนูญฯ มำตรำ ๗๗
ที่ก�ำหนดให้รัฐพึงยกเลิกหรือปรับปรุงกฎหมำยที่ไม่สอดคล้องกับสภำพกำรณ์ หรือที่เป็นอุปสรรคต่อกำรด�ำรงชีวิต รวมทั้ง
สอดคล้องกับข้อเสนอแนะของ กสม. ที่เสนอแนะให้มีกำรแก้ไขเพิ่มเติมมำตรำดังกล่ำว
๒. สถานการณ์ที่ไม่มีความก้าวหน้า หรือถดถอย
๒.๑ จำกกำรประเมินสถำนกำรณ์เมื่อปี ๒๕๕๙ กฎหมำยส�ำคัญที่ใช้ในกำรก�ำกับ ควบคุมกำรใช้เสรีภำพในกำรแสดง
ควำมคิดเห็น ได้แก่ ประมวลกฎหมำยอำญำ พระรำชบัญญัติกำรชุมนุมสำธำรณะฯ พระรำชบัญญัติว่ำด้วยกำรกระท�ำควำมผิด
เกี่ยวกับคอมพิวเตอร์ฯ ค�ำสั่งของ คสช. และค�ำสั่งหัวหน้ำ คสช. โดยในปี ๒๕๖๐ รัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย
(ฉบับชั่วครำว) พุทธศักรำช ๒๕๕๗ บังคับใช้ต่อเนื่องจนรัฐบำลได้ประกำศใช้รัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย พุทธศักรำช
๒๕๖๐ เมื่อวันที่ ๖ เมษำยน ๒๕๖๐ แม้รัฐธรรมนูญฯ ฉบับใหม่ได้รับรองเสรีภำพในกำรแสดงควำมคิดเห็น และเสรีภำพ
๘๐ คณะท�ำงำนสื่อเพื่อกำรปฏิรูป. (๒๕๖๐). จดหมำยเปิดผนึก เรื่อง คัดค้ำนและขอให้ยกเลิกร่ำง พ.ร.บ. กำรคุ้มครองสิทธิ เสรีภำพ ส่งเสริมจริยธรรมและมำตรฐำนวิชำชีพสื่อมวลชน. สืบค้นจำก
www.tja.or.th/images/stories/2560/600501-letter-tja-stop/600501-letter-tja.pdf
๘๑ สภำกำรหนังสือพิมพ์แห่งชำติ. (๒๕๖๐). แถลงกำรณ์สมำคมนักข่ำวนักหนังสือพิมพ์แห่งประเทศไทย เรื่อง ขอให้ยุติกำรคุกคำมเสรีภำพสื่อมวลชนและประชำชน. สืบค้นจำก www.presscouncil.or.th
คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ | 95
