Page 68 - รายงานการศึกษา ปัญหาและผลกระทบด้านสิทธิมนุษยชนจากนโยบายของรัฐบาลในการประกาศสงครามต่อสู้เพื่อเอาชนะยาเสพติด เมื่อปี พ.ศ. 2546

๕๑

(๔) กรณีเจ้ำหน้ำที่ของรัฐกล่ำวโทษหรือกล่ำวหำบุคคลผู้สูญหำยไป
ครอบครัวผู้สูญหายให้ข้อมูลที่ตรงกันแทบจะทุกครอบครัวต่อองค์กร

เฝ้าระวังด้านสิทธิมนุษยชนว่าการบังคับใช้กฎหมายและข้อสันนิษฐานของอัยการในคดีการสูญหายของ
บุคคล คือ เหยื่อหรือผู้สูญหายเป็นเป้าหมายเนื่องจากเป็นพวกเดียวกันกับกลุ่มอาชญากรรม เจ้าหน้าที่ของ
รัฐมักจะรับรองทฤษฎีนี้อย่างกว้างขวางและกล่าวต่อครอบครัวของผู้สูญหายอยู่บ่อยครั้ง ก่อนที่จะ
ด าเนินการสอบสวนเบื้องต้นเสียด้วยซ้ า นอกจากนี้ ข้อกล่าวอ้างดังกล่าวมักจะถูกอัยการหยิบยกขึ้นเพื่อ
เป็นเหตุผลที่ไม่ด าเนินการสอบสวนการสูญหาย ภายใต้ตรรกะว่าเหยื่อที่ (ถูกกล่าวหาว่า) เกี่ยวข้องกับ

อาชญกรรมท าให้รัฐไม่มีหน้าที่ที่จะต้องท าการสืบสวนสอบสวนอาชญากรรมที่ได้กระท าต่อบุคคลนั้น ผลที่
ตามมา ก็คือ เป็นภาระของครอบครัวของผู้สูญหายที่จะต้องพิสูจน์ว่าผู้สูญหายนั้นเป็นผู้บริสุทธิ์ เพื่อที่
๖๑
อัยการจะได้สามารถด าเนินการสืบสวนสอบสวนการสูญหายไปของผู้สูญหายนั้นได้
ตัวอย่างเช่น กรณีการสูญหายไปของนาย Ivan Baruch Nunez Mendieta
อายุ ๓๑ ปี (เดือนสิงหาคม ค.ศ. ๒๐๑๑) กรณีการสูญหายไปของนาย Hugo Marcelino Gonzalez
Salazar อายุ ๒๔ ปี (เดือนกรกฎาคม ค.ศ. ๒๐๐๙) และกรณีการสูญหายไปของนาย Oscar German
Herrera Rocha กับเพื่อนร่วมทางอีกสามคน (เดือนมิถุนายน ค.ศ. ๒๐๐๙)

ญาติๆ ของนาย Nunez Mendieta ได้ไปยื่นเรื่องร้องเรียนต่อพนักงาน
สอบสวนกรณีนาย Nunez Mendieta ถูกกักตัวไว้ที่เมือง Torreon มลรัฐ Coahuila ในเดือนสิงหาคม
ค.ศ. ๒๐๑๑ และไม่มีผู้พบเห็นนาย Nunez Mendieta อีกเลย พนักงานสอบสวนบอก
กับญาติว่า “เป็นเพราะเขา (นาย Nunez Mendieta) ขายยาเสพติด ไม่ต้องหาตัวเขาหรอก” ส าหรับ

ญาติๆ นาย Nunez Mendieta แล้ว พนักงานสอบสวนให้ความเห็นเช่นนี้ก่อนที่ครอบครัวจะได้ให้ข้อมูล
ใดๆ ที่เกี่ยวข้องกับผู้สูญหายไปเสียอีก (นาย Nunez Mendieta ได้หายตัวไปภายหลังจากที่ไปเที่ยวที่บาร์
แห่งหนึ่งกับเพื่อนที่ท างาน) และโดยที่ยังมิได้สืบสวนการเกิดขึ้นของเหตุการณ์ดังกล่าว
แต่อย่างใด ความเห็นเช่นนี้ของพนักงานสอบสวนแสดงถึงอคติอย่างยิ่ง (a strong bias) ที่มีต่อครอบครัว

ของผู้สูญหาย และท าให้ครอบครัวของผู้สูญหายเกิดความหวาดกลัวและไม่แน่ใจในการให้ความร่วมมือกับ
ผู้สืบสวนสอบสวน
ในท านองเดียวกัน กรณีนาย Hugo Marcelino Gonzalez Salazar

อายุ ๒๔ ปี ซึ่งหายตัวไปในเมือง Torreon มลรัฐ Coahuila เมื่อวันที่ ๒๐ กรกฎาคม ค.ศ. ๒๐๐๙ มารดา
ของนาย Gonzalez เล่าว่าเมื่อตนได้ไปแจ้งเรื่องร้องเรียน เจ้าหน้าที่สืบสวนสอบสวนตั้งค าถามโดย
๖๒
สอบถามเธอว่าบุตรชายของเธอมีข้อเสียใดๆ (any “vices”) หรือไม่ เธอตอบไปว่าข้อเสีย
เพียงประการเดียวของ นาย Gonzalez คือการสูบบุหรี่ เจ้าหน้าที่ผู้นั้นบอกเธอว่า “ข้อเสียประการหนึ่ง
น ามาซึ่งข้อเสียอีกประการหนึ่ง”และกล่าวว่าบุตรชายของเธออาจเคยเป็นผู้ติดยาเสพติด

(a drug addict) อันน ามาซึ่งการสูญหายของบุตรชายของเธอ

๖๑
โปรดดู Human Rights Watch, Mexico’s disappeared, The Enduring Cost of a Crisis Ignored,
อ้างแล้ว, หน้า ๔๐.
๖๒
นาง Maria Elena Salazar Zamora มารดาของนาย Hugo Marcelino Gonzalez Salazar ให้สัมภาษณ์
แก่องค์กรเฝ้าระวังด้านสิทธิมนุษยชน (Human Rights Watch) ณ เมือง Torreon มลรัฐ Coahuila เมื่อวันที่ ๒๔
เมษายน ค.ศ. ๒๐๑๒