Page 78 - รายงานผลการประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิมนุษยชนของประเทศไทย ปี 2560

บทที่ ๓ การประเมินสถานการณ์ด้านสิทธิพลเมืองและสิทธิทางการเมือง

๓.๑ การทรมานและการบังคับสูญหาย

ภาพรวม

สิทธิที่จะไม่ถูกกระท�ำทรมำนและบังคับสูญหำยเป็นสิทธิและเสรีภำพในชีวิตและร่ำงกำย ได้รับกำรรับรอง
ในรัฐธรรมนูญแห่งรำชอำณำจักรไทย พุทธศักรำช ๒๕๖๐ มำตรำ ๒๘ ซึ่งก�ำหนดว่ำ บุคคลย่อมมีสิทธิและเสรีภำพในชีวิต
และร่ำงกำย กำรทรมำน ทำรุณกรรม หรือกำรลงโทษด้วยวิธีกำรโหดร้ำยหรือไร้มนุษยธรรมจะกระท�ำมิได้ และกติกำ ICCPR
ข้อ ๗ ซึ่งก�ำหนดว่ำ บุคคลจะถูกทรมำน หรือได้รับกำรประติบัติ หรือกำรลงโทษที่โหดร้ำย ไร้มนุษยธรรม หรือต�่ำช้ำมิได้

นอกจำกนี้ กำรรับรองสิทธิดังกล่ำวยังปรำกฏในอนุสัญญำ CAT และอนุสัญญำ CPED ด้วย
ในปี ๒๕๕๙ ต่อเนื่องถึงปี ๒๕๖๐ รัฐบำลได้ผลักดันให้มีกำรอนุวัติตำมอนุสัญญำ CAT โดยยกร่ำงกฎหมำยภำยใน
ให้สอดคล้องกับอนุสัญญำ กล่ำวคือ กระทรวงยุติธรรมได้ยกร่ำงพระรำชบัญญัติป้องกันและปรำบปรำมกำรทรมำนและ
กระท�ำให้บุคคลสูญหำย พ.ศ. .... ซึ่งได้ผนวกหลักกำรและสำระส�ำคัญของอนุสัญญำ CAT และอนุสัญญำ CPED ไว้ด้วยกัน

ร่ำงพระรำชบัญญัติป้องกันและปรำบปรำมกำรทรมำนและกระท�ำให้บุคคลสูญหำย พ.ศ. .... ได้รับควำมเห็นชอบโดยมติ
คณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ ๒๗ ธันวำคม ๒๕๕๙ และเข้ำสู่กำรพิจำรณำของคณะกรรมำธิกำรวิสำมัญกิจกำรสภำนิติบัญญัติแห่งชำติ
ครั้งที่ ๖/๒๕๖๐ เมื่อวันที่ ๒๑ กุมภำพันธ์ ๒๕๖๐ โดยที่ประชุมมีมติให้น�ำร่ำงพระรำชบัญญัติดังกล่ำวคืนสู่กำรพิจำรณำ
ของรัฐบำลอีกครั้ง เนื่องจำกเห็นควรให้มีกำรแก้ไขเพิ่มเติมบำงประกำร พร้อมทั้งให้เตรียมด�ำเนินกำรตำมร่ำงรัฐธรรมนูญ

แห่งรำชอำณำจักรไทย พุทธศักรำช .... มำตรำ ๗๗ วรรคสอง ซึ่งจะมีผลใช้บังคับต่อไปควบคู่ไปกับกำรปรับปรุงร่ำง บทที่
พระรำชบัญญัติฯ ๒๗ ๓
ภำยหลังที่คณะกรรมำธิกำรวิสำมัญกิจกำรสภำนิติบัญญัติแห่งชำติได้มีมติให้รัฐบำลน�ำร่ำงพระรำชบัญญัติป้องกัน
และปรำบปรำมกำรทรมำนฯ กลับไปพิจำรณำอีกครั้งนั้น ได้มีกำรแสดงท่ำทีจำกองค์กรเอกชนด้ำนสิทธิมนุษยชนทั้งใน

ประเทศและต่ำงประเทศ อำทิ ส�ำนักงำนข้ำหลวงใหญ่สิทธิมนุษยชนแห่งสหประชำชำติ (OHCHR) ออกแถลงกำรณ์แสดง
ควำมผิดหวังที่สภำนิติบัญญัติแห่งชำติไม่น�ำร่ำงพระรำชบัญญัติป้องกันและปรำบปรำมกำรทรมำนฯ เข้ำสู่กำรพิจำรณำ และ
ยังเรียกร้องให้รัฐบำลไทยผ่ำนร่ำงพระรำชบัญญัติป้องกันและปรำบปรำมกำรทรมำนฯ ออกมำบังคับใช้ เพื่อให้กำรทรมำน
และกำรบังคับให้สูญหำยเป็นควำมผิดทำงอำญำ และจะท�ำให้สำมำรถน�ำตัวผู้กระท�ำผิดในประเด็นที่เกี่ยวข้อง

มำรับโทษตำมกระบวนกำรยุติธรรมได้ นอกจำกนี้ องค์กำรนิรโทษกรรมสำกล และคณะกรรมกำรนักนิติศำสตร์สำกล
๒๘
(International Commission of Jurists : ICJ) ได้ออกแถลงกำรณ์ร่วมแสดงควำมผิดหวังต่อมติของสภำนิติบัญญัติแห่งชำติ
ที่ชะลอกำรพิจำรณำร่ำงพระรำชบัญญัติป้องกันและปรำบปรำมกำรทรมำนฯ เนื่องจำกร่ำงกฎหมำยฉบับนี้เป็นผลมำจำก
ควำมพยำยำมของหน่วยงำนต่ำง ๆ ทั้งภำครัฐและภำคประชำสังคมที่ได้ด�ำเนินกำรมำเป็นเวลำหลำยปี ซึ่งเป็นก้ำวส�ำคัญที่

จะน�ำไปสู่กำรป้องกันกำรทรมำนและกำรบังคับให้สูญหำยในประเทศไทย พร้อมกันนี้ได้เรียกร้องให้ทำงกำรไทยให้รับรอง
ด้วยว่ำจะมีกำรออกกฎหมำยดังกล่ำวโดยเร็ว ตลอดจนให้เร่งรัดกำรแก้ไขเพิ่มร่ำงกฎหมำยฉบับนี้ให้มีเนื้อหำสอดคล้องกับ
กฎหมำยระหว่ำงประเทศด้วย
๒๙
นอกจำกนี้ คณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชน (Human Rights Committee) ประจ�ำกติกำ ICCPR ได้มีข้อสังเกตสรุปรวม

(Concluding observations) ต่อรำยงำนตำมวำระฉบับที่สองของประเทศไทย (CCPR/C/THA/2) เมื่อเดือนมีนำคม ๒๕๖๐
ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับสถำนกำรณ์กำรกระท�ำทรมำนและกำรบังคับสูญหำย กล่ำวคือ ประเทศไทยไม่มีข้อกล่ำวหำควำมผิด
๓๐

๒๗ ทั้งนี้ เมื่อวันที่ ๗ มีนำคม ๒๕๖๐ คณะรัฐมนตรีได้มีมติรับทรำบและเห็นชอบสั่งกำรให้กระทรวงยุติธรรมน�ำร่ำงพระรำชบัญญัติป้องกันและปรำบปรำมกำรทรมำนฯ ไปพิจำรณำร่วมกับกระทรวง
กำรต่ำงประเทศและหน่วยงำนที่เกี่ยวข้อง โดยกรมคุ้มครองสิทธิและเสรีภำพ ได้ด�ำเนินกำรจัดประชุมแล้วสองครั้ง เมื่อเดือนเมษำยน และมิถุนำยน ๒๕๖๐ (อ้ำงถึงใน หนังสือกรมคุ้มครอง
สิทธิและเสรีภำพ ที่ ยธ ๐๔๑๖/๔๐๖๐ ลงวันที่ ๑๗ กรกฎำคม ๒๕๖๐ ถึง เลขำธิกำรคณะกรรมกำรสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ เรื่อง ข้อมูลกำรด�ำเนินกำรตำมแผนสิทธิมนุษยชนแห่งชำติ ฉบับ
ที่ ๓).
๒๘ จำก สนช.ชี้แจงกรณียูเอ็นแถลง “ผิดหวัง” ไทยตีกลับร่ำง พ.ร.บ.บังคับสูญหำย, สืบค้นจำก www.bbc.com/thai/thailand-39127371 , เมื่อ ๑๔ กันยำยน ๒๕๖๐.
๒๙ จำก แอมเนสตี้-ICJ ผิดหวัง “ร่ำง พ.ร.บ.ทรมำนและอุ้มหำย” ล่ำช้ำ, สืบค้นจำก www.amnesty.or.th/?cID=362, เมื่อวันที่ ๑๔ กันยำยน ๒๕๖๐

คณะกรรมการสิทธิมนุษยชนแห่งชาติ | 77